«Μετάβαση από τα ασφαλιστικά δικαιώματα στα κοινωνικά δικαιώματα». Στη φράση αυτή από την εισήγηση του υπουργού Εργασίας Τ. Γιαννίτση στη συζήτηση για «Το μέλλον της Ευρώπης και το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο», που οργάνωσε το Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών, συμπυκνώνεται και όλη η πολιτική της κυβέρνησης - και συνολικά της ΕΕ - για τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο Κοινωνικής Ασφάλισης. Με μία βέβαια διευκρίνιση: Κάτω από τον γενικό τίτλο «κοινωνικά δικαιώματα», και μέσω αυτής της μετάβασης, κρύβεται το πετσόκομμα των συντάξεων, των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας και η αντικατάστασή τους από ένα «μίνιμουμ» δικαιωμάτων. Αντικατάσταση των σημερινών κατακτήσεων από ένα δίχτυ που στην καλύτερη περίπτωση θα κρύβει τις στρατιές των εξαθλιωμένων, θα επιχειρεί να συγκρατήσει τις λαϊκές εκρήξεις και θα προσθέτει κάποιες πινελιές φιλανθρωπίας στον νέο ευρωπαϊκό μεσαίωνα. Και τα παραπάνω, όπως και ολόκληρη η παρέμβαση του υπουργού, είναι μία ακόμη απόδειξη ότι η κυβέρνηση με συνέπεια θα συνεχίσει την επίθεση στα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων, επικαλούμενη την «κοινωνική ανισότητα» και τη μη «βιωσιμότητα».

Στην αναζήτηση του «κοινωνικού προτύπου της Ευρώπης», στην οποία εκτός του υπουργού πήραν μέρος η Μ. Γιαννάκου από τη ΝΔ, ο Μ. Παπαγιαννάκης ευρωβουλευτής του Συνασπισμού και ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Χρ. Πολυζωγόπουλος δεν έλειψαν οι κριτικές αναφορές και οι διαπιστώσεις περί κοινωνικού ελλείμματος (Πολυζωγόπουλος) ή ότι αυτό το κοινωνικό πρότυπο δεν εκπροσωπεί όλη την Ευρώπη (Παπαγιαννάκης). Αυτό όμως που επιδεικτικά απουσίαζε είναι η παραμικρή αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής πορείας, η αναγνώριση έστω και ως «υπόθεση εργασίας» του ταξικού χαρακτήρα της ΕΕ, ενώ περίσσεψε η κοινή συναντίληψη για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η διαχειριστική λογική στα κοινωνικά ερείπια που αφήνει στο διάβα της.

Ετσι ο Μ. Παπαγιαννάκης στο ερώτημα που έθεσε «ποιος μπορεί να σταματήσει την απορύθμιση του κοινωνικού μοντέλου», απάντησε -συνεπής πρέπει ν' αναγνωρίσουμε με μια τάση της σοσιαλδημοκρατίας - ότι «μπορεί μόνο η ΕΕ σαν πολιτικό υποκείμενο», που θα επιχειρήσει την «πολιτική διεύθυνση της παγκοσμιοποίησης». Δηλαδή, στα απλά ελληνικά, να βάλουμε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα. Μάλιστα, ο ευρωβουλευτής έδειξε ν' αναπολεί τη γραμμή Ντελόρ και άσκησε κριτική σε όσους την εγκατέλειψαν.

Σαν ένα δύσκολο και σύνθετο πρόβλημα παρουσίασε τη μετάβαση στο νέο «κοινωνικό πρότυπο» η Μ. Κουτσίκου, δυσκολία βέβαια που δεν είναι άσχετη με τη θέση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να βρει σημεία κριτικής σε μια κυβερνητική πολιτική με την οποία επί της ουσίας συμφωνεί. Ετσι, συνεχίζοντας τις σκέψεις του Τ. Γιαννίτση, δε δίστασε να πει ότι υποστηρίζει μόνο «τα καλώς εννοούμενα κοινωνικά δικαιώματα»! Για τα οποία προφανώς αποφασίζουν οι πολυεθνικές και οι υπηρέτες τους ποια θα είναι τα «καλώς εννοούμενα» και όχι οι εργάτες.

Κριτική από τη σκοπιά των συνδικάτων αποπειράθηκε να κάνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Χ. Πολυζωγόπουλος, παραθέτοντας μια σειρά στοιχεία για την κοινωνική και εισοδηματική πόλωση που αυξάνει στην ελληνική κοινωνία. Αναγνώρισε ως νέο στοιχείο στο ζήτημα του Ασφαλιστικού μόνο το δημογραφικό πρόβλημα και έδειξε τις «λύσεις» μέσα από τη φορολογική πολιτική και την αντιμετώπιση της παραοικονομίας. Κατέληξε όμως στην ανάγκη για καλύτερη συνεννόηση των κοινωνικών εταίρων, προφανώς ξεχνώντας - όπως είχε πει λίγο πριν - ότι «οι κοινωνικές ανισότητες δε φυτρώνουν. Δεν είναι μανιτάρια, προκύπτουν από πολιτικές». Δυστυχώς σ' αυτές τις πολιτικές η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ έχει σηκώσει λευκή σημαία, όταν δεν τους βάζει πλάτη, καλή ώρα όπως και στην περίπτωση της Κοινωνικής Ασφάλισης.