«Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» είναι μια από τις κορυφαίες ποιητικές συνθέσεις του Διονυσίου Σολωμού. Εργο εμπνευσμένο από τα γεγονότα της πολιορκίας και της εξόδου του Μεσολογγίου, κατά την Επανάσταση του '21, το οποίο απασχόλησε τον ποιητή μέχρι σχεδόν το τέλος της ζωής του. Ενα έργο που μιλά για την «ηθική ελευθερία», όπως εύστοχα σημείωνε ο Βάρναλης.

Η μουσική εργασία του Γιάννη Μαρκόπουλου πάνω στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» ξεκίνησε τη δεκαετία του '60. Στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας καταπιάνεται ξανά με το έργο, συνθέτοντας τα μέρη «Μητέρα μεγαλόψυχη», «Αραπιάς άτι», «Πειρασμός», «Εξοδος» και «Η θέλησή μου βράχος». Η οριστική μορφή του έργου δόθηκε το 1975, με τη μορφή «Λαϊκής λειτουργίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνθέτης οργάνωσε το λιμπρέτο του μουσικού έργου επιλέγοντας από όλα τα σχεδιάσματα του ποιήματος και τα πεζά, τους στίχους και τα αφηγηματικά μέρη.

Η πρώτη παρουσίαση έγινε το 1975 από τον ίδιο, τραγουδώντας τα μέρη του έργου και παίζοντας πιάνο, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1977, με ερμηνευτές τους Νίκο Ξυλούρη, Λάκη Χαλκιά, Ηλία Κλωναρίδη και αφηγήτρια την ηθοποιό Ειρήνη Παππά.

Συμμετέχουν η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία του δήμου Αθηναίων.

Διευθύνει ο Αναστάσιος Συμεωνίδης, στη διδασκαλία χορωδίας ο Σταύρος Μπερής.

Ερμηνεύουν: Γιάννης Χριστόπουλος, Τάσος Αποστόλου, Μανώλης Χατζημανώλης, Ελενα Κελεσίδη. Αφηγείται η ηθοποιός Αιμιλία Υψηλάντη.

Η είσοδος γίνεται με προσκλήσεις, που διατίθενται από την Κομματική Οργάνωση Αττικής του ΚΚΕ.

Η συναυλία πραγματοποιείται με την υποστήριξη του δήμου Αθηναίων και του ΟΠΑΝΔΑ.