Σε αυτά τα πλαίσια κινήθηκαν από τότε και οι δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ, που έπαψε πια να χρησιμοποιεί τους όρους «Διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία», «Κοινότητες», «Κυριαρχία μια και αδιαίρετη», «μια και μόνη Ιθαγένεια», ενώ στις 12/9/2000 μίλησε και για την «πολιτική ισότητα» των δυο μερών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι γίνεται λόγος για ισότητα, στην ουσία, δυο κρατών, που «θα πρέπει να αναγνωρίζεται σαφώς στον τελικό διακανονισμό». Οι όροι oμοσπονδιακό κράτος και oμόσπονδες πολιτείες αντικαταστάθηκαν από τότε με τους όρους «Κοινό κράτος» και «Συστατικά κράτη».

Στο σχέδιο που υποβλήθηκε, δημιουργείται ένα «κοινό κράτος» με μια «κοινή κυβέρνηση» και ένα νέο Σύνταγμα. Το «κοινό κράτος» οικοδομείται στην αντίληψη της ύπαρξης δυο «συστατικών κρατών», το κάθε ένα με το δικό του «βασικό νόμο», που θα αυτοκυβερνώνται. Τα «συστατικά κράτη» έχουν ισότιμο καθεστώς και οργανώνονται ελεύθερα κάτω από τα δικά τους Συντάγματα.

Η λογική αυτή διαπερνά και τις προτάσεις που αφορούν την ιθαγένεια (τρεις στην ουσία, μια η ενιαία και από μια για κάθε χωριστό κράτος), αλλά και τη σύσταση της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας.

Η κατοχύρωση των τριών ελευθεριών εμφανίζεται επίσης προβληματική.

Οι ελευθερίες διακίνησης και εγκατάστασης και το δικαίωμα ιδιοκτησίας είχαν γίνει δεκτά και από τις δυο πλευρές στην Κατευθυντήρια Γραμμή 3 της Συμφωνίας Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου - Ντενκτάς και είχαν επαναβεβαιωθεί στη Συμφωνία Κυπριανού - Ντενκτάς. Δεν ενσωματώνονται, όμως, στις νέες προτάσεις για το Συνταγματικό και εισάγονται χρονικοί περιορισμοί και πολλές εξαιρέσεις.

Τα ζητήματα των προσφύγων, των περιουσιών τους, αλλά και της επιστροφής τους παραμένουν προβληματικά, καθώς και το ζήτημα των εγκλωβισμένων και των αγνοουμένων μαζί με το αγκάθι των εποίκων από την Τουρκία.

Οι ρυθμίσεις που προβλέπονται για την αποστρατιωτικοποίηση είναι επίσης προβληματικές και υπάγονται, όπως φαίνεται, στις γενικότερες ρυθμίσεις που αφορούν τη δημιουργία και λειτουργία του στρατού της ΕΕ. Μάλιστα, προβλέπεται ρύθμιση, με βάση την οποία η Κύπρος θα γίνεται ορμητήριο για αμερικανο-ΝΑΤΟικές επιδρομές, όχι με απόφαση των δικών τους κυβερνητικών οργάνων, αλλά με αποφάσεις των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας!

Καθιερώνεται, συμπερασματικά, ένα ιδιόμορφο καθεστώς κράτους, μοναδικού στα χρονικά του διεθνούς δικαίου, που αποτελεί μια συγκαλυμμένη μορφή Συνομοσπονδίας και μια συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Η προβληματική λειτουργία του «κοινού κράτους» θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία επικίνδυνων καταστάσεων, όπως και το να βρίσκεται κάτω από μια διαρκή εποπτεία του ΟΗΕ και της ΕΕ, των Αγγλοαμερικανών. Αυτό εμφανίζεται ακόμα πιο καθαρά στις ρυθμίσεις που προβλέπονται για την κυβέρνηση του «κοινού κράτους» και τους μεταβατικούς θεσμούς του, όπου προβλέπει ότι οι ηγέτες των δύο πλευρών γίνονται Συμπρόεδροι της Κύπρου για τρία χρόνια. Τον πρώτο χρόνο θα ασκούν την εκτελεστική εξουσία με τη βοήθεια ενός Συμβουλίου υπουργών, που θα οριστεί από τους ίδιους, ενώ για τα δύο επόμενα χρόνια η εκτελεστική εξουσία θα ασκείται από ένα Συμβούλιο υπουργών που θα εκλεγεί από το Κοινοβούλιο και οι Συμπρόεδροι θα έχουν από κοινού τη θέση του Αρχηγού κράτους.

Στο σχέδιο που κατέθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ κυριαρχεί η λογική του εκβιασμού, με την καθιέρωση τελεσιγραφικών χρονικών περιορισμών για να αποσπαστεί η αποδοχή από τις κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα της Ελλάδας και της Κύπρου, ότι θα αποτελέσει τη βάση για την παραπέρα διαπραγμάτευση.

Οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές ανάμεσα στις άλλες επιδιώξεις τους θέλουν να διασφαλίσουν επίσης την απρόσκοπτη ένταξη και της Τουρκίας στην ΕΕ.

Οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές, πέρα από τη διασφάλιση της συνέχειας του ρόλου τους ως εγγυήτριας δύναμης στο νέο κράτος που θα δημιουργηθεί, εξασφαλίζουν και τη διαιώνιση του καθεστώτος των στρατιωτικών τους βάσεων, αφού καμιά αναφορά δε γίνεται σ' αυτές.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρ. Πρόντι και οι άλλες ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ διασφαλίζουν την επίτευξη μιας πολιτικής λύσης για το Κυπριακό πριν από την απόφαση ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Αυτό το σαφέστατο νόημα έχουν τα εκβιαστικά χρονοδιαγράμματα του σχεδίου: Μέχρι τις 18 Νοέμβρη «τα δυο μέρη» πρέπει να απαντήσουν στον Κ. Ανάν, αν δέχονται ή απορρίπτουν κατ' αρχήν το σχέδιο (ένα διάστημα μόλις 7 ημερών από την ημερομηνία όπου επιδόθηκε επίσημα). Ηδη η κυβέρνηση, «σαν έτοιμη από καιρό», δήλωσε ότι το αποδέχεται ως «αφετηρία διαπραγμάτευσης». Στις 12 - 13 Δεκέμβρη τα «δυο μέρη» πρέπει να υπογράψουν μια «συμφωνία αυτοδέσμευσης» στην Κοπεγχάγη κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, όπου οι 15 ηγέτες θα αποφασίσουν και για την ένταξη της Κύπρου. Στις 30 Μάρτη του 2003 πρέπει να πραγματοποιηθούν τα χωριστά δημοψηφίσματα στις δυο κοινότητες για την έγκριση των Συμφωνιών με πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα που καταγράφονται στο Παράρτημα ΙΧ του «σχεδίου Ανάν» και στις 16 Απρίλη 2003 θα γίνει η υπογραφή για την οριστική επίλυση μαζί με τις συμφωνίες προσχώρησης.

Φαίνεται σήμερα πιο καθαρά ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ αποτέλεσαν έναν ακόμη εκβιαστικό μοχλό για την αποτροπή μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού ζητήματος στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Στην κριτική αποτίμηση των αποτελεσμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στο Ελσίνκι (10-11.12.1999), σε ανακοίνωσή του, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στις 14.12.1999, τόνιζε και τα εξής: «Στη Σύνοδο του Ελσίνκι, το Κυπριακό οδηγήθηκε στον οριστικό ενταφιασμό του. Πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων οι αποφάσεις του ΟΗΕ, για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Επιβεβαιώνεται ότι η Κύπρος, με ή δίχως την ένταξή της στην ΕΕ, οδεύει και προς τη θεσμική διχοτόμηση» και γινόταν ιδιαίτερη αναφορά στο σημείο 9 (β): «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η πολιτική επίλυση του προβλήματος θα διευκόλυνε την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εάν μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης δεν έχει επιτευχθεί λύση, η απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την προσχώρηση θα ληφθεί χωρίς το ανωτέρω να αποτελεί προϋπόθεση. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο θα λάβει υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία». Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.

Το ΚΚΕ, μπροστά στις κρίσιμες στιγμές που αντιμετωπίζει η Κύπρος, με λύσεις υπαγορευμένες από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ, που οδηγούν σε μια θεσμική πλέον αναγνώριση της διχοτόμησης και αποδοχής των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής, θεωρεί το σχέδιο απαράδεκτο, επικίνδυνο, μη βιώσιμο. Πρόκειται για σχέδιο - παγίδα για τα δικαιώματα του κυπριακού λαού, για τα συμφέροντα των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας, για την ευρύτερη περιοχή. Το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγμάτευση.

Το ΚΚΕ καλεί το λαό και τη νεολαία να κινητοποιηθεί μαζικά και να εκδηλώσει την κατηγορηματική αντίθεσή του στα τελεσίγραφα και στην υπαγόρευση λύσεων από τους ιμπεριαλιστές, σε βάρος της Κύπρου και του λαού της.

ΑΘΗΝΑ 13/11/2002

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

«Τα πράγματα δεν είναι έτσι. Πριν από μέρες και αρκετό καιρό ήταν περίπου γνωστό τι θα προτείνει ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ο κ. Κόφι Ανάν. Ομως ήταν και πιο μπροστά γνωστά τα ζητήματα και τα γεγονότα και αυτό το λέω γιατί δεν μπορεί να εκφράζουμε έκπληξη πώς ήρθε αυτό το σχέδιο ή ότι θα χρειαστεί να αφιερώσει κανείς πάρα πολύ καιρό για να το μελετήσει. Αναμφισβήτητα ωστόσο θέλει μελέτη το κείμενο, γιατί είναι πολύ λεπτομερειακό».

«Θα ήθελα να θυμίσω - συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα - μια σημαντική ημερομηνία των τελευταίων χρόνων: 20 Ιουνίου 1999, η Σύνοδος της ομάδας των 8 πιο ισχυρών κρατών, δηλαδή οι 7 και η Ρωσία που είχε προσκληθεί, στην Κολωνία για το Κυπριακό, όπου τότε, για πρώτη φορά έτσι ανοιχτά, και απροσχημάτιστα θα προσθέσω, καλούνται τα δύο μέρη να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ανοιχτή ατζέντα και χωρίς προϋποθέσεις και μάλιστα επιπροσθέτως γίνεται η αναφορά ότι πρέπει να παρθούν οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υπόψη και όχι βεβαίως να αποτελέσουν βάση για την επεξεργασία της λύσης του Κυπριακού.

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπενθύμισε και μια δήλωση του Κόφι Ανάν. Οπως σημείωσε: «Εχουμε επίσης, και είναι εξίσου χαρακτηριστικό, τη γνωστή δήλωση στις 12/9/2000 του κ. Κόφι Ανάν που, ως Γραμματέας πια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, εγκαταλείπει το γνωστό θετικό κλισέ Ομοσπονδία διζωνική -δικοινοτική για την Κύπρο και αναφέρεται και αυτός σε δύο μέρη και στην πολιτική ισότητα των δύο μερών και, μάλιστα, ότι ο τελικός διακανονισμός για το Κυπριακό πρέπει να αναγνωρίζει την πολιτική ισότητα δύο μερών. Εγκαταλείπονται, δηλαδή, όροι όπως ομοσπονδιακό κράτος και ομόσπονδες πολιτείες και αντικαθίστανται με τους όρους κοινό κράτος και συστατικά κράτη».

Ακολούθως η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε ότι το σχέδιο Κόφι Ανάν που υποβάλλεται «είναι καταστάλαγμα, συνέχεια, απόσταγμα αυτής της λογικής» και συνέχισε λέγοντας: «Για μας, η πρόταση Κόφι Ανάν, ο κορμός της, δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για συζήτηση. Βεβαίως, είναι άλλο πράγμα, συζητήσεις θα γίνουν, διαπραγματεύσεις θα γίνουν, αλλά το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο κορμός και η βάση πάνω στην οποία εδράζεται το σχέδιο.

Πρόκειται για μια συγκαλυμμένη, κατά τη γνώμη μας, συνομοσπονδία συγκαλυμμένης διχοτόμησης. Η συγκάλυψη όμως δεν μπορεί να κρυφτεί, γι' αυτό και χρησιμοποιείται και ο όρος συγκάλυψη. Διότι μιλάμε πια για ένα κοινό κράτος, ή για μια ομοσπονδία δύο κυρίαρχων κρατών με δικό τους Σύνταγμα, με δική τους ιθαγένεια, με αυξημένες εξουσίες.

Η Αλ. Παπαρήγα με έμφαση τόνισε ότι «στην πραγματικότητα δηλαδή έγινε αυτό που κι εμείς είχαμε διαπιστώσει - και νομίζω ότι δεν το είχαμε διαπιστώσει μόνο εμείς - ότι εγκαταλείπεται το ζήτημα της εισβολής κατοχής, εγκαταλείφθηκαν οι αρχές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η βάση τους και πάμε σε μια λύση έξω από τα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ανεξαρτήτως αν κάποια στοιχεία των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών χρησιμοποιούνται.

Υπάρχει και αυτό επίσης το σοβαρό: Η τριετής μεταβατική περίοδος, η οποία στο κάτω κάτω μπορεί να οδηγήσει να εκπέσει αυτή η συνομοσπονδία, πριν ακόμη ολοκληρωθεί η μεταβατική περίοδος. Για μας δεν πρόκειται για λύση του Κυπριακού.

Να το πούμε και αλλιώς; Δεν μπορεί να είναι βιώσιμο το σχήμα και δεν ξέρω αν υπάρχει στην ιστορία της διαμόρφωσης των κρατών τέτοιο σχέδιο κράτους. Δυστυχώς, στην εποχή που ζούμε, υπάρχουν διάφορα μοντέλα κατασκευής κρατών. Εμείς παίρνουμε πάρα πολύ σοβαρά υπόψη μας την εποχή, την περίοδο και τη φάση που ζούμε.

«Αλλά ζούμε - συνέχισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ - σε μια περίοδο που είναι κατοχυρωμένη η αλλαγή συνόρων στον έναν ή στον άλλον βαθμό, έχει αλλάξει το διεθνές δίκαιο, έχουμε επεμβάσεις, έχουμε διασπάσεις κρατών προκαλούμενες απ' τα έξω, έχουμε τεχνητές συνενώσεις κρατών και διαιρέσεις και αποκεντρώσεις και περιφερειοποιήσεις και όλα αυτά, στα πλαίσια - όπως λέμε εμείς - της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων.

Αυτή τη σφραγίδα φέρνει επίσης και η πρόταση για την αντιμετώπιση του Κυπριακού.

Το θέμα ότι έχουμε να κάνουμε με μια συνομοσπονδία, που κι αυτή είναι μια ιδιόμορφη συνομοσπονδία, φαίνεται και από άλλες ρυθμίσεις που γίνονται, όπως είναι η κατοχύρωση των τριών ελευθεριών: η ελευθερία διακίνησης και εγκατάστασης και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Αυτά, στην ουσία, περιορίζονται, αν όχι απαγορεύονται. Αυτά γίνονται με τη λογική ακριβώς του να υπάρχουν δύο κυρίαρχα κράτη.

