Φυσικά δεν πρέπει να εκβιάσουμε τις καταστάσεις για να πραγματοποιηθούν συνεργασίες που τελικά θα οπισθοδρομήσουν το κίνημα. Πράγματι, όπως τίθεται και στις Θέσεις, δεν υπάρχουν δυνατότητες συνεργασίας με τα άλλα δύο κόμματα της αριστεράς, με την ευρεία έννοια. Ομως εδώ θέλει προσοχή. Γιατί μέσα και στα δύο αυτά κόμματα υπάρχουν δυνάμεις με τις οποίες είναι δυνατή μια συνεργασία πάνω σ' αυτές τις αρχές. Στο Συνασπισμό όπως εκφράζονται επίσημα με τα ρεύματα, ενώ το ΔΗΚΚΙ βρίσκεται σε αναζήτηση ταυτότητας. Αυτή την πραγματικότητα δεν πρέπει να την παραμελήσουμε. Μια πιθανή διάσπαση του Συνασπισμού θα μπορούσε να φέρει ένα μεγάλο τμήμα του κοντά μας. Στο δε ΔΗΚΚΙ θα μπορούσε να γίνει κάτι ανάλογο ή ακόμα και να επικρατήσουν αυτές οι δυνάμεις ώστε ν' αλλάξει η φυσιογνωμία του. Οπότε, από τώρα πρέπει να κοιτάξουμε να προσεγγίσουμε και να ενθαρρύνουμε αυτές τις δυνάμεις. Δυνατότητα συνεργασίας με βάση τη στάση τους θα υπήρχε με την πλειοψηφία των κομμάτων και των οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Δυστυχώς η ξεροκέφαλη έως ύποπτη στάση τους απέναντι στο ΚΚΕ δεν το επιτρέπει. Μόνο σε δύο περιπτώσεις δεν υπάρχει αυτό το εμπόδιο, στην περίπτωση της Κομμουνιστικής Ανανέωσης με την οποία ήδη συνεργαζόμαστε, και της ΑΚΟΑ που έχει κάνει την επιλογή της.

Επίσης υπάρχει ένα δεύτερο σημείο πάνω στο ζήτημα των συνεργασιών που χρειάζεται κάποια σκέψη. Σ' αυτό φαίνεται να δίνουν επαρκή απάντηση οι Θέσεις. Με δεδομένη την πολεμική που δέχτηκε το Κόμμα μας με την κατηγορία του εθνικισμού, έχοντας ως αφορμή τη συνεργασία με δύο συγκεκριμένες προσωπικότητες, ο διαχωρισμός από τον εθνικισμό ήταν απαραίτητος. Για το ένα πρόσωπο φάνηκε πως όχι απλά η κατηγορία ευσταθούσε, αλλά και πως δεν κάλυπτε τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνεργασίας. Η συνεργασία με το πρόσωπο αυτό έληξε. Οσον αφορά το άλλο πρόσωπο, καθώς περνάει ο καιρός αποδεικνύεται πως ήταν καλή επιλογή και επιπλέον βλέπουμε να αποστασιοποιείται από τις εθνικιστικές καταβολές του. Ηταν καιρός να δοθεί μια αποστομωτική απάντηση σε όσους ύπουλα χρησιμοποίησαν αυτό για να χτυπήσουν το ΚΚΕ. Πάντως πρέπει να προσέξουμε να διατηρήσουμε ψηλά την ευαισθησία μας σε τέτοια ζητήματα, γιατί η διαχωριστική γραμμή μεταξύ πατριωτισμού και εθνικισμού δεν είναι τόσο σαφής όσο θα θέλαμε.

