Τα δύσκολα, τουλάχιστον στα θέματα της φορολογίας, για τα μικρομεσαία στρώματα, δε βρίσκονται πίσω τους, αλλά μπροστά τους... Οσοι πίστεψαν ότι η αυστηρότητα των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ εξαντλήθηκε με τα διάφορα φορολογικά εκτρώματα (συντελεστής 35% στο 50% των κερδών, «αντικειμενικά» κριτήρια κλπ.), μπορούμε να τους διαβεβαιώσουμε ότι τα βάσανά τους, δεν τελείωσαν. Ας συνειδητοποιήσουν, όσοι δεν το έχουν συνειδητοποιήσει ακόμη, ότι η ανταγωνιστικότητα του μεγάλου κεφαλαίου, στα πλαίσια της ευρωζώνης, θα στηριχτεί και πάνω στα συντρίμμια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Και επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, παραθέτουμε απόσπασμα του κειμένου της επιτροπής για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, που «διέρρευσε» στην εφημερίδα «Το Βήμα» ανήμερα της επετείου του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη 2001. Υπό το γενικό τίτλο «πώς φορολογείται το εισόδημα φυσικών προσώπων» αναφέρει στη συνέχεια τα ακόλουθα: «Στο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, υπόκεινται τόσο τα φυσικά όσο και ορισμένα νομικά πρόσωπα (ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρίες, κοινωνίες και αστικές εταιρίες, συμμετοχικές ή αφανείς εταιρίες και κοινοπραξίες. Για την ενιαία αντιμετώπιση όλων των νομικών προσώπων και την εξάλειψη οποιασδήποτε παρέμβασης του φορολογικού νόμου στη μορφή του νομικού προσώπου, εξετάζεται η σκοπιμότητα μεταφοράς των νομικών αυτών προσώπων από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Δοθέντος όμως ότι στα "προσωπικού χαρακτήρα" νομικά πρόσωπα, η άνευ αμοιβής εμπλοκή των εταίρων, κοινωνιών κλπ., είναι σχετικά μεγαλύτερη, εξετάζεται η σκοπιμότητα ηπιότερης φορολόγησης των "μικρών" νομικών προσώπων ανεξάρτητα μορφής».

Είναι τόσο καθαρά διατυπωμένο το σχετικό απόσπασμα που αφορά τη φορολογία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε μπορεί να το καταλάβει ο καθένας. Το κεντρικό νόημα είναι ότι προωθούν τη φορολογική εξίσωση των ΜΜΕ (ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες κλπ.) με αυτή των Ανωνύμων Εταιριών και των ΕΠΕ, με το επιχείρημα της εξάλειψης του σημερινού διφυούς συστήματος φορολόγησης και με την κλίμακα φορολογίας Φυσικών Προσώπων και με τη φορολογία των Νομικών Προσώπων. Θα μπορούσαν, βέβαια, να ισχυριστούν ορισμένοι ότι αυτές δεν είναι παρά προτάσεις της επιτροπής, και ότι υπάρχει σημαντική διάφορα μεταξύ των προτάσεων και της τελικής ολοκλήρωσης. Μπορούν επίσης να ισχυριστούν ακόμη, ότι ναι μεν η επιτροπή προτείνει φορολογική εξίσωση των ΕΒΕ με τις ΑΕ και τις ΕΠΕ, όμως από την άλλη είναι η ίδια που ζητά η φορολογία των ΕΒΕ να είναι ηπιότερη.

Τέτοια επιχειρήματα βέβαια δεν μπορούν να αποκρύψουν την ουσία του θέματος. Και η ουσία είναι ότι στα κυβερνητικά κλιμάκια επεξεργάζονται νέα, περισσότερο επώδυνα μέτρα φορολογικού χαρακτήρα σε βάρος των μικρομεσαίων στρωμάτων, κάτι δηλαδή απόλυτα φυσιολογικό και εναρμονισμένο με τις γενικότερες κυβερνητικές επιλογές στο χώρο της Ευρωζώνης.

Τα προβλήματα, όμως, των μικρομεσαίων στο μέτωπο της φορολογίας δε σταματούν ούτε εδώ. Για πρώτη φορά το 2002 θα εφαρμοστεί το μέτρο του λεγόμενου «αντικειμενικού ΦΠΑ», το οποίο επιφυλάσσει άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις. Συγκεκριμένα θα εξεταστούν τα τρία τελευταία χρόνια, 1999 - 2000 - 2001 και θα γίνει σύγκριση των ακαθάριστων δαπανών που έχουν εγγραφεί στα βιβλία με τα ακαθάριστα έσοδα που θα προκύψουν με τεκματρό τρόπο. Θα υπολογιστεί δηλαδή το άθροισμα των δαπανών, των αποσβέσεων του κόστους των πωληθέντων και των καθαρών κερδών. Από την πράξη αυτή θα προκύψουν τα ακαθάριστα έσοδα, που σύμφωνα με την εφορία, θα έπρεπε να είχε η επιχείρηση για τα τρία αυτά έτη. Αν τα ακαθάριστα έσοδα που έχουν εγγραφεί στα βιβλία είναι μικρότερα από τα ακαθάριστα έσοδα, όπως τα προσδιορίζει η εφορία, τότε στη διαφορά αυτή ο επαγγελματοβιοτέχνης θα κληθεί να καταβάλει ΦΠΑ. Π.χ. αν με βάση τα βιβλία της επιχείρησης τα ακαθάριστα έσοδα την τριετία 1999 - 2001 είναι 1.000 και με βάση την εφορία είναι 1.300, ο επαγγελματίας θα κληθεί να πληρώσει ΦΠΑ στη διαφορά των 300 μονάδων. Και το τρίτο ατού της εφορίας, για να αυξήσει τη φορολογική επιβάρυνση των ΜΜΕ είναι η αύξηση των Μοναδικών Συντελεστών Καθαρού Κέρδους (ΜΣΚΚ). Οι συντελεστές αυτοί πολλαπλασιάζονται με τα ακαθάριστα έσοδα, για να προκύψει το καθαρό αποτέλεσμα το οποίο και φορολογείται. Επίσημα η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η επιτροπή για την αναμόρφωση των ΜΣΚΚ δεν έχει ολοκληρώσει τις εργασίες της... Σύμφωνα, όμως, με άλλες πληροφορίες, η εργασία της επιτροπής έχει ολοκληρωθεί και απλώς η κυβέρνηση περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία για να την παρουσιάσει.