Δεν ξέρω, στην εποχή που ζούμε, ιδιαίτερα τα τελευταία 10 χρόνια, έχουμε όλοι καταλάβει ότι κανένα κεκτημένο δεν είναι κεκτημένο. Ποια κεκτημένα της ανθρωπότητας, σε μια ολόκληρη διαδικασία, παραμένουν κεκτημένα; Μας μιλούν πολύ περισσότερο για το κοινοτικό κεκτημένο, το οποίο φέρνει τη σφραγίδα της ανισότητας, της ανισομετρίας, της εξάρτησης, όλα αυτά φέρνει και το κοινοτικό κεκτημένο.

Να πούμε και κάτι άλλο; Ακόμη και αν υπάρχει ένα θετικό κεκτημένο μέσα στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, ποιος μας λέει ότι αύριο θα παραμείνει κεκτημένο; Αύριο με τη διεύρυνση, με την όξυνση των αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων, με τις εξελίξεις που έχουμε παγκόσμια και στον οικονομικό και στο στρατιωτικό τομέα, ποιος μας λέει ότι δε θα υπάρχει αναθεώρηση, είτε με τη σφραγίδα της νομιμότητας, είτε και ντε φάκτο και των όποιων κεκτημένων;».

Ακολούθως η ομιλήτρια επισήμανε: «Αντίθετα, εμείς βλέπουμε ότι η ενταξιακή διαδικασία χρησιμοποιήθηκε σαν ένας πρόσθετος μοχλός αποδιεθνοποίησης του Κυπριακού και μετατροπής του σε ένα πρόβλημα των δύο Κοινοτήτων, των δύο κυρίαρχων κρατών σήμερα.

Εμείς όμως δε θέλουμε να αποστασιοποιηθούμε λέγοντας "πάρτε την ευθύνη της απόφασης, δικό σας θέμα είναι". Λέμε κι εμείς τη γνώμη μας. Λέμε τη γνώμη μας γιατί πρόκειται για ένα διεθνές πρόβλημα, όπως ξέρουμε, μακροχρόνιο και νομίζω ότι είναι δικαίωμα του κάθε κόμματος, της κάθε χώρας, ανεξαρτήτως αν συμφωνούμε με αυτήν, να έχει γνώμη για τα διεθνή ζητήματα.

Είναι ένα ζήτημα όπου είναι άμεσα εμπλεκόμενη η ελληνική πλευρά, με τη μορφή της εγγυήτριας δύναμης. Υπάρχουν ιστορικοί δεσμοί με τον κυπριακό λαό, και υπογραμμίζουμε τον κυπριακό λαό, και αναφερόμαστε και στους Ελληνοκύπριους και στους Τουρκοκύπριους, τους οποίους ισότιμα τους αντιμετωπίζουμε και μάλιστα ιδιαίτερα αυτή την περίοδο και εμείς θα καταβάλλουμε το δικό μας οβολό να προσεγγίσουν οι δύο Κοινότητες, οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι, διότι αυτό το σχέδιο τους κρατά σε μεγαλύτερη ακόμη διάσπαση και διαίρεση.

Ο αγώνας πρέπει να είναι κοινός και τα προβλήματα που φέρνει αυτό το σχέδιο, εάν τελικά περάσει, είναι προβλήματα που θα χτυπήσουν και τις δυο μεριές και τις δυο πλευρές, που εμείς τις αντιμετωπίζουμε σαν μια ενιαία πλευρά, σαν έναν ενιαίο λαό που ζει στην Κύπρο, ανεξαρτήτως άλλων ιδιαιτεροτήτων».

Η Αλέκα Παπαρήγα υπενθύμισε και εκείνη την πλευρά της υπόθεσης που το νήμα της βρίσκεται στην περίοδο της δικτατορίας. Οπως σημείωσε: «Θα ήθελα να σταθώ και σε ένα άλλο ζήτημα. Ακουσα το εξής επιχείρημα: Τι τα θέλετε, το '74 χάσαμε και όχι μόνο χάσαμε, έχει ευθύνη η ελληνική πλευρά για το πραξικόπημα, το οποίο έδωσε τα προσχήματα στην τουρκική πλευρά να επέμβει. Είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε.

Εγώ θα ήθελα να υπογραμμίσω - και με αφορμή μάλιστα που βλέπω την παρουσία του κ. Βαρδάνη από το Σύλλογο των Εξορισθέντων και Φυλακισμένων κατά τη διάρκεια της Χούντας, έχει κάνει και σχετική εκδήλωση για τα ζητήματα της Δικτατορίας - θέλω να θυμηθώ μια συζήτηση που έχει γίνει από πάρα πολλούς χώρους, στην οποία γίνεται πολύ σημαντική αναφορά ότι μια από τις αιτίες του αμερικανόπνευστου και ΝΑΤΟικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα, που έγινε από τη μικρή Χούντα, δεν έγινε από τη μεγάλη, ήταν και το Κυπριακό.

Το πραξικόπημα που έγινε στην Κύπρο με τον Σαμψών δεν ήταν συνέπεια του πραξικοπήματος απλώς στην Ελλάδα, αλλά ήταν ενδεχομένως και ένας από τους βασικούς αρχικούς στόχους. Μάλιστα υπάρχουν και ιστορικοί που ασχολούνται και λένε ότι "πιθανό να ήταν και από τους πιο κύριους στόχους η επιβολή της Χούντας στην Ελλάδα". Βεβαίως, οι Αμερικανοί μπορεί να ήθελαν τη μεγάλη Χούντα, να μην ήθελαν τη μικρή, αλλά σημασία έχει ότι όλα αυτά έγιναν με ευλογίες συγκεκριμένων χωρών».

Επανερχόμενη στα του σχεδίου επίλυσης του Κυπριακού, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε: «Δυστυχώς αυτό το καινούριο κράτος που σχηματίζεται, που βασίζεται βέβαια όπως λέμε σε μια μορφή συνομοσπονδίας με δυο κυρίαρχα κράτη με υπερεξουσίες, αυτό το κυρίαρχο - υποτίθεται - κράτος, που δε θα είναι καθόλου κυρίαρχο και κράτος, θα είναι υπό διεθνή κηδεμονία στην ουσία. Είναι αυτό το περίφημο ανώτατο δικαστήριο, το οποίο θα επιβλέπει την εφαρμογή του Συντάγματος και που θα απαρτίζεται, εκτός από τρεις Ελληνοκύπριους - τρεις Τουρκοκύπριους και από τρεις - λέει - αλλοδαπούς. Προφανώς λέω, δεν ξέρω, να είναι οι Βρετανοί, είναι εκεί και η βρετανική βάση και ενδιαφέρονται. Αυτό πια κι αν είναι καινοτομία.

Και δυστυχώς αυτή η διεθνής κηδεμονία θα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Εμείς μάλιστα λέμε ότι αυτό το "νέο κράτος" θα είναι όμηρος και της ΕΕ και του ΟΗΕ, δηλαδή κυρίως θα είναι όμηρος των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας. Και δυστυχώς θα είναι και η Ελλάδα ως Ελλάδα, ως χώρα, όμηρος αυτής της κατάστασης και των ελληνοτουρκικών σχέσεων και όμηρος επίσης του αμερικανικού και του βρετανικού παράγοντα.

Εμείς θεωρούμε ότι οι εξελίξεις, αν έτσι τελειώσουν τα πράγματα - και απευχόμαστε να είναι αυτή και η τελική λύση - καταλαβαίνουμε ότι θα είναι ενδεχομένως και οδυνηρές οι εξελίξεις στο μέλλον, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα».

Καταλήγοντας η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε κατηγορηματικά ότι η επιλογή που κάνει το ΚΚΕ είναι «να καλέσουμε το λαό να κινητοποιηθεί για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Και θεωρούμε αυτή την καλύτερη συνεισφορά και στις δυνάμεις στην Κύπρο που δίνουν αυτή τη δύσκολη και λεπτή μάχη της διαπραγμάτευσης και απέναντι στον κυπριακό λαό, τους Τουρκοκύπριους, τους Ελληνοκύπριους, απέναντι στον τουρκικό λαό, στον ελληνικό λαό και στους λαούς όλους εκείνους που ενδιαφέρονται να δουν κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος χωρίς επιδιαιτητή και χωρίς επιβολές σχεδίων με το πιστόλι στον κρόταφο και μάλιστα μέσα σε ένα διάστημα αστραπή».

Από τη συνέντευξη Τύπου της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ για τις εξελίξεις στο Κυπριακό

Τη σφραγίδα της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων φέρει το σχέδιο του ΓΓ του ΟΗΕ Κ. Ανάν για το Κυπριακό τονίζει σε ανακοίνωση σχετική με το θέμα, που εξέδωσε χτες, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Χτες, εξάλλου, για το ίδιο ζήτημα παραχώρησε συνέντευξη Τύπου παρουσία πλήθους κόσμου η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, τονίζοντας την επιτακτική ανάγκη να υπάρξει λαϊκή κινητοποίηση για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Ολόκληρη η ανακοίνωση του ΠΓ, αλλά και η συνέντευξη Τύπου δημοσιεύονται σε ειδικό ένθετο του σημερινού «Ριζοσπάστη».

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στην ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι η κατάθεση του σχεδίου για το Κυπριακό αποτελεί ένα τελεσίγραφο αποδοχής μιας «νέας κατάστασης πραγμάτων», τετελεσμένων αποφάσεων, που φέρνουν τη σφραγίδα της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων για την επίλυση του Κυπριακού. Υπογραμμίζει δε ότι το σχέδιο στηρίζεται στην απόφαση της «Ομάδας των 8» πιο ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών στις 20 Ιούνη του 1999 στην Κολωνία για το Κυπριακό. Εκεί καλούνταν «τα δυο μέρη» να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ανοιχτή την ατζέντα και «χωρίς προϋποθέσεις». Επιπροσθέτως γινόταν η αναφορά ότι, για την επίτευξη λύσης, τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ «θα παίρνονταν απλώς υπόψη», αντί αυτά να αποτελούν τη βάση της λύσης.

Πιο συγκεκριμένα για το σχέδιο που υποβλήθηκε, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τονίζει ότι δημιουργείται ένα «κοινό κράτος» με μια «κοινή κυβέρνηση» και ένα νέο Σύνταγμα. Αυτό το «κοινό κράτος» οικοδομείται στην αντίληψη της ύπαρξης δυο «συστατικών κρατών», το κάθε ένα με το δικό του «βασικό νόμο», που θα αυτοκυβερνώνται. Τα «συστατικά κράτη» έχουν ισότιμο καθεστώς και οργανώνονται ελεύθερα κάτω από τα δικά τους Συντάγματα.

Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει το ΠΓ, είναι αμφίβολο, προβληματικό έως και αδύνατο να μπορεί να λειτουργήσει το «κοινό κράτος» και να ασκήσει κυρίαρχα τις εξουσίες που θα καθορίζει το «κοινό Σύνταγμα» και οι οποίες θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η Κύπρος θα μπορεί να μιλάει και να ενεργεί με μια φωνή διεθνώς και στην Ευρωπαϊκή Ενωση να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της ως μέλος της ΕΕ και να προστατεύει την ακεραιότητα της, τα σύνορά της και την αρχαία της κληρονομιά.

Πολύ δε περισσότερο που προβλέπεται ρητά ότι δε θα υπάρχει ιεραρχία ανάμεσα στους νόμους του «κοινού κράτους» και εκείνους των «συστατικών κρατών», όπως και ότι το Σύνταγμα της Κύπρου μπορεί να τροποποιείται με χωριστή πλειοψηφία των ψηφοφόρων σε κάθε «συστατικό κράτος».

Η λογική αυτή - τονίζει το ΠΓ στην ανακοίνωσή του - διαπερνά και τις προτάσεις που αφορούν την ιθαγένεια, αλλά και τη σύσταση της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας. Ενώ και η κατοχύρωση των τριών ελευθεριών (διακίνησης, εγκατάστασης και το δικαίωμα ιδιοκτησίας) εμφανίζεται επίσης προβληματική, αφού δεν ενσωματώνονται στις νέες προτάσεις για το Συνταγματικό και εισάγονται χρονικοί περιορισμοί και πολλές εξαιρέσεις.

Προβληματικά, συμπληρώνει, παραμένουν και τα ζητήματα των προσφύγων, των περιουσιών τους, αλλά και της επιστροφής τους, καθώς και το ζήτημα των εγκλωβισμένων και των αγνοουμένων μαζί με το «αγκάθι» των εποίκων από την Τουρκία.

Για τις ρυθμίσεις για την αποστρατιωτικοποίηση, το ΠΓ τονίζει ότι είναι επίσης προβληματικές και υπάγονται όπως φαίνεται στις γενικότερες ρυθμίσεις που αφορούν τη δημιουργία και λειτουργία του στρατού της ΕΕ.

Το ΠΓ τονίζει συμπερασματικά ότι καθιερώνεται ένα ιδιόμορφο καθεστώς κράτους, μοναδικό στα χρονικά του διεθνούς δικαίου, που αποτελεί μια συγκαλυμμένη μορφή Συνομοσπονδίας και μια συγκαλυμμένη διχοτόμηση, η προβληματική λειτουργία του οποίου θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία επικίνδυνων καταστάσεων.

Αναφορικά με τη χρονική στιγμή που επελέγη για να παρουσιαστεί το σχέδιο για το Κυπριακό, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ εκτιμά ότι δεν είναι καθόλου τυχαία, απεναντίας έρχεται σε μια περίοδο που στην Τουρκία σημειώνονται γενικότερες πολιτικές ανακατατάξεις και εκκρεμεί ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά την εκλογική νίκη του κόμματος του κ. Ερντογάν, με το Ισραήλ να βαδίζει προς νέες εκλογές και το Παλαιστινιακό να βρίσκεται σε μια από τις πιο οξυμένες φάσεις του, καθώς και με τις εντατικές πολεμικές προετοιμασίες για μια νέα επέμβαση του αμερικανικού και βρετανικού ιμπεριαλισμού κατά του λαού του Ιράκ, που προκαλεί μεγάλες εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Συμπληρώνει δε ότι οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές ανάμεσα στις άλλες επιδιώξεις τους θέλουν να διασφαλίσουν επίσης την απρόσκοπτη ένταξη και της Τουρκίας στην ΕΕ. Ενώ οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές, πέρα από τη διασφάλιση της συνέχειας του ρόλου τους ως εγγυήτριας δύναμης στο νέο κράτος που θα δημιουργηθεί, εξασφαλίζουν και τη διαιώνιση του καθεστώτος των στρατιωτικών τους βάσεων, αφού καμιά αναφορά δε γίνεται σ' αυτές.

