Η εποχή των κορυφαίων ποιητών μας που γέννησε ο 20ός αιώνας και τους έθρεψε - άλλους διά βίου και άλλους στις μεγάλες ιστορικές καμπές του - με οράματα, αν δεν έχει παρέλθει, οπωσδήποτε παρέρχεται ολοταχώς. Αν θέλουμε όμως να κυοφορηθεί μια νέα εποχή άλλων σπουδαίων ποιητών, χρειάζεται και οι προσδοκώντες τη νέα ποίηση να στρέφονται στους απελθόντες ποιητές. Εξάλλου η ποίηση, ποτέ και κανενός, δεν είναι "παρθενογένεση". Είναι "κύημα" εκλεκτικών συγγενειών διαφόρων εποχών και ποιητών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το έξοχο "Ταξίδι του Αρχάγγελου" του Νικηφόρου Βρεττάκου (517 στίχοι), γραμμένο σε "φουρτουνιασμένη" εποχή (1938), το οποίο, εκτός από την ομηρική "Οδύσσεια", "συγγενεύει" και με το γνώριμο στον Βρεττάκο "Μεθυσμένο καράβι" του Ρεμπό.

Τις "εκλεκτικές συγγένειες", δηλαδή τις συγκλίσεις και αποκλίσεις (μυθοποιητικές συμβολοποιητικές, λεξιλογικές, σημασιολογικές, εικονοπλαστικές κλπ.) του ποιήματος του Βρεττάκου με την "Οδύσσεια" και - κυρίως - με το ρεμποτικό ποίημα εξετάζει αναλυτικά (στίχο, στίχο), αναφερόμενη συγκριτικά και σε άλλες σχετικές απόψεις μελετητών και κριτικών λογοτεχνίας, η επίκουρος καθηγήτρια Γαλλικής και Συγκριτικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ελένη Ι. Σκούρα στο βιβλίο της "ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ "ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ". Δύο νέες προτάσεις ανάγνωσης" (εκδόσεις "Φιλιππότη").

Το βιβλίο, εκτός από βιβλιογραφία, περιλαμβάνει και ολόκληρο το, λίγο - πολύ, άγνωστο στις νεότερες γενιές ποίημα του Βρεττάκου.

Η μελέτη της Ε. Ι. Σκούρα δε χρησιμεύει μόνο σε μελετητές ή λάτρεις της ποίησης του Βρεττάκου. Διδάσκει τους αυριανούς μελετητές της λογοτεχνίας μας, αλλά και τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ένα λεπτομερή τρόπο για να αναλύουν και να εμβαθύνουν τα Κείμενα Λογοτεχνίας που διδάσκονται. Η μελέτη εξετάζει τις έξι ενότητες του ποιήματος, αρχίζοντας από ένα προλογικού τύπου δωδεκάστιχο, που προαναγγέλλει τη δραματική καταβύθιση του "Αρχάγγελου" - του καραβιού που (ως άλλη Μικρασιατική Καταστροφή) ξεκινά για την Τροία, χωρίς όμως να κατορθώσει να επιστρέψει με τους "θησαυρούς" της στην Ιθάκη. Συγκρίνει τον ενδεκασύλλαβο, ανομοιοκατάληκτο στίχο του Βρεττάκου με το δωδεκασύλλαβο ομοιοκατάληκτο του Ρεμπό και διερμηνεύει τα κοινά και μη σύμβολα και δραματικά στοιχεία των δύο ποιημάτων, στα οποία τραγουδούν πένθιμα οι Σειρήνες, για διαφορετικούς λόγους. Οι ποιητικές "σειρήνες" του Βρεττάκου τραγουδούσαν, τότε, πένθιμα, γιατί η Ελλάδα στέναζε από το φασισμό και την Ευρώπη τρομοκρατούσε το ναζιστικό τέρας που σχεδίαζε "ένα βαθύ καταραμένο κόσμο".

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