Τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο τιμά η ΚΕ του ΚΚΕ με συναυλία που διοργανώνει αύριο Σάββατο 14 Γενάρη στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), στις 7.30 μ.μ.

Στη μεγάλη συναυλία - αφιέρωμα θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Στη συναυλία συμμετέχουν οι: Δήμητρα Γαλάνη, Μανώλης Μητσιάς, Νατάσσα Μποφίλιου, Γιώργος Νταλάρας, Μίλτος Πασχαλίδης και Ηρώ Σαΐα.

Την ορχήστρα διευθύνει ο ίδιος ο συνθέτης.

Η είσοδος θα γίνεται με προσκλήσεις που διατίθενται από τις κατά τόπους Κομματικές Οργανώσεις. Προσκλήσεις θα είναι διαθέσιμες επίσης την ίδια μέρα έξω από το ΣΕΦ.

Με αφορμή την εκδήλωση ο «Ριζοσπάστης» ρίχνει ματιές στο πλούσιο και εμβληματικό έργο του συνθέτη, και σήμερα στέκεται σε ένα μέρος της μουσικής του για τον κινηματογράφο και το θέατρο, σε τραγούδια που ερμήνευσαν γνωστοί και αγαπημένοι πρωταγωνιστές της εποχής και συνεχίζουν να τραγουδιούνται μέχρι σήμερα.

Η αρχή στο σινεμά γίνεται το 1962, που ο Σταύρος Ξαρχάκος, στα 22 του μόλις χρόνια, αντικαθιστά τον Μάνο Χατζιδάκι στη σύνθεση της μουσικής και των τραγουδιών της ταινίας «Το ταξίδι», με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Εκεί ακούγονται για πρώτη φορά το εκπληκτικό «Τα δάκρυά μου είναι καυτά», με την Ζωή Φυτούση, η μελωδία από το «Για χατίρι σου» και η «Βαρκαρόλα». Τα τραγούδια της ταινίας, σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα, τα ηχογράφησε αργότερα η Αλίκη Βουγιουκλάκη σε δίσκο.

Στη συνέχεια ξανασυναντιούνται με την Αλίκη το 1965, στην ταινία «Μοντέρνα Σταχτοπούτα», όπου εκείνη ερμηνεύει σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου το «Γύρνα με στα περασμένα» βολτάροντας με άμαξα στη νυχτερινή Ρώμη, αλλά και τη γνωστή «Υπομονή» μαζί με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Την επόμενη χρονιά η «Υπομονή» ακούγεται και στην ταινία «Διπλοπενιές», όπου την τραγουδούν μαζί Βουγιουκλάκη και Παπαμιχαήλ. Σε αυτήν την ταινία επίσης ακούγονται από τον Παπαμιχαήλ και την Βουγιουκλάκη, για πρώτη φορά, και άλλα γνωστά και αγαπημένα τραγούδια του συνθέτη, σε στίχους Νίκου Γκάτσου, όπως «Μάτια βουρκωμένα», «Στου Οθωνα τα χρόνια», «Ο Λευτέρης», «Με τι καρδιά» («Αποχαιρετισμός»).

Το 1976 η Αλίκη Βουγιουκλάκη ανεβάζει στο Κηποθέατρο «Αλίκη» το έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Ο πειρασμός», σε μια μουσικοχορευτική παράσταση, τη μουσική και τα τραγούδια της οποίας υπογράφει ο Σταύρος Ξαρχάκος και τους στίχους ο Παύλος Μάτεσις. Τα τραγούδια και τα ορχηστικά μέρη της παράστασης κυκλοφόρησαν την ίδια χρονιά σε δίσκο με ερμηνεύτρια την ίδια, μαζί με χορωδία.

Εναν χρόνο μετά την πρώτη του συνεργασία με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Ξαρχάκος συναντιέται και με την άλλη αγαπημένη πρωταγωνίστρια του κοινού, την Τζένη Καρέζη. Αυτό έγινε στα «Κόκκινα Φανάρια», μια εξαιρετική κοινωνική - δραματική ταινία του 1963, σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη και σενάριο Αλέκου Γαλανού, βασισμένη στο θεατρικό έργο «Το σπίτι με τα κόκκινα φανάρια» του Γαλανού.

