1. Προοιμιακές παραδοχές:

α. Οι σπουδές με κατεύθυνση την επαγγελματική σταδιοδρομία αποτελούν κοινωνική ανάγκη.

β. Ο σχεδιασμός σχετικών προγραμμάτων εκφράζει πολιτική συναίνεση, κατ' αρχήν.

γ. Οτι κάθε νέο μέλος της κοινωνίας πρέπει να αποκτήσει τα αναγκαία κατά περίπτωση προσόντα, για να αποκτήσει κάποιο επάγγελμα, είναι αυτονόητο.

δ. Οτι δεν μπορούμε από κανένα να στερήσουμε την ελπίδα για συνεχή βελτίωση της θέσης του, είναι, επίσης, αυτονόητο.

ε. Η ειλικρίνεια προς τους νέους είναι χρέος: ηθικό, κοινωνικό, πολιτικό. Και ελέγχεται η ειλικρίνεια, με πραγματικό δημόσιο διάλογο. Οταν αυτός λείπει, εύλογα γεννιούνται αμφιβολίες για τη σύνεση και τις προθέσεις της ηγεσίας που χειρίζεται τα θέματα παιδείας.

2.Τώρα όμως κρίνουμε το κείμενο του νομοσχεδίου:

Πρώτη πράξη: τι προβλέπεται για όσους θα φοιτήσουν στα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ). "Μετά την αποφοίτηση από τον Α' κύκλο σπουδών (2 χρόνια) μπορούν:

- Να συνεχίσουν στο Β' κύκλο (ένα χρόνο ακόμη).

- Να αναζητήσουν εργασία "μετά από πιστοποίηση των ικανοτήτων τους" (!) και απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος" (!).

- "Να εγγραφούν στη Β' τάξη του Ενιαίου Λυκείου" (με απώλεια ενός χρόνου).

Οι απόφοιτοι του Β' κύκλου (σύνολο 3 χρόνια) μπορούν:

- Να εγγραφούν σε ΙΕΚ (αντίστοιχη ειδικότητα).

- Να αναζητήσουν εργασία "μετά από πιστοποίηση των ικανοτήτων τους και απόκτηση της άδειας άσκησης επαγγέλματος" (Δηλαδή..;).

- Να επιδιώξουν πρόσβαση σε ΤΕΙ (αντίστοιχη ειδικότητα) "μετά από τριετή επαγγελματική εμπειρία... και εξετάσεις που θα διενεργούνταν από τα ΤΕΙ".Για να εκτιμήσετε πόσο σημαντικά "προνόμια" αποκτούν όσοι θα στραφούν προς τα ΤΕΕ, παρακαλώ ξαναδιαβάστε όσα τμήματα του κειμένου αυτού έχουν τεθεί σε εισαγωγικά ("...") και σκεφτείτε ότι ο συντάκτης του κειμένου ενθουσιασμένος χαρακτηρίζει τα ΤΕΕ αναβαθμισμένη μορφή επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Εγώ δυσκολεύομαι να συμμεριστώ την άποψή του και μεταφέρω μια ακόμη παράγραφο από το κείμενό του:

"Οι μαθητές των Ενιαίων Λυκείων, που δεν επιθυμούν να συνεχίσουν σπουδές σε αυτά, μπορούν να εγγραφούν στο Α' έτος των ΤΕΕ, με δικαίωμα κατοχύρωσης των μαθημάτων, στα οποία έχουν εξεταστεί επιτυχώς στα Ενιαία Λύκεια" (*).

Προσεκτική ανάγνωση της ρήτρας αυτής επιτρέπει τα ακόλουθα συμπεράσματα (σκέψεις στο μυαλό του συντάκτη):

- Ο συντάκτης προβλέπει ότι πολλοί νέοι, ζαλισμένοι από το λαβύρινθο της Β' τάξης Ενιαίου Λυκείου (**) θα αναγκάζονται να καταφύγουν (απορριμμένοι από το Ενιαίο Λύκειο) στα ΤΕΕ.

- Επιθυμεί να τους "διευκολύνει" σ' αυτή την απόφαση: μπορούν να κατοχυρώνουν τη βαθμολογία σε όσα μαθήματα πέτυχαν (αφού βέβαια θα έχουν χάσει 1 ή 2 χρόνια).

Γνωρίζει ότι η ρήτρα αυτή - συγκρινόμενη προς την αντίστοιχη ρήτρα διακίνησης από το ΤΕΕ προς το Ενιαίο Λύκειο - είναι μειωτική για το ΤΕΕ. Από το ΤΕΕ μόνο απόφοιτοι μπορούν να φύγουν για το Ενιαίο Λύκειο, ενώ από το Ενιαίο Λύκειο μπορούν οι απορριμμένοι να μετακομίσουν στο ΤΕΕ"κατοχυρώνοντας" και κάποιους βαθμούς.

- Φαίνεται ότι ο συντάκτης βλέπει το ΤΕΕ ως Σχολείο Απορριμμάτων και διευκολύνει τη ροή προς αυτό, αφού το Ενιαίο Λύκειο στη συνείδησή του λειτουργεί ως Σχολείο Απόρριψης των Πολλών (***).

Φ. Κ. ΒΩΡΟΣ,Ph. D.

Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Σημειώσεις:

(*) Οι διαδικασίες εξετάσεων εκεί είναι τόσες, ώστε το αποτέλεσμα προβλέψιμο: Λύκειο Απόρριψης των Πολλών (τίτλος άρθρου στην "Ελευθεροτυπία" 20/7/98)

(**) Αναλυτική και χειροπιαστή τεκμηρίωση στο άρθρο που μνημονεύσαμε.

(***) Αναλυτικότερα το σκεπτικό "απόρριψης των πολλών" (ως κοινωνικής διαδικασίας) σε άλλο άρθρο που δημοσιεύεται στο περιοδικό "Σύγχρονη Σκέψη"(προσεχές τεύχος).