Η εχθρική στάση των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ κατά των ΜΜΕ - οφειλόμενη όχι σε κάποιο ανεξήγητο μένος αλλά σαν απόρροια των γενικότερων «ευρωσυγκλισιακών» επιλογών τους - είναι διάχυτη όλη τη δεκαετία του '90. Ο επιχειρούμενος εκτοπισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εκδηλώθηκε με μια σειρά μέτρων - κατάργηση ειδικού καθεστώτος τραπεζικής χρηματοδότησης, σταδιακή άρση της προστασίας της επαγγελματικής στέγης κλπ., ενώ στον τομέα της φορολογίας, είχαμε τα ακόλουθα μέτρα:

Τη φορολογία των καθαρών τους κερδών κατά το ήμισυ με συντελεστή 35% και κατά το υπόλοιπο ήμισυ με βάση την κλίμακα φορολογίας φυσικών προσώπων. Μάλιστα, η αρχική πρόταση ήταν τα καθαρά κέρδη να φορολογούνται στο σύνολό τους με συντελεστή 35%, αλλά μπροστά στη γενική κατακραυγή, που ξεσηκώθηκε η τότε κυβέρνηση της ΝΔ... υπαναχώρησε. Λόγος γίνεται για το ν.2065/92, με υπουργό Οικονομικών το Γ. Παλαιοκρασσά, ο οποίος προέκυψε μετά από...ώριμες σκέψεις της τότε επιτροπής για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος... Τα αποτελέσματα της ρύθμισης αυτής ήταν καταστρεπτικά για τις ΜΜΕ. Ενώ η κυβέρνηση της ΝΔ προώθησε μια σειρά μέτρα ευνοϊκά για τις συγχωνεύσεις των επιχειρήσεων - υφυπουργός Οικονομικών Π. Δούκας - στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εκδηλώθηκε η αντίστροφη κίνηση. Οι ετερόρρυθμες και οι ομόρρυθμες εταιρίες - ανώτερη μορφή κεφαλαιακής ένωσης - διαλύονταν σε ατομικές επιχειρήσεις, για να αποφύγουν την εξοντωτική φορολογία του 35%.

Το εξοντωτικό φορολογικό χτύπημα σε βάρος των ΜΜΕ από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, υπήρξε το 1994 η εφαρμογή των «αντικειμενικών» κριτηρίων για τον προσδιορισμό του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος. Το μέτρο εισηγήθηκε ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Γεννηματάς και υπήρξε και αυτό προϊόν «κοινωνικού διαλόγου». Ηταν τόσο προκλητικό και εξοντωτικό, ώστε η κατάργησή του, υπήρξε ένα από τα βασικά αιτήματα του κινήματος των ΕΒΕ τη δεκαετία του '90. Το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος, προέκυπτε από ένα συνδυασμό παραγόντων (μισθωτική αξία, εμπορική αμοιβή) με διάφορους συντελεστές, λες και η οικονομική δραστηριότητα στις αντιφατικές συνθήκες της καπιταλιστικής παραγωγής, μπορεί να προσδιοριστεί με διάφορα μαθηματικά μοντέλα. Τις μεγάλες επιχειρήσεις βέβαια τις άφησαν έξω από κάθε αντικειμενικό σύστημα με εξωφρενικά μάλιστα επιχειρήματα του τύπου «οι ΑΕ έχουν οργανωμένα λογιστήρια και δε διαπράττουν φοροδιαφυγή». Την ίδια όμως περίοδο σημειώθηκε ευρύτατης έκτασης φοροδιαφυγή από κατασκευαστικές, πετρελαϊκές, εφοπλιστικές εταιρίες, τράπεζες, γαλακτοβιομηχανίες, από μεγάλα ραδιοτηλεοπτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία «κουκουλώθηκαν» στο σύνολό τους από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Με άθλιες κυριολεκτικά μεθοδεύσεις, ενσωμάτωσαν τη φορολογία των ΕΒΕ με αυτή των μεγάλων επιχειρηματιών, των μεγαλεμπόρων, ώστε να μην είναι δυνατή η στατιστική αποτύπωση της φορολογικής επιδρομής. Ακόμα και σήμερα που το αδίκημα έχει... παρέλθει, δεν είναι γνωστό πόσο αυξήθηκε η φορολογική επιβάρυνση των ΕΒΕ από τα «αντικειμενικά» κριτήρια.