«Αυτό το σαφέστατο νόημα έχουν τα εκβιαστικά χρονοδιαγράμματα του σχεδίου» επισημαίνει το ΠΓ.

Σχετικά με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τονίζει: «Φαίνεται σήμερα πιο καθαρά ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ αποτέλεσαν έναν ακόμη εκβιαστικό μοχλό για την αποτροπή μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού ζητήματος στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Σ' αυτό το σημείο υπενθυμίζεται ότι το ΚΚΕ στην κριτική αποτίμηση των αποτελεσμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στο Ελσίνκι (10-11.12.1999) είχε τονίσει ότι «στη Σύνοδο του Ελσίνκι, το Κυπριακό οδηγήθηκε στον οριστικό ενταφιασμό του».

Στην ανακοίνωση επισημαίνονται οι ιστορικές ευθύνες της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και οι τεράστιες ευθύνες όσων πολιτικών δυνάμεων της χώρας συνέβαλαν στη δημιουργία κλίματος εφησυχασμού του λαού, αποκρύβοντας τους πραγματικούς κινδύνους που αντιμετώπιζε η Κύπρος και όλος ο λαός της από την επέλαση της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων στην περιοχή.

Τέλος, σημειώνεται ότι το ΚΚΕ, μπροστά στις κρίσιμες στιγμές που αντιμετωπίζει η Κύπρος, με λύσεις υπαγορευμένες από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ, που οδηγούν σε μια θεσμική πλέον αναγνώριση της διχοτόμησης και αποδοχής των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής, θεωρεί το σχέδιο απαράδεκτο, επικίνδυνο, μη βιώσιμο, παγίδα για τα δικαιώματα του κυπριακού λαού, για τα συμφέροντα των λαών και της Τουρκίας, για την ευρύτερη περιοχή.

Υπογραμμίζει ότι το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγμάτευση και καλεί το λαό και τη νεολαία να κινητοποιηθεί μαζικά και να εκδηλώσει την κατηγορηματική αντίθεσή του στα τελεσίγραφα και στην υπαγόρευση λύσεων από τους ιμπεριαλιστές, σε βάρος της Κύπρου και του λαού της.

Παρακολουθήστε σήμερα στην τηλεόραση του «902»:

• Στις 19.00 «Auto Sprint Live». Ο Στράτος Φωτεινέλης συνομιλεί στο πρώτο μέρος της εκπομπής με τους Γ. Παυλόπουλο πρόεδρο της επιτροπής ΝΤΡΑΞΤΕΡ, Γρ. Δημητριάδη οδηγό αγώνων ΝΤΡΑΞΤΕΡ και Τ. Ζαφειρόπουλο οδηγό αγώνων ΝΤΡΑΞΤΕΡ ΜΟΤΟ για τους αγώνες ΝΤΡΑΞΤΕΡ και τη βελτίωσή τους. Στο δεύτερο μέρος φιλοξενεί τον Μ. Θεριάκη πρωταθλητή αγώνων ράλι 2002, τον EL - EM συνοδηγό του Αρη Βωβού και τον Δ. Νασούλα οδηγό αγώνων, σε μια συζήτηση για το ράλι ΜΑΥΡΟ ΡΟΔΟ.
• Στις 22.00 «Εντός, εκτός και επί των γεγονότων». Ο Γ. Ευσταθίου συνομιλεί με τους καλεσμένους του για το Πολυτεχνείο.

Κινητοποιήσεις με αγωνιστικές συγκεντρώσεις και πικετοφορίες, ενάντια στο σχέδιο των ιμπεριαλιστών για την Κύπρο και για να δοθεί μια δίκαιη λύση στο Κυπριακό, διοργανώνουν σήμερα οι ΝΕ του ΚΚΕ στη Βορειοδυτική Ελλάδα. Τα αγωνιστικά ραντεβού που έχουν δοθεί είναι:

- Γιάννενα, 8 μ.μ., στο παλιό Εργατικό Κέντρο.

- Αγρίνιο, 6.30 μ.μ., στην πλατεία Δημοκρατίας.

- Κέρκυρα, 7.30 μ.μ., έξω από τα γραφεία της Κομματικής Οργάνωσης Κέρκυρας.

- Λευκάδα, 7 μ.μ., στην πλατεία Αγίου Μηνά.

- Αρτα, 7.30 μ.μ., στην πλατεία Κιλκίς.

- Ηγουμενίτσα, πλατιά εξόρμηση στην πόλη.

Ο Ελληνοκουβανικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης διοργανώνει, σήμερα Πέμπτη, στο αμφιθέατρο του Πολυτεχνείου, ώρα 8 μ.μ., εκδήλωση για τα 35 χρόνια από τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα.

Στην εκδήλωση θα παραβρεθεί ο Νέστωρ - Ευγένιος Περέζ, καθηγητής Πανεπιστημίου και ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας της Κούβας, ο οποίος και θα μιλήσει για την Παιδεία στην Κούβα σήμερα.

Κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας, με πικετοφορία ενάντια στο απαράδεκτο σχέδιο και για δίκαιη λύση του Κυπριακού, διοργανώνουν οι ΝΕ του ΚΚΕ σε πολλές περιοχές της χώρας. Ηδη, γίνονται πικετοφορίες:

- Στην Πάτρα, αύριο Παρασκευή, ώρα 7 μ.μ., στην πλατεία Ολγας.

- Στον Πύργο, αύριο Παρασκευή, στις 6 το απόγευμα, στην πλατεία ΟΤΕ.

- Στη Σπάρτη, σήμερα Πέμπτη, ώρα 7 το απόγευμα, στην κεντρική πλατεία της πόλης.

- Στην Καλαμάτα, αύριο Παρασκευή, στην πλατεία 23ης Μάρτη, ώρα 7 μ.μ.

- Στην Τρίπολη, αύριο Παρασκευή, στην κεντρική πλατεία, ώρα 7 μ.μ.

- Στο Αργος, αύριο Παρασκευή, στις 7 μ.μ., στην πλατεία Δερβενακίων (σταροπάζαρο).

- Στο Ηράκλειο, σήμερα Πέμπτη, ώρα 6.30 μ.μ., στην πλατεία Λιονταριών.

- Στα Χανιά, αύριο Παρασκευή, στην πλατεία Αγοράς, ώρα 7.30 μ.μ.

- Στο Ρέθυμνο, σήμερα Πέμπτη, ώρα 7 μ.μ. έξω από το Δημαρχείο.

Με αγωνιστικές συγκεντρώσεις σήμερα στο Βόλο και αύριο σε Λάρισα, Καρδίτσα και Τρίκαλα, που διοργανώνουν οι ΝΕ του ΚΚΕ, οι κομμουνιστές και στους τέσσερις νομούς της Θεσσαλίας θα δώσουν μια πρώτη αρνητική απάντηση στο σχέδιο των ιμπεριαλιστών για την Κύπρο, εκφράζοντας τη συμπαράστασή τους στον κυπριακό λαό.

- Σήμερα, στο Βόλο η συγκέντρωση θα γίνει στις 6.30 μ.μ., στη συμβολή των οδών Δημητριάδος και Αντωνοπούλου.

- Αύριο οι συγκεντρώσεις θα γίνουν στη Λάρισα, στις 6 μ.μ., στην κεντρική πλατεία, στην Καρδίτσα, στις 7 μ.μ. στη Νέα Αγορά και στα Τρίκαλα, επίσης, στις 7 μ.μ., στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης.

Κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας, πικετοφορίες και αγωνιστικές συγκεντρώσεις, για συμπαράσταση στον κυπριακό λαό, αποτροπή των αρνητικών εξελίξεων και για δίκαιη λύση του Κυπριακού, διοργανώνουν οι οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε πόλεις της Στερεάς - Εύβοιας. Συγκεκριμένα:

- Στη Χαλκίδα, σήμερα, Πέμπτη 14/11/2002, στις 6.30 μ.μ., στο Εργατικό Κέντρο.

- Στη Λαμία, σήμερα, Πέμπτη 14/11/002, στις 7 το απόγευμα, από την Καποδιστρίου.

- Στην Αμφισσα, αύριο, Παρασκευή 15/11/2002, στις 6.30 μ.μ., πικετοφορία, από τα γραφεία της ΝΕ.

Οι κομμουνιστές αντιδρούν πρώτοι στο απαράδεκτο «σχέδιο Ανάν», που οδηγεί τους Κύπριους κυριολεκτικά με το πιστόλι στον κρόταφο να διαλέξουν ανάμεσα σε ένα σχέδιο που θεσμοθετεί ουσιαστικά τη διχοτόμηση και στο «χάος». Τα μηνύματα που έρχονται από τις γειτονιές της Αθήνας είναι ξεκάθαρα. Πολλοί είναι αυτοί που - αν και βρίσκονται σε διαφορετικό πολιτικό στίγμα από το ΚΚΕ - επικροτούν την πρωτοβουλία του και δηλώνουν πως θα διαδηλώσουν μαζί με τους κομμουνιστές, θέλοντας να τονίσουν πως η προαποφασισμένη από τους ιμπεριαλιστές λύση για την Κύπρο που «προσφέρει» το «σχέδιο Ανάν», δεν πρόκειται να περάσει «αβρόχοις ποσί».

Ιδιαίτερα αποφασιστική αναμένεται η συμμετοχή της ανυπόταχτης νεολαίας, που εκδηλώνει τα αντιιμπεριαλιστικά της αισθήματα με κάθε ευκαιρία.

Σ' όλη την Ελλάδα, επίσης, πραγματοποιούνται συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια συμπαράστασης στον - για μια ακόμη φορά - δοκιμαζόμενο κυπριακό λαό και καταδίκης του εξαιρετικά επικίνδυνου «σχεδίου Ανάν».

Την κατηγορηματική αντίθεσή του στα τελεσίγραφα των ιμπεριαλιστών και στις λύσεις που υπαγορεύουν σε βάρος της Κύπρου και του λαού της, θα διαδηλώσει σήμερα ο λαός και η νεολαία της Θεσσαλονίκης με τη συμμετοχή του στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που οργανώνει η Κομματική Οργάνωση Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ στις 6.30 το απόγευμα στο άγαλμα του Βενιζέλου.

Η ΚΟΘ καλεί το λαό της Θεσσαλονίκης να κινητοποιηθεί και να παλέψει μαζικά και αποφασιστικά προκειμένου να αποτραπούν οι αρνητικές εξελίξεις. Να συνεχίσει τον αγώνα για μια Κύπρο ενιαία και ανεξάρτητη. Οπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της «το σχέδιο Ανάν για την Κύπρο αποτελεί τορπίλη στα δικαιώματα του ελληνοκυπριακού και του τουρκοκυπριακού λαού. Είναι ένα κοστούμι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των ιμπεριαλιστών των ΗΠΑ και των ηγετικών δυνάμεων της ΕΕ που πετάει στο καλάθι των αχρήστων όλες τις αποφάσεις του ΟΗΕ για το Κυπριακό». Επίσης καταγγέλλει την κυβέρνηση για τις τεράστιες ευθύνες της, αλλά και όλους όσοι καλλιέργησαν στο λαό τον εφησυχασμό.

Με συγκεντρώσεις πορείες και άλλες κινητοποιήσεις, θα διαδηλώσει σήμερα την αντίθεσή του στη μεθοδευμένη νομιμοποίηση της συγκαλυμμένης διχοτόμησης της Κύπρου, και ο λαός στις άλλες πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης. Συγκεντρώσεις οργανώνονται σήμερα σε:

-- Κατερίνη, στις 7 μ.μ. στο Σιντριβάνι.

-- Βέροια, στις 6 μ.μ. στην πλατεία Εληάς.

-- Κιλκίς, στις 6 μ.μ. στην πλατεία Ειρήνης.

-- Σέρρες, στις 7 μ.μ. στην πλατεία Ελευθερίας.

-- Καβάλα, στις 7 μ.μ. στην κεντρική πλατεία.

-- Κομοτηνή, στις 5 μ.μ. στην αρχή της Βενιζέλου.

-- Ξάνθη, στις 7 μ.μ. στην κεντρική πλατεία.

-- Αλεξανδρούπολη, στις 6.30 μ.μ. μπροστά στο Δημαρχείο.

-- Κοζάνη, στις 7 μ.μ. στην κεντρική πλατεία.

-- Πτολεμαΐδα, στις 7 μ.μ. στην κεντρική πλατεία.

-- Φλώρινα, στις 5.30 μ.μ. στην κεντρική πλατεία.

Πρώτη «παράπλευρη απώλεια» από το «σχέδιο Ανάν» θεωρείται ο «αποκεφαλισμός» του διευθυντή του «Ελεύθερου Τύπου» Γ. Κύρτσου, μετά από ωμή παρέμβαση της Ρηγίλλης. Το ΔΣ του Ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη που συνήλθε αιφνιδιαστικά χτες αποφάσισε την απομάκρυνση του Γ. Κύρτσου - με ψήφους 9 υπέρ, 2 κατά. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν οι Μ. Εβερτ και Γ. Παλαιοκρασσάς, ενώ ήταν απόντα 8 μέλη. Ο ίδιος ο Γ. Κύρτσος κατήγγειλε ότι πίσω από την απόφαση βρίσκεται ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής, ενώ επέρριψε ευθύνες και στους Μ. Εβερτ και Γ. Παλαιοκρασά. Απέδωσε την απόλυσή του στη διαφωνία που εξέφρασε για την υποψηφιότητα του Γ. Τζανετάκου στην υπερνομαρχία Αθήνας - Πειραιά, αλλά κυρίως στην «ξεκάθαρη θέση» που πήρε για το Κυπριακό. Ανέφερε μάλιστα ότι την Κυριακή το απόγευμα τον πήρε τηλέφωνο ο Γ. Παλαιοκρασάς και του ζήτησε να «ρίξει τους τόνους» όσον αφορά το «σχέδιο Ανάν» ώστε να διευκολυνθεί η κυβέρνηση στους χειρισμούς της! Παράλληλα αποποιήθηκε τις ευθύνες που του επιρρίπτει το ΔΣ για την οικονομική διαχείριση και την πτωτική κυκλοφορία της εφημερίδας, λέγοντας ότι ήταν ο δημοσιογραφικός διευθυντής της εφημερίδας και ότι δεν έχει ευθύνες για την οικονομική διαχείριση.

Από τη Ρηγίλλης δήλωναν ότι δεν είχαν ανάμειξη στο θέμα, γιατί πάγια τακτική του κόμματος είναι να μην αναμειγνύεται σε θέματα του Τύπου. Ο χθεσινός τίτλος του «Ελεύθερου Τύπου» ήταν «Σχέδιο - τέρας δώρο στον Αττίλα»...

