Στο τηλεγράφημα που αποκαλύπτει το «WikiLeaks» (δημοσιεύεται στην «Καθημερινή») ο Αμερικάνος πρέσβης στην Αγκυρα Τζέιμς Τζέφρι περιγράφει τι διεμείφθη στη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Ερτουγρούλ Απακάν. Λέει συγκεκριμένα, πως «ο Απακάν είπε ότι η Τουρκία επιδιώκει να διαπραγματευθεί με την Ελλάδα τα ζητήματα του Αιγαίου ως πακέτο και το να αποσύρει ένα σημαντικό για την Ελλάδα ζήτημα -με εντολή των ΗΠΑ- θα μείωνε σημαντικά τη διαπραγματευτική δύναμη της Τουρκίας για τα υπόλοιπα ζητήματα».

Στην ίδια συνάντηση, ο Απακάν ανέφερε ότι η Αγκυρα προχωρούσε σε καταγραφή των ζητημάτων στο Αιγαίο, προκειμένου να τα θέσει ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρ. Ερντογάν στην επικείμενη επίσκεψή του στην Αθήνα (σ.σ. επρόκειτο για την επίσκεψη για τα εγκαίνια του Μουσείου Ακρόπολης, η οποία τελικά δεν πραγματοποιήθηκε). Ως τέτοια ζητήματα, ο Τούρκος υφυπουργός ανέφερε «τον εναέριο χώρο, τα χωρικά ύδατα, την υφαλοκρηπίδα, το καθεστώς γεωγραφικών σχηματισμών, την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, το FIR»...

Μια μέρα νωρίτερα, στις 17 Ιούνη 2009, ο Αμερικάνος πρέσβης στην Αθήνα, Ντ. Σπέκχαρντ, συντάσσει σημείωμα για τη συνάντησή του την ίδια ημέρα με την υπουργό Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη. «Ο πρέσβης υπογράμμισε την ανησυχία της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την αύξηση της έντασης στο Αιγαίο», αναφέρεται στο τηλεγράφημα. Αφού επισήμανε την ανάγκη αποκλιμάκωσης της στρατιωτικής δραστηριότητας στο Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένων και των αιθέρων πάνω από το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι, ο πρέσβης «τόνισε ότι ορισμένες ελληνικές δραστηριότητες εκλαμβάνονται ως προκλητικές και η αντιμετώπισή τους θα βοηθούσε».

Απαντώντας στις παρατηρήσεις Σπέκχαρντ, η Ντ. Μπακογιάννη «αναφέρθηκε στην ανάγκη μιας "νέας ατμόσφαιρας'' που θα παρείχε το περιβάλλον για ώθηση στην προσπάθεια να επιλυθούν τα εκκρεμή ζητήματα» και παραπονέθηκε ότι «οι υπερπτήσεις στο Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι καθιστούν αδύνατη την επίδειξη ευελιξίας από την Ελλάδα», το χειρισμό με άλλα λόγια της κοινής γνώμης.

Μάλιστα, η Ντ. Μπακογιάννη, σύμφωνα με το σημείωμα του Σπέκχαρντ, αναφέρει ως τουρκική ενέργεια, που θα μπορούσε να διαμορφώσει αυτή τη «νέα ατμόσφαιρα», την άρση του casus belli. Ωστόσο ο Σπέκχαρντ σπεύδει να ξεκαθαρίσει ότι αυτό είναι μάλλον ανέφικτο για πρώτο βήμα και προτείνει την ταυτόχρονη παύση των τουρκικών υπερπτήσεων και ορισμένων ελληνικών ενεργειών που η Τουρκία θεωρεί προκλητικές.