Με βάση την υπάρχουσα κατάσταση στο λεκανοπέδιο Κοζάνης - Φλώρινας, τίθεται το ερώτημα αν μπορούν να συνυπάρχουν ο λιγνίτης ως πηγή Ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος. Η απάντηση των επιστημόνων, με βάση τη σύγχρονη τεχνολογία, είναι ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Ομως δε λαμβάνεται κανένα μέτρο, αφού η πολιτική εξασφάλισης κερδών για την επιχείρηση, ταυτίζεται απόλυτα με την πλήρη αδιαφορία για το περιβάλλον και κατά συνέπεια για τον άνθρωπο.

Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλάζει σε σημαντικό βαθμό το καύσιμο παραγωγής. Οι αλλαγές έχουν δρομολογηθεί από την ΕΕ και το κεφάλαιο ήδη από τη δεκαετία του '90, με κατεύθυνση τη σταδιακή αντικατάσταση του λιγνίτη από το «καθαρό» φυσικό αέριο σε ποσοστό έως και 50%.

Σήμερα ο νέος σχεδιασμός προβλέπει ότι το 2016 η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας θα έχει μειωθεί τουλάχιστον στο 51% από 62%, που είναι σήμερα. Και αυτό, ενώ ειδικοί επιστήμονες και φορείς φωνάζουν ότι ο λιγνίτης πρέπει να παραμείνει το εθνικό μας καύσιμο και να σταματήσει η διαδικασία ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενα καύσιμα.

Στην προσπάθεια υλοποίησης των στόχων τους, απαξιώνουν το λιγνίτη με πρακτικά μέτρα, όπως ληστρική εκμετάλλευση, κακή διαχείριση αποθεμάτων, καθώς και κακή οικονομική διαχείριση. Στο όνομα της άμεσης εξυπηρέτησης των αναγκών - εξόρυξη γίνεται χωρίς να παίρνονται τα μέτρα που προβλέπονται - η βιασύνη να παράγουν είναι τόσο μεγάλη που ανακατεύουν λιγνίτη και με χώμα, οπότε μειώνουν την απόδοση των μονάδων και αυξάνουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Τα μηχανήματα δε συντηρούνται, οι εργολαβίες αυξάνονται. Επίσης καταφεύγουν και σε πλαστογραφία των πραγματικών αριθμών κόστους του λιγνίτη (ενώ π.χ. ο τόνος λιγνίτη του Νότιου Πεδίου κοστίζει 8,10 ευρώ, τα επίσημα στοιχεία της ΔΕΗ ΑΕ το παρουσιάζουν 14,3 ευρώ).

Γιατί προκρίνεται η εκτεταμένη χρήση φυσικού αερίου και λιθάνθρακα ως κατεύθυνση από την ΕΕ; Γιατί το πολυεθνικό κεφάλαιο, συνεργαζόμενο με το ντόπιο, πρέπει να μοιραστεί την πίτα της παραγωγής (Κοπελούζος παραγωγή από φυσικό αέριο και Μυτιληναίος με εισαγόμενο λιθάνθρακα κ.ά.);

Με βάση τα παραπάνω, για τα ορυχεία και τους ΑΗΣ της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας προβλέπεται: Κατάργηση της 1ης, 2ης και 3ης Μονάδας του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας έως το 2013 και της 4ης έως το 2017. Συρρίκνωση των ορυχείων του Νότιου Πεδίου και του Αμυνταίου.

Επίσης, μόλις την περασμένη βδομάδα, ο πρόεδρος της ΔΕΗ Π. Αθανασόπουλος αμφισβήτησε τις δεσμεύσεις που ανέλαβε πριν από μήνες, για την κατασκευή νέου λιγνιτικού σταθμού ισχύος 450 MW στην Πτολεμαΐδα, σε αντικατάσταση των παλαιών μονάδων του ΑΗΣ, αλλά και την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων από τη ΔΕΗ για την περιβαλλοντική αποκατάσταση και μείωση της ρύπανσης από τη λειτουργία των λιγνιτωρυχείων και των ΑΗΣ.