Με παζάρια μεταξύ Ευρωπαίων και Ρωσίας γύρω από τους όρους πώλησης των ρωσικών υδρογονανθράκων, αλλά και ενεργοποίηση της πρώτης φάσης σχεδίων έκτακτης ανάγκης για την περίπτωση που η όξυνση της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης δεν επιτρέψει ούτε κάποιον προσωρινό συμβιβασμό στο θέμα, συνεχίζουν να ξεδιπλώνονται οι αλυσιδωτές επιπτώσεις της πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Χτες το απόγευμα, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, συζήτησε με τον Γερμανό καγκελάριο, Ο. Σολτς, και τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μ. Ντράγκι, την αξίωση της Μόσχας για πληρωμή των ρωσικών υδρογονανθράκων σε ρούβλια αντί για δολάρια και ευρώ (σε ό,τι αφορά τις «μη φιλικές χώρες»).

Το αποτέλεσμα των εν λόγω συνομιλιών παρέμενε μέχρι το βράδυ ασαφές, αφού οι σχετικές ανακοινώσεις από τα τρία κράτη ανέφεραν διαφορετικά πράγματα.

Ετσι, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι ο Βλ. Πούτιν και ο Ο. Σολτς συμφώνησαν ότι ειδικοί από τις δύο χώρες θα συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου θα μπορούσαν να πληρωθούν σε ρούβλια. Παράλληλα, καθώς οι Ευρωπαίοι κάνουν λόγο για παραβίαση των όρων των σχετικών συμβάσεων, το Κρεμλίνο αναφέρει ότι η αλλαγή στη διαδικασία διακανονισμών εισάγεται «λόγω του γεγονότος ότι, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τράπεζας της Ρωσίας πάγωσαν από τα κράτη - μέλη της ΕΕ».

Από την πλευρά της γερμανικής καγκελαρίας ανακοινώθηκε ότι ο Βλ. Πούτιν δήλωσε στον Ο. Σολτς πως θα νομοθετήσει ώστε από την 1η Απρίλη η πληρωμή των ρωσικών παραδόσεων Ενέργειας να γίνεται σε ρούβλια, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν θα αλλάξει κάτι στις συμβάσεις των Ευρωπαίων πελατών. «Οι πληρωμές θα συνεχίσουν να γίνονται αποκλειστικά σε ευρώ και, όπως συνήθως, με εμβάσματα στην Gazprom Bank, η οποία δεν επηρεάζεται από τις κυρώσεις. Η τράπεζα θα μετατρέπει κατόπιν τα χρήματα σε ρούβλια».

Από το Βερολίνο αναφέρεται ότι ο καγκελάριος δεν έδωσε τη συγκατάθεσή του γι' αυτήν τη διαδικασία, αλλά ζήτησε γραπτές πληροφορίες, «προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τη διαδικασία». Η καγκελαρία προσθέτει ότι «εξακολουθεί να ισχύει η συμφωνία του G7: Οι προμήθειες Ενέργειας θα πληρώνονται αποκλειστικά σε ευρώ ή δολάρια. Οπως προβλέπουν οι συμβάσεις».

Το δε γραφείο του Ιταλού πρωθυπουργού αναφέρει ότι ο Βλ. Πούτιν περιέγραψε στον Μ. Ντράγκι ένα σύστημα για την πληρωμή του ρωσικού φυσικού αερίου σε ρούβλια.

Σε κάθε περίπτωση, με την έκβαση αυτών των παζαριών να παραμένει αβέβαιη, υπό την πίεση και των ΗΠΑ που απαιτούν να μην υπάρχει καμία παράκαμψη των ευρωατλαντικών κυρώσεων που δεσμεύουν τα αποθεματικά της Ρωσίας σε δολάρια και ευρώ, σε κίνηση μπαίνουν προετοιμασίες για το ενδεχόμενο ανάσχεσης των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου.

Χτες, η Γερμανία ενεργοποίησε το πρώτο επίπεδο σχεδίου έκτακτης ανάγκης για τη διαχείριση της προμήθειας φυσικού αερίου, στο πλαίσιο προετοιμασίας για τη διατάραξη ή τον τερματισμό της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Ο αρμόδιος υπουργός και αντικαγκελάριος, Ρ. Χάμπεκ, τσουβαλιάζοντας τους βιομήχανους με την οικιακή κατανάλωση, απηύθυνε έκκληση για εξοικονόμηση Ενέργειας, με ατάκες του στιλ «κάθε κιλοβατώρα μετράει»...