Αντικαταστάτης του Γ. Κύρτσου ορίστηκε ο μέχρι χθες διευθυντής σύνταξης Μπ. Κούτρας, ενώ στο κυριακάτικο φύλλο ανέλαβε ο Δημ. Στεργίου. Ο Γ. Παλαιοκρασσάς ενημέρωσε τους εργαζόμενους στην εφημερίδα ότι «δε θα αλλάξει η γραμμή», δε θα γίνουν απολύσεις και θα υπάρξει επενδυτικό πρόγραμμα για να γίνει η εφημερίδα ανταγωνιστική.

Εκδήλωση με θέμα: «ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ», με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των πολιτικών κομμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας, εκπροσώπων φορέων και οργανώσεων, καθώς και πρώην υπουργών, βουλευτών και άλλων προσωπικοτήτων, θα πραγματοποιηθεί με πρωτοβουλία του ΔΗΚΚΙ, αύριο Παρασκευή 15 του Νοέμβρη και ώρα 8 μ.μ., στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20 - 1ος όροφος).

Στην εκδήλωση θα χαιρετίσουν εκπρόσωποι κυπριακών και ελληνικών κομμάτων καθώς και προσωπικότητες, ενώ στη συνέχεια θα μιλήσουν: Ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ Δημήτρης Τσοβόλας, ο πρέσβης επί τιμή Θέμος Στοφορόπουλος και ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Μάριος Ευρυβιάδης. Τις εργασίες της Ημερίδας, θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Γιάννης Διακογιάννης.

Την ίδια ώρα που ο υφυπουργός Τύπου Τηλέμαχος Χυτήρης, δήλωνε ότι «η ομοθυμία πρέπει να είναι στη σοβαρότητα της προσέγγισης ενός τόσο μεγάλου θέματος, το οποίο έχει ταλανίσει 28 χρόνια την Ελλάδα και κυρίως την Κύπρο», βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, συνέχιζαν να διατυπώνουν... διαφορετικές απόψεις. «Δικτατορία των Τουρκοκυπρίων», «σχέδιο - τερατούργημα», «όμηρος της μειοψηφίας ο κυπριακός ελληνισμός», ήταν μερικά από τα σχόλια που χρησιμοποιήθηκαν!

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, σημερινός βουλευτής και μέλος του ΕΓ του ΠΑΣΟΚ, Θεόδωρος Πάγκαλος με δηλώσεις του στο «ΡΙΚ» κάλεσε την ελληνική κυπριακή πλευρά, χωρίς να απορρίπτει το «σχέδιο Ανάν», να πει αμέσως το πρώτο ΟΧΙ στις τελεσιγραφικές, όπως τις χαρακτήρισε, ημερομηνίες που θέτει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών.

Συγχρόνως, ο ίδιος, επισήμανε ότι «στο σχέδιο συνδέεται η λύση του Κυπριακού με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση και γι' αυτό», είπε «το θέμα πρέπει να μείνει ανοιχτό για συζήτηση μετά την Κοπεγχάγη». Ο Θ. Πάγκαλος παράλληλα εξέφρασε έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι στο έγγραφο Ανάν παρέχεται το δικαίωμα «βέτο στο πλαίσιο της εκτελεστικής εξουσίας», και όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «η ανάγκη να υπάρχει για κάθε απόφαση της κυβέρνησης η ψήφος ενός Τουρκοκυπρίου, σημαίνει ότι εγκαθίσταται δικτατορία των Τουρκοκυπρίων, επί των Ελληνοκυπρίων, κάτι το οποίο, μοιραίως θα οδηγήσει στη διάλυση και στην ακυβερνησία».

«Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάσταση η οποία εκ των πραγμάτων, βάζει την πολιτική λύση αλά Ανάν, ως προϋπόθεση της ένταξης», δήλωσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γερ. Αρσένης, σε συνέντευξή του στο ραδιοφωνικό σταθμό «ΣΚΑΪ». Σύμφωνα με τον ίδιο, «αυτό το σχέδιο», αυτό το «τερατούργημα», όπως το χαρακτήρισε, «κανονικά δεν μπορεί να είναι βάση συζήτησης». Ο Γερ. Αρσένης, στα διλήμματα που βάζει η κυβέρνηση «για απώλεια μεγάλης ευκαιρίας», αν δεν «αξιοποιηθεί» το «σχέδιο Ανάν», σχολίασε ότι «αυτή είναι μεγάλη ευκαιρία για τους Εγγλέζους και τους Αμερικάνους» και «αυτό πρέπει να πούμε ανοιχτά στον Ελληνα πολίτη», επισήμανε. Τέλος, ο Γερ. Αρσένης υπογράμμισε ότι «το σχέδιο δημιουργεί ουσιαστικά δυο συστατικά κράτη, τα οποία αναμεταξύ τους δε θα μπορέσουν να λύσουν τις διαφορές», έτσι ουσιαστικά τόνισε «δεν υπάρχει ανεξαρτησία και κυριαρχία στο νησί».

«Το συγκεκριμένο σχέδιο καθιστά τον κυπριακό ελληνισμό όμηρο της μειοψηφίας», τόνισε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Π. Κρητικός σε συνέντευξή του στο ραδιοφωνικό σταθμό «Πλάνετ», ο ίδιος επισήμανε ότι το σχέδιο: «Ρυθμίζει έτσι τα πράγματα που θα είναι υπό τον έλεγχο της υπερδύναμης και θα εξυπηρετεί τα γεωστρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ, της Αγγλίας και της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή, σε βάρος των αρχικών μας συμφερόντων και των συμφερόντων της ΕΕ». Στην ίδια συνέντευξη πρόσθεσε ότι πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του κόσμου και «απόφαση ομόφωνη του έθνους». Ο Π. Κρητικός προέβλεψε επίσης «δύσκολους καιρούς για τη χώρα» στο άμεσο μέλλον, αφού, όπως υποστήριξε, «θα παιχτεί ένα άγριο παιχνίδι στο μέλλον στην περιοχή, από μέρους των ΗΠΑ σε βάρος της ΕΕ».

«Το σχέδιο του ΓΓ του ΟΗΕ δεν πρέπει να αποτελέσει τη βάση διαλόγου για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, γιατί βλάπτει τα εθνικά μας συμφέροντα». Αυτό τόνισε ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ Δ. Τσοβόλας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε χτες στα γραφεία του κόμματός του.

Ο Δ. Τσοβόλας, στη συνέντευξη Τύπου, επισήμανε ότι το συγκεκριμένο σχέδιο «αναγνωρίζει και νομιμοποιεί τον Αττίλα και την παράνομη κατοχή του Βόρειου Τμήματος της Μεγαλονήσου και κατά συνέπεια εξ ορισμού αυτό το κείμενο δεν περιλαμβάνει δίκαιη λύση του κυπριακού προβλήματος». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «συνιστά σαφώς ένα μόρφωμα συνομοσπονδίας και όχι ομοσπονδίας, όπως απατηλά το εμφανίζει η κυβέρνηση και τα φερέφωνά της, με δύο ξεχωριστές και κυρίαρχες μεταξύ τους εδαφικές ενότητες, με ξεχωριστή ιθαγένεια στο καθένα και ένα τρίτο, με χαλαρή κυβέρνηση και μη λειτουργικό για τις διεθνείς σχέσεις αυτού του κοινού κράτους».

Ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ, συγχρόνως επισήμανε ότι «αν το μόρφωμα αυτό γίνει δεκτό ή αν αποτελέσει τη βάση διαλόγου, θα βλάψει σαφώς και αμέσως μετά την παραδοχή του τα συμφέροντα και της Ελλάδας στο Αιγαίο, αλλά και μεσομακροπρόθεσμα τα συμφέροντα της Ελλάδας στη Θράκη, αφού θα χρησιμοποιηθεί - και θα απαιτηθεί από την Τουρκία με τη στήριξη των ίδιων Μεγάλων Δυνάμεων - ως μοντέλο για τη διχοτόμηση του Αιγαίου και για την αυτονόμηση της Θράκης σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα». Ο Δ. Τσοβόλας πρόσθεσε ότι η συγκεκριμένη λύση «είναι μη βιώσιμη και μη λειτουργική», κάτι που θα χρησιμοποιηθεί, όπως δήλωσε ο ίδιος, «από την τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά για να δημιουργήσει και πάλι στο μέλλον πρόβλημα και να επεκταθεί και στο νέο ελληνοκυπριακό συστατικό κράτος το τουρκοκυπριακό στοιχείο».

Παράλληλα, ο Δ. Τσοβόλας ξεκαθάρισε ότι από το κείμενο του Σχεδίου και συγκεκριμένα από το 4ο άρθρο με τον τίτλο «Προϋποθέσεις ένταξης στην ΕΕ», προκύπτει σαφώς όπως επισήμανε ότι «συνδέεται πλήρως και εκβιαστικά η αποδοχή του απαράδεκτου αυτού σχεδίου και η επίλυση του πολιτικού προβλήματος, με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ».

Μπροστά σ' αυτή την κρίσιμη εθνική κατάσταση, τόνισε ο Δ. Τσοβόλας, «καλώ δημόσια τα προοδευτικά και αριστερά κόμματα να αφήσουν τις όποιες διαφορές υπάρχουν και γύρω από αυτό το κορυφαίο εθνικό θέμα, να συγκροτήσουμε στην πράξη και όχι στα λόγια ένα πατριωτικό μέτωπο, για να σταματήσει η λαίλαπα που σαρώνει αξίες, αρχές, διεθνείς και εθνικές αρχές». Οπως ο ίδιος υποστήριξε, «αν περάσουν αυτά τα θέματα όπως μεθοδεύονται, τότε η όποια συγκρότηση μετώπου θα είναι απλή επαναστατική γυμναστική».

Ο Δ. Τσοβόλας, αφού κάλεσε τους πάντες να πάρουν τις ευθύνες τους, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, «για το αν θεωρεί ότι Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρέπει να δώσει την παραίτησή του, αν η κυβέρνηση δρομολογήσει αυτό το σχέδιο», ανέφερε: «Παρέχει τη δυνατότητα, στον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας να σταματήσει τέτοιου είδους βλαπτικές, αν τις κρίνει βλαπτικές, εξελίξεις στα εθνικά θέματα».

Να «υποκαταστήσει» την κυβέρνηση και να καλύψει τα «κενά» στη διαπραγματευτική τακτική της πάνω στο σχέδιο Ανάν επιχειρεί η ηγεσία της ΝΔ, κινούμενη ταυτόχρονα στην ίδια κατεύθυνση με την κυβέρνηση, της αποδοχής δηλαδή του σχεδίου του ΓΓ του ΟΗΕ.

Ετσι, η Ρηγίλλης θέλει να εμφανιστεί ως σκληρός διαπραγματευτής, σε αντίθεση τάχα με την κυβέρνηση που πηγαίνει «χαλαρά» στις διαπραγματεύσεις και «ωραιοποιεί τα πράγματα». Σε κάθε περίπτωση, στηρίζει το «εθνικό μέτωπο», ενώ σε καμία περίπτωση δεν απορρίπτει το σχέδιο Ανάν, γιατί, όπως λένε συνεργάτες του προέδρου της ΝΔ, είναι το πρώτο σχέδιο από τον ΟΗΕ για συνολική επίλυση του Κυπριακού. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κ. Καραμανλής δημοσιοποίησε χτες ορισμένες διαπιστώσεις και προβληματισμούς για το σχέδιο Ανάν, χωρίς όμως κανένα «διά ταύτα», αν εξαιρέσει κανείς τη γνωστή επωδό περί σύγκλησης του συμβουλίου αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, ο Κ. Καραμανλής επισήμανε ότι «η πολιτειακή δομή και το σύστημα διακυβέρνησης που προτείνονται είναι προβληματικά». Αυτό, πρόσθεσε, σημαίνει ότι δημιουργείται ουσιαστικό ζήτημα λειτουργικότητας. Διαπίστωσε ακόμα ότι «υπάρχει σοβαρό πρόβλημα εναρμόνισης συγκεκριμένων προβλέψεων του σχεδίου με το ευρωπαϊκό κεκτημένο», χωρίς να γίνει πιο συγκεκριμένος. Γι' αυτό ζήτησε να γίνει «μεγάλη προσπάθεια και σκληρός διαπραγματευτικός αγώνας, για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα, η λειτουργικότητα και η προσαρμογή στους ευρωπαϊκούς θεσμούς». Επανέλαβε τις θέσεις του περί εθνικής συνεννόησης και συνεργασίας στο μέγιστο βαθμό, ενώ δεν έκρυψε την ανησυχία του για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, τονίζοντας ότι «η λύση του Κυπριακού δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και στην περίπτωση μη επίτευξης λύσης, θα είναι απρόσκοπτη η είσοδος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ».

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, στο εσωτερικό της ΝΔ υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις του θέματος. Ορισμένοι βουλευτές (Γ. Βαρβιτσιώτης, Ν. Κακλαμάνης) τάσσονται υπέρ της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ στην Κοπεγχάγη αποδεχόμενη κατ' αρχήν το σχέδιο Ανάν, αλλά χωρίς να εκφράσει τις θέσεις της μέχρι τις 12 του Δεκέμβρη που θα γίνει η Σύνοδος Κορυφής. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι είναι καλύτερα η μη λύση του Κυπριακού από το λύση που προτείνει το σχέδιο Ανάν. Αρκετά σκληρός εμφανίστηκε σε χτεσινή του δήλωση ο Σωτ. Κούβελας, ο οποίος τόνισε ότι το σχέδιο Ανάν «προσφέρει στους Τούρκους τη νομιμοποίηση του ψευδοκράτους με σύμφωνη γνώμη και της ελληνικής πλευράς, ισότιμη, περίπου, συμμετοχή Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων στην κεντρική κυβέρνηση κ.ά.», για να καταλήξει ότι «οι θέσεις και ο τρόπος της κυβέρνησης Σημίτη δεν εκφράζουν τον ελληνικό λαό».

«Ομόφωνα» χτες, το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά την εισήγηση του πρωθυπουργού και την ενημέρωση από τον υπουργό Εξωτερικών, τάχθηκε υπέρ του Σχεδίου για τη Συνολική Διευθέτηση του Κυπριακού, που υπέβαλε ο ΓΓ του ΟΗΕ, «ως βάση για διαπραγμάτευση». Ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, μετά την ομοφωνία που εξασφάλισε στο Υπουργικό Συμβούλιο, θα επιζητήσει τη «νομιμοποίηση» των κυβερνητικών επιλογών μέσα από την κοινή σύγκληση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, στις 28 και 29 Νοέμβρη.

Μετά το τέλος της συνεδρίασης, ο πρωθυπουργός, όπως μετέφερε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Τύπου, διαπίστωσε «ότι είμαστε όλοι σύμφωνοι, ότι το σχέδιο αυτό αποτελεί την αφετηρία της εποικοδομητικής διαπραγμάτευσης, μιας διαπραγμάτευσης, στην οποία, βεβαίως, πολλά θέματα είναι ανοιχτά. Και κάλεσε όλους να συμβάλουν, με τις δυνάμεις του ο καθένας, σ' αυτήν την προσπάθεια, τονίζοντας ότι πρέπει να είμαστε ομόθυμοι, συνεπείς και με μια φωνή».

