Αρθρο 9.

Η συγκρότηση και λειτουργία του ΚΚΕ στηρίζεται στην αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.

Ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός διασφαλίζει στο Κόμμα την ικανότητα, μέσα από πλατιά και ελεύθερη συζήτηση, να γενικεύει τις απόψεις και εμπειρίες των μελών του Κόμματος, των εξωκομματικών και των εργαζομένων, να καταλήγει σε συλλογικές αποφάσεις και ταυτόχρονα να δρα με ενότητα, αποφασιστικότητα και πειθαρχία για την εφαρμογή τους.

Με βάση την αρχή αυτή η δημιουργία και δράση οργανωμένων ομάδων στο Κόμμα δεν επιτρέπεται. Υπονομεύει την ενότητά του, τη δημοκρατική του λειτουργία και την αποτελεσματικότητά του στη δράση.

Βασικά συστατικά στοιχεία του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού είναι: Η εσωκομματική δημοκρατία και ο συγκεντρωτισμός.

Εσωκομματική δημοκρατία σημαίνει:

Ισότητα όλων των μελών του Κόμματος ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Διασφάλιση του δικαιώματος να εκφράζουν ελεύθερα και υπεύθυνα τη γνώμη τους σε όλα τα ζητήματα του Κόμματος, σύμφωνα με το Καταστατικό.

Αιρετότητα και ανακλητότητα των καθοδηγητικών οργάνων ή μελών αυτών των οργάνων, από το Γραφείο της Οργάνωσης Βάσης ως την Κεντρική Επιτροπή. Τακτική και έκτακτη λογοδοσία στις οργανώσεις και τα Σώματα που τα εξέλεξαν. Συστηματική ενημέρωση των κομματικών οργανώσεων για τις αποφάσεις τους.

Διασφάλιση της προσωπικής συμβολής, πρωτοβουλίας και ευθύνης όλων των κομματικών μελών στη λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων.

Εξασφάλιση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε όλα τα μέλη του Κόμματος.

Πρωτοβουλία όλων των κομματικών οργανώσεων να λύνουν τα τοπικά τους ζητήματα με αυτοτέλεια και ευθύνη μέσα στα πλαίσια της πολιτικής και των γενικών θέσεων του Κόμματος.

Συγκεντρωτισμός σημαίνει:

Ενταξη της λειτουργίας και δράσης όλων των οργανώσεων του Κόμματος κάτω από ένα ενιαίο Κέντρο - την Κεντρική Επιτροπή - που είναι το ανώτατο όργανο για την περίοδο μεταξύ των συνεδρίων.

Υποχρεωτική εφαρμογή των αποφάσεων των ανώτερων καθοδηγητικών οργάνων από τα παρακάτω όργανα, τις Κομματικές Οργανώσεις και τα μέλη του Κόμματος. Συνειδητή κομματική πειθαρχία και υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία. Σε περίπτωση διαφωνίας, όσοι διαφωνούν είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν την απόφαση που πάρθηκε από την πλειοψηφία.

Αρθρο 10.

Ο έλεγχος, η κριτική και η αυτοκριτική είναι συστατικά στοιχεία της λειτουργίας του Κόμματος. Βοηθούν στην εφαρμογή των αποφάσεων και στην ανάπτυξη της δράσης, στη γενίκευση της πείρας, στην αντιμετώπιση των αδυναμιών, στη διόρθωση λαθών, στη διαπαιδαγώγηση στελεχών και μελών, στο δυνάμωμα της συνειδητής κομματικής πειθαρχίας. Η κριτική, όμως, πρέπει να γίνεται μόνο μέσα στα αρμόδια όργανα και Σώματα του Κόμματος. Στελέχη και μέλη που εμποδίζουν την κριτική φέρνουν σοβαρή ευθύνη και αντιμετωπίζουν κυρώσεις μέχρι και τη διαγραφή από το Κόμμα.

Αρθρο 11.

Ανώτατη αρχή της κομματικής καθοδήγησης είναι η αρχή της συλλογικότητας, όρος απαραίτητος για την κανονική λειτουργία και δράση των κομματικών οργανώσεων, τη σωστή διαπαιδαγώγηση των στελεχών, την ανάπτυξη της δραστηριότητας και πρωτοβουλίας των κομματικών μελών.

Η αρχή της συλλογικότητας περιορίζει τον υποκειμενισμό, διασφαλίζει τις πιο σωστές και ολοκληρωμένες αποφάσεις, συμβάλλει στην ενότητα δράσης του Κόμματος. Στο Κόμμα δεν πρέπει να υπάρχουν μονοπρόσωπες αποφάσεις που να υποκαθιστούν τις συλλογικές αποφάσεις των οργάνων.

Η αρχή της συλλογικότητας δεν καταργεί την ατομική ευθύνη ούτε και υποβαθμίζει την ατομική προσφορά. Στα πλαίσια της συλλογικότητας μπορεί και πρέπει να αναδείχνονται τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε κομματικού μέλους.

Αρθρο 12.

Η εκλογή των καθοδηγητικών οργάνων, των γραμματέων και των Γραφείων τους, καθώς και των αντιπροσώπων για τα Σώματα, γίνεται με μυστική ψηφοφορία, αφού έχει προηγηθεί η προβλεπόμενη από τον κανονισμό διαδικασία. Θεωρούνται εκλεγμένοι εκείνοι που συγκεντρώνουν το 50%+1 των ψήφων των παρευρισκομένων με δικαίωμα ψήφου.

Ολες οι άλλες αποφάσεις για πολιτικά ζητήματα, καθώς και για τρέχοντα προβλήματα παίρνονται με ανοιχτή ψηφοφορία και σχετική πλειοψηφία.

Αρθρο 13.

α) Το Κόμμα οικοδομείται πάνω σε παραγωγική - εδαφική βάση. Οι Οργανώσεις Βάσης δημιουργούνται στις βιομηχανικές ή άλλες επιχειρήσεις, στις υπηρεσίες, στους κλάδους και στους τόπους κατοικίας των πόλεων και των χωριών.

Τα κομματικά μέλη που εργάζονται σε μεγάλες βιομηχανικές ή άλλες επιχειρήσεις υποχρεούνται να ανήκουν στις οργανώσεις αυτές. Οι εξαιρέσεις αποφασίζονται από τις Νομαρχιακές Επιτροπές.

Με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, δημιουργούνται κομματικές οργανώσεις στις χώρες που ζουν Ελληνες μετανάστες και φοιτητές.

β) Οι Κομματικές Οργανώσεις Βάσης συνενώνονται σε οργανώσεις αχτίδων, νομών, περιοχών.

γ) Βασικά οργανωτικά επίπεδα είναι:

Η Κομματική Οργάνωση Βάσης

Η Αχτιδική Επιτροπή

Η Νομαρχιακή Επιτροπή

Η Επιτροπή Περιοχής

Η Κεντρική Επιτροπή

Οι Κομματικές Οργανώσεις Αθήνας, Πειραιά, Θεσ/νίκης αντιστοιχούν σε Οργανώσεις Περιοχών.

Σε χώρους, κλάδους με ιδιαίτερη σημασία, η Κεντρική Επιτροπή μπορεί να δημιουργεί ΚΟΒ και Κομματικές ή Αχτιδικές Επιτροπές υπό την άμεση καθοδήγησή της.