Λέει ο συνθέτης για εκείνη τη συγκυρία: «Ηταν η πρώτη φορά που έπρεπε να γράψω λαϊκή μουσική... Πρόβλημα! Εχω πάρει το λιμπρέτο, προσπαθώ, τίποτα. Παίρνω τηλέφωνο τον Μπάκα, του λέω αποκλείεται να το κάνω και του κλείνω το τηλέφωνο. Την επόμενη μέρα χτυπάει η πόρτα, είναι ο Μπάκας μαζί με τον Δαμιανό και με παίρνουν σηκωτό. Με καθίζουνε στο πιάνο, οπότε με πιάνει η τρέλα μου κι όπως ήμουνα στο πιάνο αρχίζω και παίζω... "του λιμανιού το καλντερίμι όσοι δε ζήσαν"». Αυτό το ομώνυμο τραγούδι της ταινίας (αλλού το συναντάμε με τον τίτλο «Το καλντερίμι»), σε στίχους Αλέκου Γαλανού, παρόλο που δεν ακούστηκε στην ταινία, έγινε μεγάλη επιτυχία με τη φωνή της Πόλυς Πάνου.

Η πίκρα της ζωής στην Τρούμπα γεννά για την ταινία κι άλλα υπέροχα τραγούδια, σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Ενα από αυτά είναι «Το παράπονο», που το ερμηνεύει με μια κιθάρα η Τζένη Καρέζη, με τη χαρακτηριστική βραχνή φωνή της: «Σου 'φερα νερό στις χούφτες για να πιεις, να ξεδιψάσεις»... Για την ίδια ταινία επίσης γράφονται οι μεγάλες επιτυχίες «Απονη ζωή» και «Φτωχολογιά», σε ερμηνεία Γρηγόρη Μπιθικώτση.

Το 1964 ακολουθεί η μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου στην ταινία «Λόλα», σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου, με πρωταγωνίστρια πάλι την Καρέζη. Εκεί, πέρα από το «Χάθηκε το φεγγάρι» που ερμηνεύει η Βίκυ Μοσχολιού, η Τζένη Καρέζη ερμηνεύει στους τίτλους το τραγούδι «Δεν έχει αρχή» σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα, ενώ για την ταινία γράφτηκε και το υπέροχο «Ονειρο δεμένο», που ερμηνεύουν ο Πάνος Γαβαλάς και η Ρία Κούρτη.

Το 1972 συναντιούνται ξανά με την Καρέζη στην κινηματογραφική παραγωγή της «Λυσιστράτης», σε σκηνοθεσία Γιώργου Ζερβουλάκου. Ο Ξαρχάκος γράφει μουσική και τραγούδια σε στίχους Γιώργου Ζερβουλάκου, που τα ερμηνεύουν διάφοροι ηθοποιοί της ταινίας, καθώς και ένα τραγούδι («Ορκος», το ερμηνεύει η Καρέζη) σε στίχους Νίκου Γκάτσου.

Η κορυφαία συνεργασία του συνθέτη με την αγαπημένη πρωταγωνίστρια, ωστόσο, είναι έναν χρόνο μετά, το 1973, στη θρυλική θεατρική παράσταση «Το Μεγάλο μας Τσίρκο». Τα εξαιρετικά τραγούδια του έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη απογειώνονται με τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη, ενώ το ομώνυμο τραγούδι το ερμηνεύει σε ντουέτο με την Τζένη Καρέζη, που ενώνει τη φωνή της με τον «Αρχάγγελο της Κρήτης» τραγουδώντας: «Μεγάλα νέα φέρνω από κει πάνω / περίμενε μια στάλα ν' ανασάνω / και να σκεφτώ αν πρέπει να γελάσω / να κλάψω, να φωνάξω ή να σωπάσω»... Ο δίσκος με τα τραγούδια της παράστασης κυκλοφορεί έναν χρόνο μετά και σε αυτά προστίθεται το «Προσκύνημα» σε ερμηνεία Νίκου Δημητράτου, αφιερωμένο στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου, με τον Κώστα Καζάκο και την Τζένη Καρέζη να ενώνουν θεατρικά τη φωνή τους στο ρεφρέν: «Ορέστη από τον Βόλο / Μαρία από τη Σπάρτη / γυρεύω τον γιο μου / Μαρία από τη Σπάρτη / Ορέστη από τον Βόλο / την κόρη μου θέλω».