Στην εισαγωγική του ομιλία, στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι «οι ελληνικές κυβερνήσεις, από το 1974 και μετά, επιδίωκαν τη λύση του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου, με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ. Επιδίωξη ήταν ο ΟΗΕ να παρουσιάσει ένα σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού, για να υπερβεί τη συνεχή άρνηση της τουρκοκυπριακής πλευράς να συζητήσει το θέμα, το στόχο της να αναγνωριστούν τα τετελεσμένα. Ο ΟΗΕ παρουσίασε τώρα το σχέδιό του». Ο πρωθυπουργός υποστήριξε στην ομιλία του ότι «για πρώτη φορά ο ΟΗΕ παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο» και πως «η κίνηση αυτή είναι ασυνήθιστη. Η ιστορική εμπειρία διδάσκει ότι είναι δύσκολο να επαναληφθεί. Ο ΟΗΕ δε δέχεται να διακυβεύει το κύρος του σε συνεχείς αδιέξοδες απόπειρες. Παράδειγμα το Παλαιστινιακό. Είναι, ίσως, η τελευταία ευκαιρία επίλυσης του προβλήματος μέσω αυτού του δρόμου».

Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός επιχειρηματολόγησε υπέρ της άποψης που προβάλλει η κυβέρνηση και σύμφωνα με την οποία μια κακή λύση για το Κυπριακό είναι προτιμότερη από μια μη λύση. «Υπάρχουν, είπε ο πρωθυπουργός, ορισμένοι που πιστεύουν ότι δεν πρέπει να διαπραγματευτούμε, ότι δε βιαζόμαστε. Κάποτε θα έρθει η λύση. Σε δέκα, είκοσι χρόνια. Αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο. Οι Τούρκοι, τα χρόνια που πέρασαν, εποίκισαν το νησί. Τίποτε δεν αποκλείει να συνεχίσουν και να ανατρέψουν τα δημογραφικά δεδομένα. Τίποτε δεν αποκλείει η απόπειρα αυτής της λύσης, αν αποτύχει, να δημιουργήσει στη διεθνή κοινότητα τη βεβαιότητα για τη ματαιότητα των προσπαθειών. Να αποδεχτεί, γι' αυτό, τη διχοτόμηση, τα δύο κράτη και - το χειρότερο - να αναγνωρίσει και νομικά το δημιούργημα των στρατευμάτων κατοχής».

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο πρωθυπουργός υποστήριξε πως το «σχέδιο Ανάν» θέτει ερωτήματα, «που δεν απαντώνται μόνο με συναισθηματικές αντιδράσεις, με την επίκληση του δικαίου μας. Χρειάζεται να σκεφτούμε στρατηγικά και με προοπτική». Περιγράφοντας αυτήν τη στρατηγική, τη συνόψισε, λέγοντας ότι μέχρι τώρα η ελληνική πλευρά είχε καταφέρει να εμφανίζεται ο Ντενκτάς και η Αγκυρα ως τα αδιάλλακτα μέρη. «Αυτό, είπε ο πρωθυπουργός, επέτρεψε και τη διατήρηση του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινής γνώμης και των χωρών της ΕΕ. Ανατροπή αυτής της εντύπωσης, με άρνηση διαλόγου από πλευράς μας, θα μας έφερνε σε μειονεκτική θέση».

Στην ομιλία του, ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου επανέλαβε τα τετριμμένα των ημερών περί ιστορικών ευκαιριών που δεν πρέπει να πάνε χαμένες...

Παπαγεωργίου Βασίλης

Οπως γίνεται σαφές από το «υπόμνημα» του γενικού εισαγγελέα της Κύπρου, Αλέκου Μαρκίδη, το οποίο έφερε χτες στη δημοσιότητα ο ραδιοφωνικός σταθμός «ΦΛΑΣ» και πληροφορίες επ' αυτού μετέδωσε από τη Λευκωσία αργότερα και το ΑΠΕ, το «σχέδιο Ανάν», δεν αποτελεί βάση για διαπραγμάτευση, όπως επιχειρεί να μας πείσει η κυβέρνηση, αλλά μια συνολική συμφωνία - πακέτο, που ή γίνεται αποδεκτή ή απορρίπτεται στο σύνολό της και μάλιστα μέσα σε σαφή χρονικό ορίζοντα.

Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία, που έχει υιοθετήσει ο Α. Μαρκίδης προς επίλυση του κυπριακού προβλήματος, σημειώνονται:

α) Το «σχέδιο» αποτελεί βάση για διαπραγμάτευση. Η άποψη, όμως, αυτή πρέπει να ζυγιστεί υπό το φως των επομένων υποπαραγράφων.

β) Ο πρώτος κύκλος διαπραγμάτευσης πρέπει να περατωθεί αρχές Δεκέμβρη και να έχει ως αποτέλεσμα, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του «σχεδίου», την προσυπογραφή από τους διαπραγματευτές των βασικών μερών, που θα αποτελούν τη βάση της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος.

Με την υπογραφή πριν από την Κοπεγχάγη, θα συμφωνηθούν οι κύριες διατάξεις της Βασικής Συμφωνίας («Foundation Agreement») και η ουσία των όσων έχουν σημειωθεί ειδικά στα διάφορα Παραρτήματα, περιλαμβανομένων και των κυρίων άρθρων του Συντάγματος, καθώς επίσης και χάρτης, που θα καθορίζει τον εδαφικό διαχωρισμό μεταξύ των δύο component states. Θα συμφωνηθούν επίσης όλα τα θέματα, στα οποία αναμειγνύονται άλλα κράτη ή ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ή η Ευρωπαϊκή Ενωση, προβλεπόμενες διεθνείς συνθήκες, θέματα που θα υποβληθούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας για απόφαση και το σχετικό Πρωτόκολλο σε σχέση με την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

γ) Το «σχέδιο» δεν προβλέπει συνέχιση των διαπραγματεύσεων μετά την Κοπεγχάγη, αν δεν προηγηθεί προσυπογραφή των όσων αναφέρονται στην υποπαράγραφο (β).

δ) Σε περίπτωση προσυπογραφής των τμημάτων του «σχεδίου», που αναφέρονται στην υποπαράγραφο (β), ως βέβαια αυτά θα έχουν τυχόν διαμορφωθεί μετά την επικείμενη διαπραγμάτευση, τότε θα επακολουθήσει μετά την Κοπεγχάγη δεύτερος κύκλος διαπραγματεύσεων, ο οποίος θα διαρκέσει μέχρι τις 28 Φλεβάρη 2003. Ο δεύτερος αυτός κύκλος διαπραγματεύσεων δεν μπορεί να αποτύχει. Γιατί είναι σαφέστατο ότι σε περίπτωση που θα υπάρξει διαφωνία των διαπραγματευόμενων μερών σε σχέση με οποιοδήποτε θέμα θα έχει απομείνει για διαπραγμάτευση μετά την Κοπεγχάγη, τα διαπραγματευόμενα μέρη θα είναι δεσμευμένα να αποδεχτούν τις σχετικές με το θέμα αυτό εισηγήσεις του Γενικού Γραμματέα(βλ. τη φράση «which would include my suggestions, if any where necessary, to finalise the agreement» στην τρίτη από το τέλος παράγραφο της σελ. 2 του «Note of Guidance»).

ε) Στις 30 Μάρτη 2003 πρέπει να διεξαχθούν τα δύο προβλεπόμενα δημοψηφίσματα. Σε περίπτωση, κατά την οποία το αποτέλεσμα είτε και των δύο, είτε του ενός από τα δύο είναι αρνητικό, η λύση θα θεωρείται ως μηδέποτε γενόμενη. Σε περίπτωση κατά την οποία το αποτέλεσμα και των δύο δημοψηφισμάτων είναι θετικό, η λύση θα τεθεί σε ισχύ σχεδόν αμέσως (βλ. ΑΝΝΕΧ Ι «Coming into being of the new State of Affairs»).

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι οι «σκληρές» διαπραγματεύσεις για τις οποίες κάνει λόγο η κυβέρνηση, είναι ανύπαρκτες, αφού στις αρχές Δεκέμβρη τα μέρη θα πρέπει να τοποθετηθούν θετικά επί των βασικών αρχών της συμφωνίας. Σε περίπτωση που δεν υπάρξουν υπογραφές, δεν υπάρχει συμφωνία. Επιπροσθέτως, αν υπάρξει η βασική συμφωνία μέχρι τις αρχές Δεκέμβρη, στη συνέχεια δεν υπάρχει περιθώριο διαπραγματεύσεων, αφού, αν υπάρχει διαφωνία, θα επιβάλλεται η πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ.

«Υπάρχει γαλήνη και γαλήνη. Υπάρχει και η γαλήνη του νεκροταφείου, υπάρχει και η γαλήνη της ζωής, όπου όλοι ζούμε ισότιμα και απολαμβάνουμε τους καρπούς του μόχθου που παράγουμε.

Θέλω να πω ότι η έννοια γαλήνη, ειρήνη και ησυχία, δε λέει τίποτα. Εχει περιεχόμενο. Τη γαλήνη του νεκροταφείου, τη γαλήνη της υποταγής, εμείς δεν την επιλέγουμε. Αλλά, επειδή θέσατε ένα ζήτημα, είναι πολύ ευέλικτη και η κυβέρνηση, η οποία βεβαίως φέρει βαρύτατες ευθύνες για τις εξελίξεις στο μέτρο των δικών της ευθυνών. Είναι πολύ ευέλικτη.

Τη μια μας λένε ότι αυτόματα η ένταξη λύνει δίκαια το Κυπριακό και την άλλη μας λένε ότι δε βαριέσαι, μπορεί να ενταχτεί η Κύπρος στην ΕΕ και να παραμένει το πολιτικό πρόβλημα άλυτο. Δεν υπάρχει «δαμόκλειος σπάθη» και βία σ' αυτό το ζήτημα, βία χρονική.

Επειδή κι εμείς έχουμε τις δικές μας πληροφορίες, ξέρουμε το εξής πράγμα: Παραμονές της Κοπεγχάγης πρέπει να έχει υιοθετηθεί ο κορμός, δηλαδή αυτό το σχέδιο. Υπάρχουν, λέει, κάποιες λεπτομέρειες. Τώρα τι εννοεί ο καθένας λεπτομέρειες, τι να σας πω. Δεν ξέρω αν το ζήτημα το προσφυγικό είναι λεπτομέρεια, το ζήτημα της διακίνησης είναι λεπτομέρεια. Είναι όπως το πάρει κανείς.

ΦΩΤΟΧΡΩΜΑ

Από αυτή την άποψη, εμείς είμαστε ακόμα περισσότερο ανήσυχοι, διότι ακριβώς, θα συμφωνήσω, χτες αυτή ήταν και η δήλωσή μας όταν πήραμε το σχέδιο. Η εντύπωση, και από τη συνομιλία που είχαμε, είναι ότι πρόκειται για κάτι προαποφασισμένο. Και όταν έχεις προθεσμίες έτσι είναι».

Ορμώμενη δε από την υπενθύμιση εκ μέρους της δημοσιογράφου της συμφωνίας του Οσλο και τι αυτή επέφερε, η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε:

«Για να ολοκληρώσω, θυμηθήκατε το Οσλο. Πραγματικά, τότε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ήταν το μόνο Κόμμα που εξέφρασε τους φόβους ότι η συμφωνία που έγινε στο Οσλο δε θα οδηγήσει σε ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.

Βεβαίως, εκφράσαμε τις γνώμες μας. Οπως είπα, δεν είμαστε εμείς που κλείναμε τη συμφωνία ή εμείς που είχαμε την ευθύνη να την κλείσουμε, αλλά εκφράσαμε αυτούς τους φόβους, όταν όλοι πανηγύριζαν ότι τέλειωσε και ότι βρέθηκαν στην εποχή της "νέας τάξης" διπλωματικοί και πολιτικοί χειρισμοί να λύνουν τα ζητήματα, που δε χρειάζονται άλλο τρόπο.

Επομένως, πρέπει να πω ότι εμείς δεν επιδιδόμαστε στο σπορ της αντίθεσης, έτσι από συνήθεια. Παρακολουθούμε τα γεγονότα διαχρονικά και όταν έρχεται κάτι το καινούριο ξέρουμε ότι δεν είναι κάτι το καινούριο. Πολύ περισσότερο για επιλύσεις τέτοιων ζητημάτων δεν υπάρχει κάτι το καινούριο.

Ειλικρινά, αν ήταν κάτι το καινούριο δε θα κάναμε ούτε σήμερα συνέντευξη Τύπου. Θα καθόμασταν και θα μελετούσαμε, και με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων, επί πολύ καιρό αυτό το κείμενο. Αλλά τα πράγματα είναι καθαρά. Απλώς τώρα έχουμε την απεικόνιση αυτής της άδικης λύσης, της λύσης χωρίς βάση δικαιοσύνης. Την έχουμε απεικονισμένη με τις λεπτομέρειές της πάνω σε ένα χαρτί».

Σε ερώτηση διευκρινιστική σχετικά με το ρόλο της χούντας, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ συμπλήρωσε: «Λέω το εξής: Οι κατοπινές συζητήσεις που έγιναν μετά το πραξικόπημα και ιδιαίτερα το 1998 και μετά, μετά τα 30 χρόνια, κατέθεσαν και πολιτικοί παράγοντες και ιστορικοί και έχει υπάρχει και αρκετή βιβλιογραφία, ότι ένας από τους στόχους του πραξικοπήματος στην Ελλάδα ήταν, μέσω Ελλάδας, να προωθηθεί η διχοτόμηση της Κύπρου. Αυτό έχει κατατεθεί.

Πρώτα - πρώτα όλες οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών μετά το 1974 είχαν σαν δεδομένο και αυτό. Και όμως ήταν αποφάσεις, τις οποίες εμείς τις στηρίξαμε, και ήταν και αποφάσεις που περιείχαν και το στοιχείο του αναγκαίου συμβιβασμού, με την έννοια της Ομοσπονδίας δικοινοτικής - διζωνικής.

Τώρα, λοιπόν, ανακαλύφτηκαν, εκ των υστέρων, επιχειρήματα από τους κυβερνητικούς; Γιατί, βεβαίως, εγώ δε λέω ότι ο Κόφι Ανάν επικαλείται ευθύνες της Ελλάδας. Δε λέω τέτοιο πράγμα. Αλλά στα κανάλια αυτό βλέπουμε. Μην ξεχνάτε τις ευθύνες μας για το '74. Δηλαδή, να πάρουμε ευθύνες; Ούτε η σημερινή ελληνική κυβέρνηση έχει ευθύνες για τη χούντα του '67».