Τα παραπάνω θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν στο «περισσότερες συνεργασίες προς διαφορετική κατεύθυνση». Αλλά οι συνεργασίες δεν είναι αρκετές για έρθει μαζί μας ο κόσμος. Σίγουρα θα ενισχύσουν, σίγουρα θα δημιουργήσουν μια άλλη δυναμική, μα δεν αρκούν. Ο λαός πρέπει και να πιστέψει σ' αυτό για το οποίο παλεύουμε και για τη δυνατότητα πραγμάτωσής του. Για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να μάθει συγκεκριμένα τι ζητάμε και όχι να γίνεται γενικά λόγος για ένα μέτωπο. Ετσι οι θέσεις μας για επιμέρους ζητήματα (π.χ. υγεία, εκπαίδευση, ασφαλιστικό σύστημα), πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν και να προπαγανδιστούν ευρέως προς τα έξω. Και μάλιστα να παρουσιαστούν ως ρεαλιστικές προτάσεις, ως προτάσεις (λαϊκής) εξουσίας. Για να καταλάβει ο καθένας πώς θα αλλάξει η ζωή του αν υποστηρίξει το ΚΚΕ. Να δείξουμε πώς θα βρεθούν οι πόροι για την πραγματοποίηση των προτάσεών μας. Να μη φοβόμαστε να προτείνουμε πιο τολμηρά μέτρα (π.χ. γιατί φτηνές συγκοινωνίες και όχι δωρεάν;). Οι προοπτικές μας είναι ομολογουμένως λαμπρές.

Ομως τροχοπέδη στην ανάπτυξη του Μετώπου αποτελούν προβλήματα εσωκομματικής λειτουργίας. Πρόσφατα ένας σύντροφος από την Κυψέλη ανέδειξε τούτο το ζήτημα μέσα από τις σελίδες του προσυνεδριακού διαλόγου. Πρώτα απ' όλα πρέπει να προσέξουμε να διαφυλάξουμε τη βασική αρχή λειτουργίας μας, το Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό. Είναι γνωστό τι προβλήματα δημιουργούνται αν το στοιχείο της δημοκρατίας υπερκεράσει αυτό του συγκεντρωτισμού, άλλωστε δεν είναι αυτό το πρόβλημά μας τώρα. Μάλλον το αντίθετο κινδυνεύει να γίνει. Για υποκειμενικούς αλλά και αντικειμενικούς πολλές φορές λόγους, όπως την έλλειψη ενδιαφέροντος και συμμετοχής, δυσχεραίνονται οι διαδικασίες διαλόγου. Ετσι βρισκόμαστε να δίνουμε έμφαση στο τυπικό κομμάτι της δράσης μας, υποβιβάζοντας το ουσιαστικό. Κατ' αυτό τον τρόπο οι οργανώσεις θυμίζουν μάλλον μέσα κατανομής χρεώσεων και αρκετοί έχουν την αίσθηση πως δεν έχουν καμιά συμμετοχή στις αποφάσεις. Δηλαδή το αντίθετο από αυτό που απαιτείται για την υλοποίηση του σημείου 50 των Θέσεων. Η έλλειψη άμεσης καθοδήγησης των οργανώσεων της Νεολαίας από το Κόμμα δυσχεραίνει περισσότερο την κατάσταση. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας προβληματικής οργάνωσης φαίνονται και προς τα έξω, δίνοντας αδικαιολόγητα πολλές φορές αφορμές σε όσους γυρεύουν να κτυπήσουν το κόμμα της εργατικής τάξης. Και σίγουρα οι διαγραφές ιστορικών στελεχών δε βοηθάνε, παρά κάνουν χειρότερα τα πράγματα και προκαλούν δυσανασχέτηση στα μέλη και τους φίλους του Κόμματος. Είναι ευνόητο πως μαζί με την προσπάθεια για το χτίσιμο του Μετώπου, όπως θα αποφασιστεί στο Συνέδριο, πρέπει να προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε τέτοια προβλήματα, αν θέλουμε η δράση μας να γίνει αποτελεσματικότερη, αν θέλουμε να διαφυλάξουμε τη φύση μας ως Κομμουνιστικό Κόμμα.