Αυτή η έκδοση της ΚΟΜΕΠ προετοιμάστηκε ως υλικό προς δημοσίευση και πραγματοποιήθηκε, σε συνθήκες οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων, που δείχνουν τάσεις όξυνσης της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού.

Σε διεθνές επίπεδο εκδηλώθηκε νέο κύμα υποτιμήσεων στις αγορές αξιών και χρηματικού κεφαλαίου. Η κρίση "υπερπαραγωγής", για πολλές από τις άλλοτε "αναδυόμενες" καπιταλιστικές οικονομίες της ΝΑ Ασίας, ακόμα και αυτής της Ιαπωνίας, είναι πλέον αναμφισβήτητη πραγματικότητα. Το βάθος της καταστροφής παραγωγικών δυνάμεων στην καπιταλιστικοποιημένη Ρωσία εκδηλώθηκε με όλα τα χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής κρίσης. Τα προ "κραχ" φαινόμενα στη Λατινική Αμερική είναι ο εφιάλτης της διεθνούς χρηματιστικής ολιγαρχίας και των πολιτικών εκφραστών της.

Το φάντασμα μιας γενικευμένης κρίσης "υπερπαραγωγής" πλανάται πάνω από τις πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες των ΗΠΑ, της Γερμανίας, γενικότερα της ΕΕ.

Η ελληνική καπιταλιστική οικονομία βρίσκεται στην ίδια τροχιά.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να καθυστερήσει την εκδήλωση μιας απότομης υποτίμησης της δραχμής, να ελέγξει την πτωτική τάση των τιμών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Οι αναδιαρθρώσεις που προωθεί επεκτείνουν και θεσμοθετούν ρυθμίσεις, που αυξάνουν το βαθμό της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης.

Στρατηγικός στόχος της πολιτικής της αποτελεί η συμμετοχή στην ΟΝΕ - ΕΥΡΩ, η διεκδίκηση μιας καλύτερης μερίδας στον ανελέητο ανταγωνισμό για την κατάκτηση νέων αγορών, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια και στην Παρευξείνια Ζώνη. Αυτή η γραμμή εκδηλώνεται τόσο σε οικονομικό - πολιτικό, όσο και σε στρατιωτικό - πολιτικό επίπεδο, χωρίς να απαλλάσσεται από τις αντιφάσεις της ανισομετρίας και του ανταγωνισμού με άλλα καπιταλιστικά κράτη είτε και στα πλαίσια συμμαχικών διακρατικών ενώσεων.

Ετσι, στην άμεση στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο, η κυβέρνηση κρατά την υποκριτική γραμμή της "διευκόλυνσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων χωρίς άμεση συμμετοχή".

Το φάντασμα μιας γενικευμένης κρίσης "υπερπαραγωγής" πλανάται μαζί με το φάντασμα ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου στα Βαλκάνια. Και αυτό δεν είναι τυχαίο, αφού ο πόλεμος, σαν όξυνση του μονοπωλιακού ανταγωνισμού για αγορές και με τη μαζική καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, είναι η "διέξοδος" του κεφαλαίου από την κρίση "υπερσυσσώρευσής" του.

Σ' αυτό το φόντο των εξελίξεων, πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα οι εκλογές για την ανάδειξη δημάρχων και νομαρχών.

Μια πρώτη μελέτη των αποτελεσμάτων αναδεικνύει, ήδη, τα πολιτικά μηνύματα που περιέχουν:

• Μια εμφανή λαϊκή δυσαρέσκεια προς την αντιλαϊκή φιλομονοπωλιακή πολιτική της κυβέρνησης, που εκδηλώνεται και στην αντιδραστικοποίηση του ρόλου της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
• Μια σημαντική άνοδο σε ψήφους, σε πολλούς και βασικούς δήμους, σε νομαρχίες, των ενωτικών - αγωνιστικών συνδυασμών που υποστήριξε το ΚΚΕ. Ιδιαίτερα, εκεί όπου έγιναν αγώνες και κινητοποιήσεις, δηλαδή εκεί όπου δημιουργούνται προϋποθέσεις ανάπτυξης κοινωνικής και πολιτικής πείρας.
• Η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ για την οικοδόμηση της λαϊκής κοινωνικοπολιτικής συσπείρωσης ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό κερδίζει έδαφος. Βεβαίως, ο δρόμος προώθησης αυτής της πολιτικής δεν είναι χωρίς εμπόδια και ζιγκ - ζαγκ. Η αποκάλυψη του αντιλαϊκού και φιλομονοπωλιακού χαρακτήρα μιας πολιτικής πίσω από τις ιδεολογικο-πολιτικές ταμπέλες κομμάτων που λειτουργούν ως αναχώματα στη ριζοσπαστικοποίηση, πίσω από "ακομμάτιστες" και "ανεξάρτητες" προσωπικότητες, είναι ο δρόμος της ανάπτυξης και όξυνσης των αγώνων.

