Παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου στο υγειονομικό σύστημα της ΕΣΣΔ προκλήθηκαν ζημιές ύψους 6,6 δισεκατομμυρίων ρουβλιών και καταστράφηκαν 40.000 νοσοκομεία και άλλα υγειονομικά κέντρα, μόλις το 1947 οι βασικοί δείκτες υγειονομικής περίθαλψης έφτασαν τα προπολεμικά όρια (στη φωτογραφία, τμήμα του κεντρικού νοσοκομείου της Μολδαβίας, 1984)

Στην προεπαναστατική Ρωσία δεν υπήρχε κρατική προστασία της υγείας. Η περίθαλψη γινόταν από ιδιωτικούς γιατρούς, οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι στις μεγάλες πόλεις, ενώ η επαρχία ουσιαστικά ήταν αφημένη στην τύχη της. Το 1913 η αναλογία ήταν ένας γιατρός ανά 5.656 άτομα. Λόγω, όμως, της ανισομερούς κατανομής, σε περιοχές όπως, για παράδειγμα, το Τατζικιστάν και η Κιργιζία, η αναλογία έφτανε τον ένα γιατρό ανά 50.000.

Δεν ήταν λοιπόν τυχαίο που η χώρα κατείχε την πρώτη θέση στην εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών. Η πανούκλα, η χολέρα, η ευλογιά και άλλες επιδημίες αποδεκάτιζαν τον πληθυσμό και προκαλούσαν τεράστιες καταστροφές στην οικονομία. Το 1912, περίπου 13 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν προσβληθεί από επιδημικές ασθένειες. Μόλις 23 μεγάλες πόλεις σε όλη την αχανή έκταση της τσαρικής αυτοκρατορίας είχαν αποχετευτικό σύστημα, ενώ η πλειοψηφία του πληθυσμού έπινε ακατάλληλο νερό.

Πάνω από το ένα τρίτο των πόλεων δεν είχαν νοσοκομείο. Αλλά και από αυτά που υπήρχαν, μόνο το 21% είχαν πάνω από 20 κρεβάτια.

Για τους επαναστάτες το ζήτημα της λαϊκής περίθαλψης ήταν πρωταρχικό, αφού αντικειμενικά αποτελούσε κομβικό σημείο στο πλέγμα των λαϊκών δικαιωμάτων. Ηδη από το 1903 ο Λένιν προσδιορίζει τα καθήκοντα του κράτους για την προστασία της υγείας, τα οποία εντάσσονται στο 1ο Πρόγραμμα του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος την ίδια χρονιά.

Η ανάπτυξη της οικονομίας και του πολιτισμικού επιπέδου του λαού μετά το 1917 είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί ο πληθυσμός της ΕΣΣΔ το 1976 κατά 96 και πλέον εκατομμύρια ανθρώπους σε σχέση με το 1913, παρά το βαρύ φόρο αίματος της ΕΣΣΔ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε σχέση πάλι με το 1913, η γενική θνησιμότητα στην ΕΣΣΔ μειώνεται κατά τρεις και πλέον φορές, ενώ η παιδική θνησιμότητα κατά 10 φορές.

Το 2ο Πρόγραμμα του ΡΚΚ (μπολσεβίκοι), που ψηφίστηκε στο 8ο Συνέδριο το 1919, θέτει ως πρωταρχικά καθήκοντα την εξυγίανση των κατοικημένων χώρων, την προστασία του εδάφους, του νερού και του αέρα, την υγειονομική προστασία των εστιατορίων, τη δημιουργία υγειονομικής νομοθεσίας κλπ.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου πεντάχρονου πλάνου (1929-'32) οι δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη αυξήθηκαν κατά 4 φορές σε σχέση με το 1913. Το 1940 ο αριθμός των γιατρών αυξήθηκε κατά 6 φορές, των μεσαίων υγειονομικών στελεχών πάνω από 10 φορές και των κρεβατιών στα νοσοκομεία κατά 3,8 φορές.

Παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου στο υγειονομικό σύστημα της ΕΣΣΔ προκλήθηκαν ζημιές ύψους 6,6 δισεκατομμυρίων ρουβλιών και καταστράφηκαν 40.000 νοσοκομεία και άλλα υγειονομικά κέντρα, μόλις το 1947, οι βασικοί δείκτες υγειονομικής περίθαλψης έφτασαν τα προπολεμικά όρια. Οσον αφορά στις επιδημίες, από τη δεκαετία του 1950, ο δείκτης της νοσηρότητας και των αιτιών θανάτου στην ΕΣΣΔ παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που παρατηρούνται και στις αναπτυγμένες χώρες.