Ανέφερε ότι ήδη έχουν μειωθεί κατά περίπου 15% οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία και ότι οι ταμιευτήρες της χώρας είναι γεμάτοι κατά 25%. Τόνισε πως δεν μπορεί να υπολογίσει πόσο θα μπορούσε αυτό το απόθεμα να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της Γερμανίας, επισημαίνοντας πως εξαρτάται από τον καιρό και την κατανάλωση. Ο Χάμπεκ ξεκαθάρισε ότι η Γερμανία δεν θα επιτύχει πλήρη ανεξαρτησία από τις ρωσικές προμήθειες πριν από τα μέσα του 2024.

Το Σχέδιο Εκτακτης Ανάγκης του Βερολίνου για το φυσικό αέριο προβλέπει τρία επίπεδα συναγερμού.

Το πρώτο επίπεδο, που ενεργοποίησε χτες η κυβέρνηση, εφαρμόζεται όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι πιθανόν να υπάρξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις προμήθειες φυσικού αερίου. Το δεύτερο επίπεδο σημαίνει συναγερμό όταν η διατάραξη της προμήθειας ή η εξαιρετικά υψηλή ζήτηση επηρεάζουν την συνήθη ισορροπία, αλλά μπορεί να υπάρξει διόρθωση χωρίς παρέμβαση. Το τρίτο επίπεδο αποτελεί κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και ενεργοποιείται όταν τα μέτρα της αγοράς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις, χωρίς την παρέμβαση του αστικού κράτους.

Σε περίπτωση που η Γερμανία δεν διασφαλίσει επαρκή προμήθεια φυσικού αερίου, η πρώτη που θα πληγεί θα είναι η βιομηχανία, που καταναλώνει το ένα τέταρτο της Ενέργειας. Οπως εξήγησε ο Λ. Μπιρνμπάουμ, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού ομίλου ΕΟΝ, «αυτό σημαίνει ότι χάνεται βιομηχανική παραγωγή, χάνονται εφοδιαστικές αλυσίδες (...) Το βέβαιο είναι ότι μιλάμε για πολύ μεγάλες απώλειες».

Ολα τα παραπάνω, βέβαια, φορτώνονται με κάθε τρόπο στις πλάτες των εργαζομένων και του λαού.

Χαρακτηριστικά, ανακοινώθηκε επίσημα ότι ο πληθωρισμός στη Γερμανία σημείωσε άλμα 7,3% τον Μάρτη, λόγω της μεγάλης αύξησης στις τιμές της Ενέργειας και της διατάραξης σε αλυσίδες εφοδιασμού. Η τιμή αυτή αποτελεί ρεκόρ από την καπιταλιστική ενοποίηση της Γερμανίας το 1990, σύμφωνα με το ινστιτούτο στατιστικής Destatis, ενώ για να βρει κανείς ένα τόσο υψηλό ποσοστό πληθωρισμού πρέπει να ανατρέξει στον Νοέμβρη του 1981 στη Δυτική Γερμανία.

Το Οικονομικό Ιδρυμα του Μονάχου ανακοίνωσε χτες πως οι Γερμανοί πολίτες, λόγω αύξησης του κόστους ζωής, τον Μάρτη έχασαν περίπου 6 δισ. ευρώ από την αγοραστική τους δύναμη. Επιπλέον, προβλέπει φέτος χαμηλότερη ανάπτυξη, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,8%, αντί της πρότερης πρόβλεψης για αύξηση ύψους 4,6%.

Την ίδια ώρα το Κρεμλίνο, από τη μια, ανακοίνωσε πως η Ρωσία δεν θα ζητήσει άμεσα από τις άλλες χώρες να πληρώνουν σε ρούβλια για τις εισαγωγές φυσικού αερίου και υποσχέθηκε μια σταδιακή μετάβαση, από την άλλη είπε ότι η Μόσχα θα εργαστεί πάνω στην ιδέα να διευρύνει τον κατάλογο των προϊόντων της που εξάγει για τα οποία θα ζητεί να πληρώνεται σε ρούβλια.

Νωρίτερα, ο πρόεδρος της Δούμας, Β. Βολόντιν, είχε προειδοποιήσει την ΕΕ ότι, αν θέλει ρωσικό φυσικό αέριο, θα πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια, επισημαίνοντας ότι το ίδιο θα συμβεί και για τις εξαγωγές πετρελαίου, σιτηρών, μετάλλων, λιπασμάτων, άνθρακα και ξυλείας.

Επιπλέον, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Σ. Ριάμπκοφ, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα αλλάξουν άποψη σε σχέση με τις πληρωμές σε ρούβλια για το φυσικό αέριο και θα βρουν μια δημιουργική λύση στο πρόβλημα. Πρόσθεσε ότι η Ρωσία δεν θα συνεχίσει να αντιπαρατίθεται με αυτό που έχει χαρακτηρίσει «απεγνωσμένο οικονομικό πόλεμο» της Δύσης.