Το ΚΚΕ επωμίζεται αυξημένες ευθύνες:

Για πλατιά ιδεολογική και πολιτική δράση, ιδιαίτερα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, στο κίνημα της εργαζόμενης αγροτιάς, των καταπιεσμένων μεσαίων στρωμάτων των αστικών κέντρων.

Για την προώθηση της ενότητας της εργατικής τάξης, στη βάση του ταξικού προσανατολισμού των αγώνων της.

Για σταθερότητα και ικανότητα στην πολιτική των πολύμορφων αγωνιστικών συσπειρώσεων και συμπαρατάξεων.

Οι εκλογικές πολιτικές μάχες, ως ένα βαθμό, συμπυκνώνουν διεργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί σε μια προηγούμενη περίοδο.

Η μάχη των ευρωεκλογών αποτελεί πολύ καλή ευκαιρία για μαζική πολιτική δράση του ΚΚΕ, για νέες προσπάθειες πλατιάς συσπείρωσης δυνάμεων, που δε δέχονται τη λογική της υποταγής και ενσωμάτωσης στις στρατηγικές επιλογές των διεθνών καπιταλιστικών ενώσεων. Η σημασία τους γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, καθώς θα διεξαχθούν σε λίγους μήνες, εν μέσω όξυνσης της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού.

Σ' αυτήν την κατεύθυνση θα επιδιώξει να συμβάλει και η ΚΟΜΕΠ, με ανάλογα θεματικά αφιερώματα.

Στην παρούσα έκδοση, συνεχίζεται μια προσπάθεια που ξεκίνησε με θεματικά αφιερώματα στο "Σύγχρονο καπιταλισμό" και το, στα 80 χρόνια του ΚΚΕ, αφιέρωμα "Το ΚΚΕ για την ανάπτυξη της θεωρίας και της επιστήμης".

Στο αφιέρωμα "Οικονομική κρίση του καπιταλισμού", του τεύχους Νο 5/1998 δημοσιεύονται:

• Αρθρογραφία στελεχών του ιδεολογικού τομέα της ΚΕ του ΚΚΕ.
• Αρθρογραφία μαρξιστών επιστημόνων, που είτε συνεργάζονται με ξένα θεωρητικά - πολιτικά περιοδικά είτε εκπροσωπούν άλλα εργατικά ή και κομμουνιστικά κόμματα.
• Αποσπάσματα από την Απόφαση της 4ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1931).
• Βιβλιοπαρουσίαση λογοτεχνικού έργου ανάλογου θεματικού περιεχομένου.

Οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες της ΚΟΜΕΠ (θεωρητικού - πολιτικού οργάνου της ΚΕ του ΚΚΕ) θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η επιλογή δημοσίευσης κειμένων ξένων μαρξιστών επιστημόνων ή και θέσεις άλλων εργατικών και κομμουνιστικών κομμάτων δε συνεπάγεται πλήρη αποδοχή των θέσεών τους.

Το κριτήριο επιλογής είναι κατά πόσον ο συνολικός προβληματισμός τους συμβάλλει στην ενημέρωση και στη μελέτη θέσεων.

Αλλωστε, στα κείμενα της Σύνταξης της ΚΟΜΕΠ, συχνά γίνονται κριτικές επισημάνσεις γύρω από θέσεις ανάλογων κειμένων, με στόχο να αναπτύσσεται ο προβληματισμός των αναγνωστών.

