Με διαδοχικές κόντρες και πρόσκαιρους συμβιβασμούς εξελίσσεται η ενδοκαπιταλιστική διαπάλη στους κόλπους της Ευρωζώνης, με αφορμή και την υπόθεση της «τραπεζικής ένωσης». Βασικός πυλώνας αυτής της διεργασίας είναι η συγκρότηση και λειτουργία ενός «συστήματος ασφάλισης των τραπεζικών καταθέσεων στην Ευρωζώνη», ζήτημα που σχετίζεται με τον επιμερισμό των κινδύνων και της χασούρας μπροστά στο ενδεχόμενο νέων κλυδωνισμών σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Να σημειωθεί ότι η «τραπεζική ένωση» αποτελεί τμήμα των συνολικότερων αντιλαϊκών διεργασιών που συντελούνται με στόχο την περαιτέρω εμβάθυνση της ΟΝΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χτες τη νέα δέσμη προτάσεων, με τις οποίες προβλέπεται η σταδιακή ανάπτυξη του σχεδίου σε τρεις διαδοχικές φάσεις, με ορίζοντα το 2024. Βέβαια, το κεντρικό ζητούμενο είναι τα ποσά που θα εισφερθούν στο «κοινό ταμείο» από τον κάθε τραπεζικό όμιλο.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν:

-- Το ύψος των εισφορών θα είναι «σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο», δηλαδή οι τράπεζες με υψηλότερο ρίσκο θα εισφέρουν μεγαλύτερα ποσά σε σχέση με τις «ασφαλέστερες».

-- Τονίζεται ότι το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα «θα ασφαλίζει μόνο εκείνα τα εθνικά συστήματα εγγυήσεων, τα οποία συμμορφώνονται και έχουν συσταθεί σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς».

-- Στην πρώτη περίοδο λειτουργίας του, μέχρι το 2020, «δεν θα συνεπάγεται περαιτέρω κόστος για τον τραπεζικό τομέα». Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, τα ποσά που θα εισφέρουν οι τράπεζες για τη διασφάλιση των καταθέσεων κάτω από 100.000 ευρώ θα μπορούν να αφαιρούνται από τις εισφορές που καταβάλλουν στα εθνικά συστήματα εγγύησης καταθέσεων.

-- Τα «εθνικά συστήματα» θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα κεφάλαια του ευρωπαϊκού ταμείου «μόνο εφόσον έχουν εξαντλήσει τους ίδιους πόρους» («κούρεμα» μετόχων, ομολογιούχων, καταθέσεων πάνω από 100.000 ευρώ).

-- Στη δεύτερη φάση, 2020 - 2024, τα εθνικά συστήματα «δεν υποχρεώνονται να εξαντλήσουν τους ίδιους πόρους, πριν στραφούν στα κεφάλαια του ευρωπαϊκού ταμείου». Αυτό, από την πλευρά του, θα καλύπτει ένα τμήμα του κόστους (των καταθέσεων που δεν καλύπτονται από τις τράπεζες που παρουσιάζουν πρόβλημα), που θα ξεκινά από το 20% και θα αυξάνεται σε βάθος 4ετίας (το 2024) στο 100%, με την πλήρη εφαρμογή του σχεδιασμού.

Την ίδια ώρα, σταθερά στην ατζέντα του κεφαλαίου βρίσκεται και το ζήτημα της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, γύρω από το οποίο εκδηλώνονται οι ανταγωνισμοί και η διαπάλη των τμημάτων του κεφαλαίου.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν «αποφασιστική δράση» για να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών τους, δήλωσε ο Χοσέ Βινάλς, επικεφαλής της Διεύθυνσης Νομισματικών Υποθέσεων και Κεφαλαιαγορών του ΔΝΤ, στον τηλεοπτικό σταθμό CNBC. Σύμφωνα με τον ίδιο, «σημαντικά πράγματα έχουν γίνει, όπως η αύξηση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, αλλά υπάρχουν ακόμη περίπου 900 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων που πρέπει να αντιμετωπιστούν αποφασιστικά».

«Δείχνοντας» και προς την περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, τόνισε ότι «αποφασιστική δράση» πρέπει να αναληφθεί από τις ευρωπαϊκές τραπεζικές εποπτικές αρχές και επίσης από τις αρχές σε εθνικό επίπεδο, όσον αφορά την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων του νομικού πλαισίου για την αναδιάρθρωσή τους.

Οπως τόνισε χαρακτηριστικά, τα προβληματικά δάνεια «δεσμεύουν κεφάλαια και μειώνουν την κερδοφορία των τραπεζών, με συνέπεια να είναι μειωμένη η δυνατότητα των τραπεζών να δίνουν πιστώσεις στην οικονομία. Οι τράπεζες με υψηλότερα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων τείνουν να έχουν μικρότερη διάθεση και δυνατότητα για τη χορήγηση δανείων, ενώ η Ευρώπη χρειάζεται τράπεζες που δανείζουν τις επιχειρήσεις ή τα νοικοκυριά, για να στηρίξουν την ανάκαμψη».