Καταλήγοντας επ' αυτού συμπλήρωσε: «Αλλά ας αφήσουμε αυτή την ιστορία που έχει ενδιαφέρον να τη μελετήσουν ακόμα περισσότερο οι ιστορικοί. Υπάρχουν συγκεκριμένες αποφάσεις του ΟΗΕ, στις οποίες υπήρχε και γενική συναίνεση στην Ελλάδα; Το σημερινό "σχέδιο" είναι μέσα σ' αυτές τις αποφάσεις ή είναι έξω από αυτές τις αποφάσεις; Σ' αυτό πρέπει να απαντήσουμε.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ

Αν ζούσαμε σ' έναν κόσμο αγγελικό αυτή τη στιγμή που δεν είχε ό,τι έχει (και ξέρουμε σήμερα τι συνεπάγεται η "νέα τάξη πραγμάτων"), θα λέγαμε πως ό,τι δυσλειτουργίες να είχε το σύστημα, θα μπορούσαν να καλυφθούν από το γενικό πνεύμα της ειρήνης, της αδελφοσύνης, της αλληλεγγύης και του σεβασμού του δικαιώματος κάθε λαού να αποφασίζει για τον τόπο του. Αλλά, δε ζούμε σε μια τέτοια περίοδο. Η πραγματική διαφορά χρησιμοποιείται για επεμβάσεις. Χρησιμοποιείται σαν αιτία πολέμου το παραμικρό».

Σε ερώτηση, αν το ΚΚΕ έχει επικοινωνία με το ΑΚΕΛ και τον Δ. Χριστόφια και για το περιεχόμενο των μεταξύ τους συζητήσεων, η Αλέκα Παπαρήγα απάντησε: «Οπως γνωρίζετε με το ΑΚΕΛ και προσωπικά με τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ έχουμε πάρα πολύ συχνές επαφές και πάρα πολύ στενή συνεργασία για το θέμα της Κύπρου, αλλά και για όλα τα άλλα ζητήματα που αφορούν το Κόμμα μας. Πάντα, εμείς τους ενημερώνουμε για τις θέσεις μας και βεβαίως ενημερωνόμαστε και για τις δικές τους θέσεις.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ

Υπάρχουν σημαντικές παρεμβάσεις. Και αν θέλετε, μια από τις πηγές που μας προβλημάτιζαν και μας προετοίμαζαν γι' αυτή τη λύση, είναι και η ίδια η τοποθέτηση του ΑΚΕΛ. Διότι από κάποια στιγμή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μπήκαν όλα, χωρίς προαπαιτούμενα και χωρίς προϋποθέσεις και επομένως αποδιεθνοποιήθηκε το Κυπριακό.

Το Κυπριακό έχει τις εσωτερικές του πλευρές. Πραγματικά, αυτές μπορούσαν οι δύο Κοινότητες να τις δουν. Αλλά ήταν ένα διεθνές πρόβλημα. Γιατί, αν έχεις να κάνεις με ένα κράτος ή μη κράτος, αφορά όλους, πέρα από τους άμεσα ενδιαφερόμενους.

Επομένως, εμείς έχουμε παρακολουθήσει όλη αυτή την εξέλιξη των πραγμάτων στην Κύπρο και μάλιστα εμείς είχαμε θέσει θέμα και στην ελληνική κυβέρνηση, ότι κρύβει από τον ελληνικό λαό τις εξελίξεις, ότι ωραιοποιεί την κατάσταση και ότι κι εκείνη με τη στάση της και, αν θέλετε, ως εγγυήτρια δύναμη ή ως εμφανιζόμενη ως βασικός εταίρος της Κύπρου, ότι οδηγεί στην αποδιεθνοποίηση.

Με τον Δημήτρη Χριστόφια, βεβαίως, έχουμε επικοινωνία. Σας είπα, έχουμε επικοινωνία, και σήμερα είχαμε, και μάλιστα ο Ορέστης Κολοζώφ θα πάει στην Κύπρο, για να ακούσει και τις γνώμες των κυπριακών κομμάτων, και πριν από όλα του ΑΚΕΛ και αν μπορέσουμε, μας ενδιαφέρει να επικοινωνήσουμε και με τα τουρκοκυπριακά κόμματα. Αυτό είναι δεδομένο.

EUROPRESS

Και με τον Πρόεδρο Κληρίδη τελευταία είχαμε συνάντηση και πάντα κρατάμε ανοιχτό το πεδίο των επαφών. Αλίμονο. Αυτό είναι εκ των ων ουκ άνευ. Βεβαίως, αλίμονο. Ούτε πάνσοφοι είμαστε εμείς, ούτε, αν θέλετε, το θέμα του Κυπριακού είναι αποκλειστικά θέμα του ΚΚΕ.

Καμιά φορά, εμείς έχουμε μια υστέρηση, αλλά είναι και λίγο σκόπιμη, σ' αυτό που λέμε δημόσιες σχέσεις. Δηλαδή, εμείς συναντάμε πολλές φορές κόμματα, αλλά δεν κάνουμε σαματά, γιατί πολλές από αυτές τις συναντήσεις είναι και εργασιακού χαρακτήρα, πληροφοριακού. Στις δημόσιες σχέσεις καλύτερα να υστερούμε λίγο, από το να δημιουργούμε ντόρο πολύ».

Η Αλ. Παπαρήγα κλήθηκε να σχολιάσει και δήλωση του Δ. Χριστόφια περί οδυνηρού συμβιβασμού και σημείωσε: «Νομίζω ότι είπε μια πολύ μεγάλη αλήθεια ο κ.Χριστόφιας. Οτι ο επώδυνος συμβιβασμός έγινε τότε με τη διατύπωση της θέσης για την Ομοσπονδία.

Και νομίζω ότι περίπου έτσι είναι. Αυτό δεν είναι το πνεύμα του; Αν θυμάμαι καλά, τον είδα στη "ΝΕΤ". Και έτσι αυτό θεωρούμε και εμείς, είναι γνωστό ότι υπήρχε ένας συμβιβασμός. Αναγκαίος; Αναγκαίος.

Αλλά, ξέρετε, και οι συμβιβασμοί έχουν κάποια όρια. Δεν ξέρω. Δηλαδή, επειδή κάνεις ένα, δύο, τρεις, θα κάνεις και δεκαπέντε; Και ακριβώς υπενθύμισε, νομίζω, τη σημασία που έχει για ομοσπονδιακό κράτος, δικοινοτικό, διζωνικό, πώς να το πω; Αυτό ήθελε να θέσει.

Για τις προθεσμίες, βεβαίως, είχε δίκιο. Οταν εμείς ως κόμμα, που στο κάτω - κάτω δεν έχουμε την τελική ευθύνη, δυσκολευόμαστε με τα χρονικά περιθώρια, καταλαβαίνετε τώρα τι τραβάει το ΑΚΕΛ και τα άλλα κόμματα.

Εμείς στα βασικά θα τοποθετηθούμε, δε θα μπούμε και στις λεπτομέρειες».

Παρεμβαίνοντας σ' αυτό το σημείο ο Ορέστης Κολοζώφ, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, συμπλήρωσε: «Σχετικά με αυτό το ζήτημα, ολοκληρωμένη η σκέψη του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ, που τη συμμεριζόμαστε κι εμείς, είναι ότι οπωσδήποτε, για να καταλήξουν σε μια λύση, θα γίνουν επώδυνοι συμβιβασμοί, όμως δεν είμαστε διατεθειμένοι στο όνομα της ένταξης να ξεπουλήσουμε την Κύπρο».

Σε ερώτηση σχετικά με το αν το ΚΚΕ εκτιμά ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης του «σχεδίου», μέσω των διαπραγματεύσεων, δεδομένης της σημερινής κατάστασης κατοχής, αν υπάρχει μια κάποια ανεκτή λύση, που θα επανενώνει την Κύπρο και θα μπορούσε να επιτευχθεί και ποιες εκτιμά ότι μπορεί να είναι οι συνέπειες βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα της απόρριψης του «σχεδίου», η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε:

«Τέθηκε αυτό το δίλημμα. Πολλές φορές η ζωή πραγματικά βάζει διλήμματα. Τα βάζει η ζωή, τα συναντάμε. Το ζήτημα είναι ότι αυτό το δίλημμα το βάζουν αυτοί, οι οποίοι έχουν σοβαρές ευθύνες για την εξέλιξη στο Κυπριακό. Και είναι ένα θέμα αυτό.

Ποιοι βάζουν τα διλήμματα; Οι ΗΠΑ, η Μ.Βρετανία! Εν πάση περιπτώσει, όλες αυτές οι ηγετικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν σοβαρή ευθύνη στο ότι δεν εφαρμόστηκαν οι αποφάσεις του ΟΗΕ. Γιατί, δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι οι αποφάσεις του ΟΗΕ, επαναλαμβανόμενες σε σταθερά χρονικά διαστήματα, δεν μπορούν να εφαρμοστούν, γιατί μια χώρα λέει όχι. Υπάρχει και η αρχή της πλειοψηφίας και στις διεθνείς σχέσεις. Επομένως, αυτό το δίλημμα το βάζουν οι ίδιοι. Δέξου αυτό, γιατί θα σε κάνω ακόμα χειρότερα!

Κι εδώ μπαίνει ένα ερώτημα που είναι και γενικότερο και δεν αφορά μόνο τον κυπριακό λαό. Θα ζούμε, λοιπόν, με αυτά τα διλήμματα; Αυτά τα διλήμματα μας βάζουν και στο εσωτερικό της χώρας, η ελληνική κυβέρνηση, σε όλα τα κοινωνικά προβλήματα. Ή θα είστε όλοι άνεργοι, ή όλοι θα είστε μισοάνεργοι, κλπ. Πού θα πάει δηλαδή; Κι εδώ έχει σημασία αυτό που λέμε. Η παρέμβαση των λαών, η αλλαγή συσχετισμού δύναμης, στο εσωτερικό της κάθε χώρας. Διαφορετικά, θα πάμε να αποφασίσουμε ποιο σχοινί θα μας κρεμάσει! Τι θα είναι; Αν θα είναι μεταξωτό ή αν θα είναι δερμάτινο. Τι να σας πω;

Από εκεί και πέρα, θέλω να ξεκαθαρίσω το εξής: Εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να έχω εικόνα πώς μπορούν ακριβώς να εξελιχτούν τα πράγματα.

Και ξαναλέω, ότι αυτό είναι ακριβώς και ο μεγάλος κόμπος που έχουν να λύσουν στην Κύπρο. Αυτό που εμείς πρέπει να κάνουμε είναι να συμπαρασταθούμε στην Κύπρο και όχι να της προσθέτουμε προβλήματα και εκβιασμούς. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε».

Ακολούθως και για το αν υπάρχουν περιθώρια βελτιώσεων η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τόνισε:

«Βεβαίως. Αμα υπάρχει πολιτική θέληση, γιατί να μην υπάρχουν περιθώρια; Αυτό, όμως, που φαίνεται αυτή τη στιγμή είναι ότι είναι προαποφασισμένο. Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να παραιτηθεί ο καθένας από την προσπάθεια να αντιμετωπίσει αυτό το σχέδιο; Δηλαδή, ξέρετε εδώ είναι ένα ζήτημα, είναι υποκειμενικό. Αμα δε θέλεις να το παλέψεις, δεν το παλεύεις. Αμα θέλεις να το παλέψεις, το παλεύεις.

Εμείς, παρότι έχουμε αυτή τη γνώμη για το σχέδιο, και λέμε ότι δεν αποτελεί βάση, δεν πρόκειται να παραιτηθούμε. Αυτό που κάνουμε σήμερα δεν είναι μια πάλη γι' αυτό το σχέδιο; Και αν θέλετε, η γνώμη μας είναι ότι πάντα υπάρχουν περιθώρια να αντιμετωπίσουμε. Να σας πω μια πλευρά.

Λέω τώρα ενδεικτικά, και με επιφύλαξη το λέω, γιατί δεν είμαι ούτε Κληρίδης εγώ, ούτε Χριστόφιας. Κοιτάξτε, αυτό που λέμε, να φύγουν τα ασφυκτικά χρονικά όρια. Εμείς, βεβαίως, δεν το λέμε αυτό, για να έρθει το ίδιο "σχέδιο" σε πιο μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά, εν πάση περιπτώσει, για να το αξιοποιήσει κανείς σε μια πάλη εναντίον όλων αυτών, είτε συνολικά εναντίον του "σχεδίου", είτε κάποιοι θεωρούν ότι υπάρχουν κάποιες πλευρές που πρέπει να αντιπαλευτούν.

Οταν, όμως, σου βάζει το πιστόλι στον κρόταφο, και σου λέει στις 10 του μήνα να το έχεις ψηφίσει, το Φλεβάρη θα το έχεις τελειώσει και ότι, αν δεν το τελειώσεις, εγώ ως Κόφι Ανάν γίνομαι στην ουσία Πρόεδρος της Κύπρου, τι να σας πω; Υπάρχει και το δημοψήφισμα που θα κάνει ο κυπριακός λαός, είναι και αυτό ένα πεδίο. Αλλά, ξαναλέω. Το θέμα δεν είναι να πετάξουμε το μπαλάκι. Πρέπει να συμπαρασταθούμε στον κυπριακό λαό. Αυτός θα αποφασίσει, δεν μπορούμε να του επιβάλουμε, αλλά άμα του λέμε αυτά που λέει ο πρωθυπουργός, και, αν θέλετε, και άλλες πολιτικές δυνάμεις, ότι εν πάση περιπτώσει δεν είναι και τόσο σοβαρά τα πράγματα, μπορούμε με μια συζήτηση να τα διορθώσουμε, δε βοηθάς με αυτό τον τρόπο. Δηλαδή, η φωνή που λέει ότι δεν πάνε καλά τα πράγματα, είναι φωνή που ζημιώνει; Να το πούμε αυτό.

Τέλος, να πω και μια κουβέντα ακόμα. Τώρα, δίπλα στη λέξη πατριώτης έχουν μπει υπερπατριώτης, καλός πατριώτης, κακός πατριώτης. Τι είναι αυτά; Εμείς δεν είπαμε ότι το ΚΚΕ είναι πατριωτικό κόμμα και τα άλλα δεν είναι. Δεν είπαμε τέτοιο πράγμα.

Αλλά, προσπαθούμε και εμείς να έρθουμε στη θέση του Κύπριου, ο οποίος, όπως κι εμείς θέλουμε μια πατρίδα στην οποία να ζούμε ελεύθερα, θέλει κι αυτός να έχει μια πατρίδα ελεύθερη. Οι εθνικιστές υπάρχουν βεβαίως. Οχι, όμως, όποιος αντιστέκεται σε ένα σχέδιο να βγαίνει εθνικιστής, να βγαίνει κακώς εννοούμενος πατριώτης, και κακώς ή καλώς εννοούμενος πατριώτης».