Σήμερα αναμένεται οι αρμόδιοι υπουργοί και ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ρωσίας να παρουσιάσουν στον Πρόεδρο Βλ. Πούτιν το σχέδιό τους προκειμένου να καταστεί δυνατή και με σαφείς διαδικασίες η πληρωμή ρωσικής Ενέργειας σε ρούβλια από τις «μη φιλικές χώρες».

Καθώς βέβαια και εντός του ευρωατλαντικού μπλοκ παραμένουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στα συμφέροντα του κεφαλαίου, στο Παρίσι, ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας, Μπρούνο Λε Μερ, κράτησε χτες αποστάσεις από τις πρόσφατες πιέσεις του Ουκρανού Προέδρου για πλήρη αποχώρηση όλων των γαλλικών εταιρειών από τη Ρωσία, λέγοντας πως θα πρέπει να εφαρμόσουν τις κυρώσεις που έχουν αποφασιστεί κατά της Ρωσίας, «το σύνολο των κυρώσεων και τίποτα πέραν αυτού». Πρόσθεσε δε με νόημα ότι «κάθε εταιρεία, ανάλογα με την κατάστασή της, επιτόπου μπορεί να λάβει αποφάσεις που θα είναι διαφορετικές». Ανέφερε έτσι ως παράδειγμα την αυτοκινητοβιομηχανία «Renault», που ανέστειλε τις δραστηριότητές της στη Ρωσία, και τον όμιλο των σούπερ μάρκετ «Auchan», που, αντίθετα, αποφάσισε να παραμείνει στη Ρωσία... «για να υποστηρίξει την αγοραστική δύναμη των Ρώσων».

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Πολωνίας ανακοίνωσε την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού άνθρακα το πολύ έως τον Μάη και τερματισμό της εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου έως το τέλος του 2022.

Κάλεσε και άλλες χώρες της ΕΕ να πάρουν μέτρα για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, προτείνοντας μάλιστα στην Κομισιόν την επιβολή ενός ειδικού φόρου για το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Μεταξύ των μέτρων που παίρνει η πολωνική κυβέρνηση είναι και η δημιουργία τερματικού σταθμού φυσικού αερίου LNG στο Swinoujscie, αυξάνοντας τις εισαγωγές από Νορβηγία, Κατάρ, ΗΠΑ, καθώς και ενός νέου αγωγού στη Βαλτική που θα φέρνει νορβηγικό φυσικό αέριο προς το τέλος του 2022.

Από την Κύπρο όπου βρέθηκε χτες η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τόνισε πως η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με επιβράδυνση της ανάπτυξης και υψηλότερο πληθωρισμό, ως συνέπεια του πολέμου στην Ουκρανία.

«Θα αντιμετωπίσουμε, βραχυπρόθεσμα, υψηλότερο πληθωρισμό και βραδύτερη ανάπτυξη. Οσο περισσότερο διαρκέσει ο πόλεμος, τόσο υψηλότερο θα είναι το οικονομικό κόστος και τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να οδηγηθούμε σε δυσμενέστερα σενάρια», είπε η Λαγκάρντ, την ίδια ώρα που γίνεται όλο και πιο εμφανές ότι οι εξελίξεις οδηγούν σε μακρόχρονη κατάσταση σύγκρουσης, με τη μία ή την άλλη μορφή.

Πρόσθεσε ότι οι οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου αποτυπώνονται καλύτερα σε αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν «διαταραχή από την πλευρά της προσφοράς», η οποία ωθεί τον πληθωρισμό προς τα πάνω και ταυτόχρονα περιορίζει την ανάπτυξη.

Τόνισε πως η Ευρώπη και ο κόσμος βρίσκονται αντιμέτωποι «με τρομακτικές προκλήσεις» σημειώνοντας ότι κάθε ευρωπαϊκή χώρα επηρεάζεται από αυτήν την κατάσταση. Καθώς τα ευρωπαϊκά μονοπώλια αναζητούν ενίσχυση της θέσης τους μέσα στις εντεινόμενες διεθνείς ανακατατάξεις, η Λαγκάρντ ανέφερε ότι για πάρα πολύ καιρό, «η Ευρώπη είχε απομονωθεί σε περιοχές όπου είμαστε πιο δυνατοί αν δράσουμε μαζί και από κοινού. Είναι καιρός να γίνουμε πιο έξυπνοι, πιο στρατηγικοί και να συγκεντρώσουμε καλύτερα τους κοινούς μας πόρους. Θα πρέπει να γίνουμε λιγότερο εξαρτημένοι από εχθρικούς παράγοντες, να αναπτύξουμε τις δικές μας ικανότητες στον τομέα της Ενέργειας και της άμυνας, και το πιο σημαντικό, να γίνουμε πιο "πράσινοι" γρηγορότερα».