Η εξελισσόμενη επίθεση κατά των ευρωπαϊκών εργατικών και λαϊκών στρωμάτων, που σχεδιάζεται και καθοδηγείται από τις κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αξιοποιώντας σαν πλαίσιο δράσης τις επιταγές του Μάαστριχτ, θα ήταν φυσικά αδιανόητη με τη σημερινή μορφή της και ένταση πριν την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη. Η κοινωνική μέριμνα και ευαισθησία στις σοσιαλιστικές χώρες, παρά τα προβλήματα που σήμερα καταμαρτυρούνται ή ανιχνεύονται, υπερείχε συντριπτικά εκείνης ακόμα και "προηγμένων" ευρωπαϊκών κρατών. Η απροκάλυπτη επίθεση στις κοινωνικές κατακτήσεις, των ασθενέστερων ιδιαίτερα λαϊκών στρωμάτων, θα ήταν τότε καταλυτική για τις αστικές κυβερνήσεις. Η απογοήτευση, όμως, από τις αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη και όλες οι συνακόλουθες επιδράσεις εξασθένισαν περιστασιακά τις δυνατότητες αντίστασης των λαϊκών δυνάμεων στη Δυτική Ευρώπη.

Η "κοινωνική μέριμνα" του αστικού κράτους περνάει σήμερα αδιάφορη δίπλα από τους "κλοσάρ" στον υπόγειο του Παρισιού και τους άστεγους κάτω από τις γέφυρες του Λονδίνου, δίπλα από τη διευρυνόμενη ανθρώπινη δυστυχία. Μια ριζοσπαστική οικονομική πολιτική από τις εθνικές κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ αποτελεί σήμερα ουτοπία. Οι βασικοί οικονομικοί άξονες είναι προκαθορισμένοι και, κατά συνέπεια, σχεδόν ανύπαρκτη κάθε δυνατότητα σχεδιασμού και εφαρμογής σε εθνικό επίπεδο ουσιαστικών μέτρων οικονομικής πολιτικής και κοινωνικής μέριμνας. Η οικονομική και κοινωνική πολιτική, στα πλαίσια του Μάαστριχτ, επιβάλλεται να περιορίζεται στη διευθέτηση ή διαχείριση των επιμέρους. Είναι επομένως σαφές ότι η κρίσιμη επιλογή για τις κυβερνήσεις, αλλά και τις πολιτικές δυνάμεις των χωρών της ΕΕ, είναι εάν η πολιτική και οι στόχοι τους διαμορφώνονται μέσα στα πλαίσια και σε συμφωνία με τις επιταγές τους Μάαστριχτ και των Βρυξελλών ή εκτός και σε ρήξη με αυτές.

***

Ως ανάπτυξη εννοούν αύξηση των επενδύσεων, εκσυγχρονισμό των παραγωγικών μονάδων με εφαρμογή νέων τεχνολογιών και κύρια αυτοματισμών. Η αυτοματοποίηση της παραγωγής σημαίνει, όμως, μείωση και όχι αύξηση των θέσεων εργασίας. Σημαίνει νέες θέσεις ανεργίας και όχι εργασίας. Βιομηχανικές μονάδες που εκσυγχρονίστηκαν απασχολούν σήμερα πολύ μικρότερο αριθμό εργαζομένων. Ποια είναι, όμως, η διέξοδος; Είναι δυνατό να μην εκσυγχρονίζονται οι παραγωγικές μονάδες; Τέτοια ερωτήματα τείνουν να εγκλωβίσουν τις απαντήσεις τους μέσα σε μια αστική αντίληψη του προβλήματος. Η μαρξιστική θεώρηση του θέματος μπορεί να δώσει καταλυτικά την απάντηση.

***

Είναι σαφές ότι η κρίσιμη επιλογή για τις κυβερνήσεις, αλλά και τις πολιτικές δυνάμεις των χωρών της ΕΕ, είναι εάν η πολιτική και οι στόχοι τους διαμορφώνονται μέσα στα πλαίσια και σε συμφωνία με τις επιταγές του Μάαστριχτ και των Βρυξελλών ή εκτός και σε ρήξη με αυτές