Η τακτική της επίδειξης πυγμής που επέλεξε ο Κ. Καραμανλής για την αντιμετώπιση της εσωκομματικής κρίσης, η οποία έπληξε άλλη μια φορά τη ΝΔ και την έφερε στα πρόθυρα μιας νέας διάσπασης, υποδηλώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την αμηχανία, αλλά και την αδυναμία της ηγεσίας να "θεραπεύσει" το πρόβλημα. Το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στην κορυφή της ΝΔ, που επιχειρήθηκε με τις διαγραφές των έξι στελεχών, σε καμία περίπτωση δεν άγγιξε τα αίτια της κρίσης. Εξάλλου, η εσωκομματική διαίρεση και οι διαφωνίες εξακολουθούν να υπάρχουν, όπως και πριν από τις διαγραφές, όπως και οι "προσωπικές στρατηγικές". Γεγονός που προεξοφλεί σε μεγάλο βαθμό και νέες περιπέτειες για τη ΝΔ. Λίγες μέρες μετά τις διαγραφές, φάνηκε αμέσως ότι ο πρόεδρος της ΝΔ έχει απέναντί του τον Κ. Μητσοτάκη και τον Μ. Εβερτ, οι οποίοι βέβαια δεν πρόκειται να "πειθαρχήσουν" στις αποφάσεις του, όπως τους ζητά.

Από την άλλη όμως, ο Κ. Καραμανλής έχει να απαντήσει στο ερώτημα σε ποιους θα στηριχτεί μέσα στο κόμμα. Είναι αυτονόητο ότι θα στηριχτεί σε όσους δεν τον αμφισβητούν και αποδέχονται την κυριαρχία του. Ομως στη βάση αυτή, αυτό που φαίνεται ότι καταφέρνει είναι να συγκεντρώνει την υποστήριξη των "σκληρών" δεξιών, των γνωστών ακραίων και φιλοβασιλικών, οι οποίοι προσδοκούν το κόμμα να επιστρέψει στις ρίζες του. Στην κατεύθυνση αυτή δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως θα ασκήσουν πιέσεις στον Κ. Καραμανλή, ώστε να συρθεί σε πιο "καθαρές δεξιές" θέσεις, αν και ο πρόεδρος της ΝΔ δεν έχει και ιδιαίτερο πρόβλημα με τις ιδέες και αξίες τους. Επιπλέον είναι δεδομένος ο αντικομμουνισμός του. Αντιλαμβάνεται όμως ότι με την υποστήριξη και μόνο αυτής της ακροδεξιάς πτέρυγας δεν πρόκειται να καταστήσει ελκυστικό το πρόσωπο του κόμματός του και βέβαια να ανέβει στην εξουσία. Από την άλλη είναι πιθανόν να του αρκεί να ηγείται σε ένα κόμμα στο οποίο θα κυριαρχεί απόλυτα και από αυτή τη θέση να επιχειρήσει να παίξει ένα ρόλο σε ένα πολιτικό σκηνικό στο οποίο αναμένει ανακατατάξεις.

Μια ματιά στο σκληρό πυρήνα της ηγετικής ομάδας της ΝΔ προδικάζει μια "αλλοίωση" της φυσιογνωμίας του κόμματος, σε "σκληρές" ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι θα κάνει εκπτώσεις στην υποστήριξη των νεοφιλελεύθερων επιλογών ή ότι θα αλλάξει την αντιπολιτευτική τακτική και το ρόλο που του έχει ανατεθεί. Αντίθετα, τα δείγματα γραφής που έδωσε μετά τις διαγραφές, επιβεβαιώνουν πως θα κινηθεί στο πλαίσιο της αποστολής που του έχει ανατεθεί από τα μεγάλα αφεντικά και μάλιστα επιχειρεί να το αποδείξει έμπρακτα σε κάθε κίνησή του.

Από την άλλη πρέπει να υπογραμμιστεί ότι σοβαρό πρόβλημα υπάρχει και για τους εναπομείναντες εσωκομματικούς αντιπάλους, όσο και για τους διαγραφέντες. Μεταξύ των πρώτων ιδιαίτερη σημασία έχει τι θα πράξει ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος έχει αποφύγει συστηματικά να τοποθετηθεί στην τελευταία κρίση και να προσδιορίσει τη θέση του. Μπορεί να έχει επιλέξει, όπως και η Ντ. Μπακογιάννη, την παραμονή στη ΝΔ, αλλά είναι ολοφάνερο πως αισθάνεται ότι βρίσκεται "εν διωγμώ". Εξάλλου, η τακτική της Ρηγίλλης απέναντί του δεν του αφήνει πολλά περιθώρια δράσης μέσα στη ΝΔ. Η "πάγια" πίστη του στο δικομματισμό και τα πολυσυλλεκτικά κόμματα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο να συμβάλει σε εγχειρήματα ανανέωσης του δικομματισμού, αν εκτιμήσει ότι αυτό "επιβάλλουν τα πράγματα".

Ο Μ. Εβερτ, ο οποίος επιχειρείται να απομονωθεί από τη Ρηγίλλης από τα ερείσματα που διέθετε στο κόμμα, δεν κρύβει την "αμοιβαία επωφελή" συμμαχία που έχει κάνει με τον Δ. Αβραμόπουλο στο Δήμο Αθηναίων. Ομως ο δήμαρχος δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θέλει δίπλα του τον Μ. Εβερτ στα φιλόδοξα σχέδια που έχει. Ακριβώς γιατί θέλει να εμφανιστεί ως ο πολιτικός που θα "εξυγιάνει" το πολιτικό σύστημα από την κρίση που διέρχεται, όπως διαπίστωνε στην τελευταία δήλωσή του.

Από την πλευρά τους οι διαγραφέντες βουλευτές δε φαίνεται να διαθέτουν σοβαρές δυνατότητες για να προχωρήσουν, από μόνοι τους, σε νέο πολιτικό σχήμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν καταφέρνουν να συντονιστούν ούτε σε επίπεδο κοινοβουλευτικής παρουσίας και δράσης. Ακόμα αμφισβητούν την "πρωτοκαθεδρία" του Γ. Σουφλιά, ο οποίος επιθυμεί διακαώς να ηγηθεί μιας πολιτικής κίνησης. Επιπλέον, διατρέχουν τον "κίνδυνο" να χρεωθούν στην κυβέρνηση Σημίτη, στην περίπτωση που θελήσουν να είναι συνεπείς με τις απόψεις τους και άρα να επικροτούν και υπερψηφίζουν τα κυβερνητικά μέτρα.

Είναι ολοφάνερο ότι το κυρίαρχο στοιχείο στις εσωκομματικές εξελίξεις στη ΝΔ είναι η έντονη κινητικότητα και ρευστότητα, η οποία προδικάζει νέες αναταράξεις και ίσως νέες διαγραφές και διασπάσεις. Οποια όμως και αν είναι η έκβαση αυτών των εσωκομματικών εξελίξεων, η ΝΔ είναι ήδη καταδικασμένη λόγω των αντιλαϊκών πολιτικών που εκφράζει.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