Σε άλλη ερώτηση, για το αν το ΚΚΕ θα επιμείνει στις απόψεις του, ακόμη κι αν ο λαός της Κύπρου αποφασίσει να αποδεχτεί αυτή τη λύση, η Αλ. Παπαρήγα απάντησε:

«Νομίζω ότι θα επιμείνουμε, εκτός αν έχουμε αλλαγές. Θα έχουμε πει την άποψή μας, και αυτό που θα κάνουμε είναι -αλλά αν είναι αυτό το σχέδιο- να πούμε, ότι αυτό το σχέδιο δεν οδηγεί σε λειτουργική συνομοσπονδία κλπ. Και θα προσπαθούμε να είμαστε πάντα στο πόδι και δίπλα στον κυπριακό λαό, σε ό,τι προβλήματα εμφανιστούν.

Και στη Σοβιετική Ενωση και στις σοσιαλιστικές χώρες οι λαοί είχαν αποφασίσει να έχουν σοσιαλιστικά καθεστώτα και οι άλλες χώρες έλεγαν ότι κακώς τα έχουν. Δεν καταλαβαίνω. Η θέση ενός λαού δεν μπορεί να δεσμεύει έναν άλλο λαό, στη γνώμη. Εφόσον εξέφρασε την απόφασή του, θα τη σεβαστούμε, αλλά δεν μπορούμε να αλλάξουμε γνώμη. Το ίδιο κάναμε και με το Παλαιστινιακό.

Εγινε το Οσλο, υπήρχαν χοροί και τραγούδια στους δρόμους, εμείς είχαμε επιφύλαξη. Και αυτό που κάναμε είναι να είμαστε πάντα δίπλα στον παλαιστινιακό λαό. Βεβαίως, θα σεβαστούμε την απόφαση. Και των κομμάτων. Τι να κάνουμε; Ούτε μπορούμε εμείς να επιβάλλουμε τις δικές μας απόψεις ούτε και θέλουμε. Αλλά τη γνώμη μας, θα την έχουμε. Αν διαψευστούμε θα είναι προς το καλό του κυπριακού λαού και όλων των λαών. Αλλά ξέρετε κάτι; Παρακολουθούμε τον Τύπο, παρακολουθούμε τις συζητήσεις. Ολοι δέχονται, ακόμα και οι κυβερνητικοί, ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σε εδάφια του κειμένου. Δεν είπε κανείς ότι είναι καλό σχέδιο. Πού υπάρχει η διαφωνία; Στο αν θα το δεχτούμε ή όχι; Αυτό είναι άλλο θέμα.

Εμείς θεωρούμε ότι η παρέμβασή μας βοηθάει. Ακριβώς να μη βρισκόμαστε, να μη βρεθούμε προ εξελίξεων, τις οποίες, τάχα, δεν τις έχουμε πάρει χαμπάρι ή έχουμε συναινέσει. Δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε τέτοιες εξελίξεις. Και έτσι ο καθένας ας πάρει την ευθύνη του».

Απαντώντας σε παρέμβαση παρευρισκόμενου, ο οποίος επισήμανε το ηθικό πρόβλημα που «θα έπρεπε να έχει αυτή τη στιγμή το ελληνικό κράτος, ως μέλος τουλάχιστον της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από την άποψη ότι η Τουρκία εκδηλώνεται σαν μια οργανωμένη συμμορία, οι φυλακές της ξεχειλίζουν. Ηδη μπαίνουν μέσα στο Ιράκ, κάνει παρεμβάσεις ολέθριες, και νομίζω ότι θα έπρεπε να αναρωτηθούν και για το ηθικό πρόβλημα, με ποιους πάμε να συζητήσουμε», η ομιλήτρια υπογράμμισε:

«Εμείς το θέμα της Κύπρου το αντιμετωπίζουμε πολύ συγκεκριμένα, υπάρχουν ηθικές πλευρές, αλλά το αντιμετωπίζουμε πολιτικά.

Εδώ υπάρχουν Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι. Με τις εξελίξεις που είχαμε, τις ιστορικές εξελίξεις, 30 χρόνια και πριν 30 χρόνια, αυτό που κι εμείς συμφωνήσαμε με τις άλλες κυπριακές δυνάμεις, που θα μπορούσε να ανταποκρίνεται και στο πολιτικό και στο ηθικό μέρος, είναι μια ομοσπονδία διζωνική, δικοινοτική. Κι από εκεί και πέρα, βεβαίως, να γίνει τεράστια προσπάθεια, για να αισθάνονται σαν ένας λαός, ανεξαρτήτως αν είναι άλφα ή βήτα προέλευσης, μιλάνε άλφα ή βήτα γλώσσα, ή έχουν άλφα ή βήτα θρησκεία ή πολιτισμό. Νομίζω ότι αυτό συνενώνει και το πολιτικό και το ηθικό μέρος.

Αναμφισβήτητα, η Τουρκία είναι από τις δυνάμεις εκείνες -η ηγεσία της Τουρκίας για να μην τα φορτώνουμε στον τουρκικό λαό- που έχει σοβαρές ευθύνες για το Κυπριακό, με την έννοια ότι αντιμετώπιζε το ψευδοκράτος του Ντενκτάς, σαν ένα δικό της παιδί. Δε θα μπορούσε να λειτουργήσει το ψευδοκράτος, αν δεν υπήρχαν οι πλάτες της ηγεσίας της Τουρκίας».

«Ομως, μόνο η ηγεσία της Τουρκίας φταίει;» αναρωτήθηκε εν συνεχεία η Αλέκα Παπαρήγα, για να συμπληρώσει: «Εγώ βάζω αυτό το ερώτημα να το σκεφτούμε. Υπάρχουν οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που δεν υλοποιούνται. Είναι ένα θέμα. Εμφανίζεται το πρόβλημα ότι αντιδρά η ηγεσία της Τουρκίας. Τότε γιατί υπάρχει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών; Τριάντα χρόνια δεν υλοποιείται!

Τώρα έχουμε αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για άρση του εμπάργκο κατά της Κούβας και δεν υλοποιούνται. Με την έννοια αυτή, να δούμε ποιοι είναι οι δημοκράτες. Εμείς λέμε ότι η πλειοψηφία πρέπει να αποφασίζει. Μπορεί να μην αρέσει, σε πολλά πράγματα εδώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει πλειοψηφία, δε μας αρέσει η πλειοψηφική γνώμη. Αλλά δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε αλλιώς.

Εδώ, με αυτή τη λύση που δίνεται, καταργείται η αρχή της πλειοψηφίας. Γίνονται εκλογές βγαίνει αυτή η Κυβέρνηση, βγαίνει αυτό το κοινοβούλιο. Δεν μπορούμε να πούμε "δεν το αναγνωρίζουμε και πρέπει να γίνει το δικό μας". Πείσε το λαό, κάνε τη δική σου άποψη πλειοψηφία, να αναγνωριστεί.

Εδώ, δεν υπάρχει η αρχή της πλειοψηφίας. Πώς θα λειτουργήσει αυτό το κράτος; Εχουμε κανένα άλλο τέτοιο προηγούμενο που μπόρεσε να λειτουργήσει στις συνθήκες της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων με πόλεμο προς το Ιράκ, με το Παλαιστινιακό σε αυτή την κατάσταση; Το διεθνές κλίμα, δηλαδή ο διεθνής περίγυρος, είναι καθοριστικό.

Στην ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου αναφέρεται και προβλέπεται ρητά ότι δε θα υπάρχει ιεραρχία ανάμεσα στους νόμους του κοινού κράτους και εκείνους των συστατικών κρατών. Αμα δεν υπάρχει ιεραρχία, είναι σαν να είναι τρία πράγματα: τουρκοκυπριακό, ελληνοκυπριακό και ένα κεντρικό κράτος, το οποίο όμως είτε θα λειτουργήσει χωρίς να κάνει ό,τι θέλει, είτε δε θα λειτουργεί.

Δηλαδή, η αρχή της πλειοψηφίας και σε ένα διεθνή οργανισμό τέτοιο και τέτοιας πλειοψηφίας, αλλά και στα πλαίσια ενός κράτους, δεν μπορεί να μην ισχύει. Στην Ελλάδα πώς λειτουργούμε; Δε λειτουργούμε με την αρχή της πλειοψηφίας; Ανεξάρτητα κάτω από ποιους όρους διαμορφώνεται η πλειοψηφία. Αλλά είναι η αρχή της πλειοψηφίας αυτή».

Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το ποια είναι η θέση του ΚΚΕ σχετικά με το ζήτημα του εποικισμού και των εποίκων, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε:

«Αμα είχαμε μια δίκαιη λύση του Κυπριακού, πιστεύω ότι θα αντιμετωπιζόταν κι αυτό το ζήτημα. Εδώ πραγματικά, είναι ένα ζήτημα συζητήσεων ανάμεσα στις δύο Κοινότητες να αντιμετωπίσουν το θέμα. Οταν η ελεύθερη διακίνηση δεν επιτρέπεται, δημιουργούνται προβλήματα.

Τι να σας πω; Να σηκωθούν να φύγουν οι έποικοι; Τους έφεραν από τα βάθη της Ανατολίας τόσα χρόνια και τι θα πεις "σήκω και φύγε";

Αν έχεις, όμως, μια λύση, η οποία οδηγεί στη συνένωση των δύο λαών και σε ενιαίο κράτος, χωρίς να εξαφανιστούν διά μαγείας τα προβλήματα, ωστόσο μπορούν να αντιμετωπιστούν, με την οικονομική ανάπτυξη και όλους τους άλλους παράγοντες. Τώρα, έτσι όπως γίνεται η διακίνηση, είναι για να υπάρχουν αμιγείς πληθυσμοί ένθεν και ένθεν και να διατηρούνται δύο ξεχωριστά κράτη.

Να σας πω κάτι; Δεν ξέρω αν όλοι οι Κύπριοι θα γυρνούσαν στις εστίες τους, δεδομένου ότι ζεις 20, 30 χρόνια σε μια περιοχή. Αλλά να έχεις το δικαίωμα να πας. Είναι τα περιουσιακά δικαιώματα. Μπορεί να μη γυρνούσαν όλοι. Ομως, από ό,τι μας έλεγαν τα κυπριακά κόμματα παλαιότερα, ο άλλος θέλει να ξέρει ότι μπορεί να πάει. Και βεβαίως μπορεί να μη θέλει να πάει.

Γιατί να φύγει από την Αμμόχωστο ή τη Λάρνακα και να γυρίσει σε μια περιοχή, η οποία μπορεί να έχει μεγάλα οικονομικά προβλήματα και να γυρίσει σε ένα σπίτι που έχει κατοικηθεί 30 χρόνια από άλλους και το οποίο είναι και ετοιμόρροπο, αφού η κατάσταση στο τουρκοκυπριακό μέρος είναι χειρότερη;

Κατά τη γνώμη μας -δεν μπορώ να σας πω εγώ λεπτομέρειες- αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί από τη στιγμή που δεν έχεις δύο ξεχωριστά κράτη και μάλιστα με γνωστές κηδεμονίες. Θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί και να αντιμετωπιστεί και με βάση τον ανθρώπινο παράγοντα».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρενέβησαν σε επίπεδο υπουργού Εξωτερικών υπέρ της υιοθέτησης του σχεδίου συνολικής λύσης του Κυπριακού, μετά τη συνάντηση που είχαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο Κόλιν Πάουελ με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν.

Ο αρχηγός της αμερικανικής διπλωματίας δήλωσε ότι ενημερώθηκε σε βάθος για την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα, σημειώνοντας, πάντως, ότι δεν είχε ακόμη την ευκαιρία να μελετήσει τον ογκώδη φάκελο της πρότασης των Ηνωμένων Εθνών. Ο Κ. Πάουελ δήλωσε ενθαρρημένος από τις πρώτες αντιδράσεις των ενδιαφερομένων μερών, από τα οποία ζήτησε «να μελετήσουν το σχέδιο προσεκτικά» και να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που προσφέρει η πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Κ. Ανάν, την οποία χαρακτήρισε «σημαντική», συγχαίροντας τον Γενικό Γραμματέα για την απόφασή του να προχωρήσει στην κατάθεση ενός τόσο λεπτομερούς σχεδίου λύσης.

Από την πλευρά του, ο ΓΓ του ΟΗΕ ευχαρίστησε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών για το ενδιαφέρον του και το ρόλο που διαδραματίζουν οι ΗΠΑ, επισήμανε τη σημασία της κατάθεσης του σχεδίου του και πρόσθεσε ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με τους δύο ηγέτες, από τους οποίους ζήτησε να μη βιαστούν να αντιδράσουν, αλλά να εκμεταλλευτούν τις επόμενες ημέρες για να μελετήσουν σε βάθος τις προτάσεις του και να του απαντήσουν έως την ερχόμενη Δευτέρα.

«Το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών για την επανένωση της Κύπρου είναι μία ευχάριστη εξέλιξη», δήλωσε ο πρωθυπουργός του «Αττίλα» και απερχόμενος πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ. Βέβαια, παράλληλα με την παραπάνω δήλωσή του και στην προσπάθειά του να εμφανίσει και «αδικημένη» την τουρκική πλευρά, έκανε λόγο για «απαράδεκτες» εδαφικές ρυθμίσεις και «απαράδεκτη μείωση του αριθμού των τουρκικών δυνάμεων στο νησί».

Ο Μ. Ετσεβίτ δήλωσε ότι «για πρώτη φορά εξ ονόματος των Ηνωμένων Εθνών το ενδεχόμενο ισότιμης παρουσίας για τις δύο πλευρές διασφαλίζεται». Ο Τούρκος πρωθυπουργός όμως συμπλήρωσε ότι το τμήμα του σχεδίου που προβλέπει η τουρκοκυπριακή πλευρά να παραδώσει ένα μεγάλο τμήμα εδαφών στη Νότια Κύπρο, «είναι κάτι που δεν μπορούσε να αποδεχτεί η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Σχολιάζοντας την προβλεπόμενη από το σχέδιο μείωση στο ένα τρίτο του αριθμού των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί, τόνισε ότι πρόκειται «για μία κατάσταση που δεν μπορούμε να ανεχθούμε». Ο Μ. Ετσεβίτ, στις ίδιες δηλώσεις, για πολλοστή φορά δήλωσε ότι «υπάρχουν δύο χωριστά κράτη στην Κύπρο»...

Ο πρόεδρος του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης Ταγίπ Ερντογάν από τη Ρώμη όπου βρέθηκε χτες, δήλωσε: «Πρέπει να βρεθεί μια λύση με βάση τη φόρμουλα των δυο ισότιμων, κυρίαρχων και χωριστών κρατών. Επίλυση του Κυπριακού, σημαίνει επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ και εξομάλυνση πολλών εκ των προβλημάτων μεταξύ Αγκυρας και Αθήνας». Με τη σειρά του ο αντιπρόεδρος του ίδιου κόμματος και αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική, Γιασάρ Γιακίς, είπε ότι «αν οι εδαφικές ρυθμίσεις που προτείνει ο ΓΓ του ΟΗΕ γίνουν δεκτές από τους Τουρκοκυπρίους, το κόμμα του δε θα έχει αντιρρήσεις, αλλά με τον όρο να μη χάσουμε τα στρατηγικά σημεία».