Για τις ανάλογες δημοσιεύσεις σ' αυτό το τεύχος, θα σημειώσουμε:

• Το πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Κουρτ Γκόσβαϊλερ κάνει κριτική στην προσέγγιση της οικονομικο-πολιτικής θεώρησης του Κέυνς (στη διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης) από σοσιαλδημοκράτες Γερμανούς οικονομολόγους. Το άρθρο αναδεικνύει την πραγματική κατάσταση της τόσο προβεβλημένης ως εύρωστης γερμανικής καπιταλιστικής οικονομίας. Επισημαίνει την ανάγκη απεγκλωβισμού της εργατικής τάξης από διλήμματα του τύπου: Κεϋνσιανή ή "νεοφιλελεύθερη" πολιτική του μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Ωστόσο, ο συγγραφέας φαίνεται - χρησιμοποιώντας μάλλον όχι επιτυχώς αποσπάσματα από κείμενο του Κ. Μαρξ - να ρίχνει βάρος σε ένα μονόπλευρο προσανατολισμό του εργατικού κινήματος κυρίως στον οικονομικό αγώνα. Η, τουλάχιστον, εξαρτά την εναλλαγή διαφορετικών πολιτικών διαχείρισης κυρίως από τον οικονομικό αγώνα της εργατικής τάξης.

• Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για την ενημέρωση των κομμουνιστών στην Ελλάδα, παρουσιάζει η διάλεξη του Μπιπλάμπ Ντασγκούπτα, μέλους της ΚΕ του ΚΚΙ (Μ). Πολλοί θα έχουν αναρωτηθεί τι ακριβώς χαρακτήρα έχει η διακυβέρνηση της Δυτικής Βεγγάλης (και άλλων δύο πολιτειών) από το ΚΚ Ινδίας (Μ). Η τοποθέτηση είναι κατατοπιστική. Πολύ περισσότερο, γιατί μερικές φορές ο χαρακτήρας μιας τέτοιας κυβέρνησης ταυτίζεται με το ενδεχόμενο ανάδειξης κυβέρνησης αντιμονοπωλιακού - αντιιμπεριαλιστικού προσανατολισμού σε αναπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες.

Από την τοποθέτηση γίνονται αντιληπτές οι διαφορετικές ιστορικές συνθήκες. Στην Ινδία, η ανάδειξη του ΚΚ στην κυβέρνηση σε συνθήκες μη ολοκλήρωσης αστικών μεταρρυθμίσεων - σε σχέση με ημιφεουδαρχικά κατάλοιπα - εξέφραζε κυρίως τα συμφέροντα των αγροτικών μαζών. Το ΚΚ εκπροσωπούσε πολιτικά αυτά τα συμφέροντα σε όργανα αστικής εξουσίας, ως εγγυητής των μεταρρυθμίσεων. Πρόκειται για μεταρρυθμίσεις, που αφορούσαν μεγάλη μάζα των αγροτών και τις οποίες δεν ικανοποίησαν οι αστικές κυβερνήσεις. Με την ανάπτυξη του ομοσπονδιακού καπιταλιστικού κράτους στην Ινδία, αποβάλλονται ή περιορίζονται ασφυκτικά, εξ αντικειμένου, τα όποια στοιχεία λαϊκής επίδρασης στα κυβερνητικά πολιτειακά όργανα. Προς τα πού οδηγείται αυτή η αντίφαση, της ύπαρξης μιας φιλολαϊκής κυβέρνησης σε ένα όλο και πιο αντιδραστικό οικοδόμημα πολιτειακής εξουσίας, άμεσα συνδεδεμένης με ένα ισχυρό ομοσπονδιακό καπιταλιστικό κράτος;

Η τοποθέτηση σ' αυτό το ερώτημα προϋποθέτει, όχι μόνο τη μελέτη του συγκεκριμένου κοινωνικοοικονομικού πλαισίου της Ινδίας, αλλά και τη μελέτη της εδραίωσης της καπιταλιστικής εξουσίας στα προηγμένα καπιταλιστικά κράτη και την αξιοποίηση της σχετικής θετικής και αρνητικής πείρας του εργατικού κινήματος σ' αυτά.

Το παρόν τεύχος της ΚΟΜΕΠ φιλοξενεί και τη συνέχεια των αφιερωμάτων στα 80χρονα από την ίδρυση του ΚΚΕ, παρουσιάζοντας θέματα και πλευρές της δράσης του ΔΣΕ.

Τέλος, και στο παρόν τεύχος δημοσιεύονται τα τρέχοντα κομματικά ντοκουμέντα.