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι πρόεδροι όλων των τουρκοκυπριακών κομμάτων του ψευδοκράτους, με δηλώσεις τους, εμφανίστηκαν αισιόδοξοι για την επίτευξη λύσης του Κυπριακού και ανέφεραν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ότι ουσιαστικά το σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ ετοιμάστηκε για να ικανοποιήσει και τις δυο πλευρές. Την ίδια ώρα πάντως, ο σύμβουλος του Ραούφ Ντενκτάς Μουμτάλ Σοϊζάλ δήλωνε ότι «το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό απέχει από τις τουρκικές θέσεις», τονίζοντας συγχρόνως ότι στην Κύπρο θα πρέπει να αναγνωριστεί η ύπαρξη δύο κρατών.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους Ντερβίς Ερόγλου, σε δηλώσεις του ανέφερε: «Ζητήσαμε να μας δώσει περισσότερο χρόνο ο Γενικός Γραμματέας. Στο κάτω κάτω, είναι ένα θέμα που αφορά το μέλλον του κράτους μας και του λαού μας. Πρέπει να εκτιμήσουμε το σχέδιο λεπτομερώς για να καθορίσουμε τη θέση μας».

Το «σχέδιο Ανάν» και η στρατιωτική διάσταση των ρυθμίσεων που προτείνονται, ήταν το αντικείμενο της χτεσινής συνάντησης στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας του υπουργού Γ. Παπαντωνίου με τον Κύπριο ομόλογό του Σ. Χάσικο.

Σε δηλώσεις που έγιναν μετά τη συνάντηση, ο Γ.Παπαντωνίου έκανε λόγο για «μια μέρα που είναι ιστορική για την Ελλάδα», καθώς χτες το Υπουργικό Συμβούλιο συζήτησε το «σχέδιο Ανάν» για το Κυπριακό και πρόσθεσε αναφερόμενος στη συνάντηση: «Σημείωσα ότι είναι μια ιστορική ευκαιρία να λυθεί το Κυπριακό, ότι αποτελεί μια αφετηρία διαπραγμάτευσης, την οποία θα διεξαγάγει η κυπριακή πλευρά, με την πλήρη συμπαράσταση και στήριξη της Ελλάδας». Ωστόσο επισήμανε: «Θα χρειαστεί να αλλάξουν ορισμένα σημεία του Σχεδίου, έως ότου καταλήξουμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα».

Ειδικά για τις στρατιωτικές πτυχές του θέματος, αφού το σχέδιο προβλέπει αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου ανέφερε: «Είναι μια εξέλιξη που πιστεύω ότι αν ευοδωθεί θα είναι μια θετική εξέλιξη και για την ευρύτερη ασφάλεια της Κύπρου, αλλά και σε ό,τι αφορά τους εξοπλισμούς, την πορεία αμυντικών δαπανών Ελλάδας και Τουρκίας και την προοπτική σε ό,τι αφορά την εκτόνωση της έντασης ανάμεσα στις δύο χώρες». Μέχρι τότε, πάντως, «υπάρχει η πραγματικότητα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και θα παραμείνουμε ενωμένοι».

Ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου σε ερώτηση για το πώς αισθάνεται ως υπό κατάργηση υπουργός, εφόσον τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία που προβλέπει αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου, είπε: «Αν αυτή είναι η ώρα, ή αυτή είναι η λύση που εγγυάται λειτουργικότητα, βιωσιμότητα, ασφάλεια και ειρήνη, ναι ένας υπουργός Αμυνας δε νιώθει καθόλου άσχημα, εάν τώρα είναι η ώρα να υιοθετήσουμε αυτή τη λύση για το καλό και το μέλλον αυτού του τόπου».

Πάντως, παράξενα ακούγεται η δήλωση του Γ.Παπαντωνίου, ο οποίος απαντώντας σε σχετική ερώτηση, που αφορούσε το μέλλον του ενιαίου αμυντικού δόγματος Ελλάδας - Κύπρου, είπε: «Υπάρχει Ενιαίος Αμυντικός Χώρος και θα υπάρχει όσο δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό. Εάν βρεθεί λύση στο Κυπριακό, η οποία θα απαλλάξει την Κύπρο από απειλές, ασφαλώς το θέμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, θα τεθεί κάτω από ένα τελείως διαφορετικό πρίσμα».

Να σημειώσουμε ότι η στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου είναι πολύπλευρη και σε βάθος. Στα πλαίσια του ενιαίου αμυντικού δόγματος, οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, Πολεμική Αεροπορία και Πολεμικό Ναυτικό, βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ανατολική Μεσόγειο, εκατοντάδες μίλια ανατολικά από τα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων. Από την άλλη, είναι η ελληνική στρατιωτική παρουσία στο έδαφος της Κύπρου, είτε ως ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου) είτε ως συνεργασία, στα πλαίσια της βοήθειας που παρέχεται στην Εθνική Φρουρά της Κύπρου.

Ενα άλλο θέμα είναι ο εξοπλισμός της Εθνικής Φρουράς. Τόσο τα όπλα και τα οπλικά συστήματα που διαθέτει (αντιαεροπορικά συστήματα, προηγμένα άρματα μάχης κυρίως ρωσικής προέλευσης, μονάδες πυροβολικού κλπ.), όσο και εκείνα που έχει παραγγείλει ακόμα και σε ελληνικές βιομηχανίες. Το σύνολο του εξοπλισμού της Εθνικής Φρουράς αντιστοιχεί σε ένα από τα πακέτα των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Υπάρχουν και οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν είτε είναι υπό κατασκευή στην Κύπρο στα πλαίσια του ενιαίου αμυντικού δόγματος, όπως η αεροπορική βάση της Πάφου. Οι εγκαταστάσεις αυτές συνδέονται επιχειρησιακά με αντίστοιχες εγκαταστάσεις και έργα στρατιωτικής υποδομής στην Ελλάδα, όπως στην Ανατολική Κρήτη που εγκαταστάθηκαν -αντί της Κύπρου- οι ρωσικής προέλευσης αντιαεροπορικοί πύραυλοι «S-300», αλλά και σε άλλα νησιά. Τυχόν αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου θα δρομολογούσε υποχρεωτικά αναδιάταξη και των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, περιορισμό της παρουσίας τους στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, με αντιστάθμισμα, ίσως, την ανάληψη πιο ενεργού ρόλου στα πλαίσια των ΝΑΤΟικών αποστολών.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΟΝΤΖΗΣ

Από παλιότερες κινητοποιήσεις ενάντια στην τουρκική κατοχή

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι η απάντηση θα δοθεί μετά την επίσκεψη του προέδρου Γλ. Κληρίδη στην Αθήνα και τη συνεδρίααη του Εθνικού Συμβουλίου στη Λευκωσία, αλλά και την επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Απηύθυνε δε, έκκληση να σταματήσει η δημόσια διαπραγμάτευση του «σχεδίου Ανάν», γιατί, όπως πρόσθεσε, αυτό μειώνει τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν πολλές καινούριες έννοιες στο κείμενο, οι οποίες θα πρέπει να εξηγηθούν και έφερε ως παράδειγμα τη λειτουργία του προεδρικού συμβουλίου, η οποία, όπως είπε, δεν έχει τίποτε να κάνει με την εκ περιτροπής προεδρία, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Πάντως, πρόσθεσε ότι η τελική απόφαση θα ληφθεί από το Εθνικό Συμβούλιο, ενώ εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι θα υπάρχει σύμπνοια και με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά σε κάθε περίπτωση η απόφαση δε θα ληφθεί μεταξύ Κληρίδη και Σημίτη, αλλά από την Κύπρο και θα τη στηρίξει η Αθήνα.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Κατά συνέπεια, είπε ο Μ. Παπαπέτρου, τα θέματα που παραμένουν προς διαβούλευση με τα Ηνωμένα Εθνη είναι δευτερεύουσας φύσεως. Σε ερώτηση εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχεται το έγγραφο ως βάση για συζήτηση, τόνισε ότι πάντοτε η πλευρά μας είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί λύση του Κυπριακού, πολύ περισσότερο όταν η πρόταση προέρχεται από το ΓΓ του ΟΗΕ. Σημείωσε ακόμα πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και υπενθύμισε ότι το «σχέδιο Ανάν» υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας, την Ευρωπαϊκή Ενωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία. Γι' αυτό, πρόσθεσε, πρέπει να σταθμιστούν όλες οι δυνατότητες, να βελτιωθούν όσο γίνεται τα αρνητικά του σχεδίου και να υπάρξει η καλύτερη δυνατή λύση.

Ο γενικός εισαγγελέας της Κύπρου, Αλ. Μαρκίδης, τόνισε χθες ότι το «σχέδιο Ανάν» περιέχει και θετικά και αρνητικά στοιχεία, προσθέτοντας ότι πρέπει να αναλυθεί σε βάθος, με νηφαλιότητα και ψυχραιμία και η πολιτική ηγεσία να πάρει τις δέουσες αποφάσεις. Πρόκειται, είπε, για ένα λεπτομερέστατο σχέδιο, το οποίο αφορά το μέλλον του τόπου και είναι φυσικό να υπάρχουν ανησυχίες και διαπίστωσε ότι παρόλο που στο σχέδιο δε γίνεται αναφορά σε Κυπριακή Δημοκρατία, δεν πρόκειται για δημιουργία νέου κράτους αλλά για μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για την ιθαγένεια σημείωσε ότι γίνεται αναφορά σε μια ιθαγένεια, αλλά ο πολίτης του κράτους θα είναι και πολίτης της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ταυτόχρονα θα πρέπει να προσδιοριστεί σε ποιο από τα ομόσπονδα μέρη ανήκει.

Θετικά αντιμετωπίζει την έναρξη διαπραγματεύσεων επί του «σχεδίου Ανάν» ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ και υποψήφιος πρόεδρος, Τ. Παπαδόπουλος, που ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το έγγραφο δίνει μια ευκαιρία για ουσιαστική διαπραγμάτευση. Λέω «ναι», είπε, και υποστηρίζω ότι πρέπει να δεχτούμε να αρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, σε μια προσπάθεια να αρθούν ή να τροποποιηθούν τα αρνητικά στοιχεία και να ενισχυθούν τα θετικά. Και επέκρινε κρατικούς και πολιτειακούς αξιωματούχους ότι προσπαθούν να αναδείξουν μόνο τα θετικά στοιχεία του σχεδίου και μάλιστα κατά τρόπο παραποιημένο, κατά την έκφρασή του, με στόχο να οδηγήσουν προς την αποδοχή του.

Με θετικό μάτι βλέπει το «σχέδιο Ανάν» και το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών (ΚΙΣΟΣ). Ο πρόεδρος του κόμματος και υποψήφιος για την προεδρία Γ. Ομήρου δήλωσε πως υπάρχουν θετικά, αλλά και αρνητικά σημεία, για τα οποία θα πρέπει να υπάρξει σκληρή διαπραγμάτευση. Εξέφρασε παράλληλα την άποψη πως θα ήταν ανεύθυνο αν η ελληνική κυπριακή πλευρά δεν αποδεχόταν το έγγραφο ως βάση διαπραγματεύσεων. Επισήμανε ακόμα πως αυτή την ώρα απαιτείται ψυχραιμία, αλλά παράλληλα και αποφασιστικότητα, ώστε να επιτευχθεί μια λύση λειτουργική και βιώσιμη. Σχετικά με τις επικείμενες προεδρικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το Φλεβάρη του 2003, ο Γ.Ομήρου είπε πως δεν υπάρχει προς το παρόν τίποτε, που να διαφοροποιεί τις πρόνοιες του Συντάγματος για διεξαγωγή τους.

Παρόντες στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου της Αλέκας Παπαρήγα ήταν δύο Κύπριοι. Μία δημοσιογράφος και ένας εκδότης - συγγραφέας. Και οι δύο ζήτησαν το λόγο. Η κ. Βέρα Κορίδη, ανταποκρίτρια στην Αθήνα του Κυπριακού Ραδιοσταθμού «ΑΘΗΝΑ», τόνισε: «Ως Κύπρια και ανταποκρίτρια του κυπριακού ραδιοσταθμού "ΑΘΗΝΑ" θέλω να ευχαριστήσω πραγματικά, το ΚΚΕ, για τη συμπαράσταση για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ». Ο δεύτερος, αφού κατέθεσε τους έντονους προβληματισμούς του για πλευρές του σχεδίου Ανάν, εξέφρασε με τη σειρά του το δικό του ευχαριστώ για τη στάση και τη θέση του ΚΚΕ απέναντι στο Κυπριακό.

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ και πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Δ. Χριστόφιας, με χτεσινές του δηλώσεις, ζήτησε να αντιμετωπιστεί το «σχέδιο Ανάν» με σοβαρότητα, νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Σχολιάζοντας το κλίμα που δημιουργείται μέσα από δημοσιεύματα και διοχετεύσεις στον Τύπο, επισήμανε ότι πρόκειται περί «λανθασμένης ευφορίας πάνω σε διάφορες πτυχές του προβλήματος», που «εφόσον υπάρξει διαπραγμάτευση, θα μειώσει την εμβέλεια του δικού μας διαπραγματευτή στη διεκδίκηση των θέσεών μας, όπως αυτές καθορίζονται από το Εθνικό Συμβούλιο».

Επί της ουσίας του «σχεδίου Ανάν» είπε: «Το έγγραφο περιέχει σημαντικά θετικά, αλλά και σημαντικά αρνητικά στοιχεία, πάνω σε κεφαλαιώδεις πτυχές του προβλήματος. Αναφέρομαι και στην κυριαρχία, και στο θέμα της ιθαγένειας, και στο θέμα της γένεσης κράτους, τα οποία θα πρέπει ο διαπραγματευτής με βάση τις μέχρι τώρα αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου να συζητήσει με πολλή σοβαρότητα και θα 'λεγα και με επιμονή. Αναφέρομαι ακόμα και σε ζητήματα που έχουν σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων, ζητήματα που έχουν σχέση με τους έποικους. Συνεπώς, η υπερβολή σε ό,τι αφορά στον τονισμό θετικών στοιχείων, θέλω να πιστεύω ότι θα σταματήσει, όπως θέλω να πιστεύω ότι θα σταματήσει και η υπερβολή στα αρνητικά στοιχεία, τα οποία υπάρχουν. Είναι πεποίθησή μου ότι οι ώρες είναι δύσκολες. Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε το θέμα στο Εθνικό Συμβούλιο και να μην προκαταλαμβάνουμε με διοχετεύσεις είτε μερών, είτε εγγράφων, είτε εκτιμήσεων των εγγράφων τη δημιουργία ενός κλίματος, το οποίο δε θα μας βοηθήσει, αν θα υπάρξει διαπραγμάτευση».

Οσον αφορά την προθεσμία των 7 ημερών που έθεσε ο Κ. Ανάν, ο Δ. Χριστόφιας τόνισε ότι είναι εκτός πραγματικότητας.