«Θα συνεχίσουμε να είμαστε εποικοδομητικοί σε κάθε προσπάθεια για τη δημιουργία προϋποθέσεων για μια στενότερη, ισχυρότερη και επωφελέστερη διμερή συνεργασία άμυνας και ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής», δήλωσε ο Κύπριος υπουργός Αμυνας, Βασίλης Πάλμας, κατά τη χτεσινή υπογραφή Οδικού Χάρτη για την ενίσχυση της διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας 2024 - 2029, που υπέγραψε - στο πλαίσιο ειδικής τελετής στη Λευκωσία - με την βοηθό υπουργό Αμυνας σε Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας των ΗΠΑ Celeste Wallander.

Σύμφωνα με Κοινή Δήλωση, οι δύο πλευρές «επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των τρεχουσών και μελλοντικών διεθνών προβλημάτων ασφάλειας», ενώ διευκρινίζεται ότι ο Χάρτης «θεσπίζει ένα πλαίσιο για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων και για την καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση βασικών ζητημάτων ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην εθνική ασφάλεια, της αντιμετώπισης κακόβουλων ενεργειών και ανάπτυξης διαλειτουργικότητας μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων των δυο χωρών».

Τονίζεται ακόμα πως «η συνολική σταθερότητα και ασφάλεια της Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου είναι ζωτικής σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πολυπλοκότητα και ο εξελισσόμενος χαρακτήρας των προκλήσεων ασφαλείας σε αυτή την περιοχή επιβάλλει επαγρύπνηση, δέσμευση και στενή συνεργασία σε θέματα άμυνας και ασφάλειας μεταξύ εταίρων». Η Δήλωση καταλήγει πως «η ενισχυμένη αμυντική συνεργασία μεταξύ των δυο Υπουργείων Αμυνας αποτελεί ευκαιρία και για τις δύο πλευρές για καλύτερη προετοιμασία και υποστήριξη αμοιβαία επωφελών στόχων στην Ανατολική Μεσόγειο».

Από τη μεριά του, ο Β. Πάλμος υπογράμμισε ότι «η στρατηγική μας σύμπραξη βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο που έχει υπάρξει ποτέ» και ανέφερε παραδείγματα όπως το Διεθνές Πρόγραμμα Στρατιωτικής Εκπαίδευσης (INTERNATIONAL MILITARY EDUCATION & TRAINING - IMET), στο πλαίσιο του οποίου παρέχεται η δυνατότητα «σε Στελέχη των Ενόπλων μας Δυνάμεων να εκπαιδεύονται στις ΗΠΑ», την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία και άλλες αποφάσεις που «ανέδειξαν τον ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή» για τα ευρωατλαντικά σχέδια, με «εμβληματική» την πρόσφατη έναρξη του Στρατηγικού Διαλόγου.

Μιλώντας δε για το «ευμετάβλητο γεωπολιτικό περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής», στάθηκε στην ανάγκη για «αμοιβαία κατανόηση και βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στα κράτη της περιοχής», συμπληρώνοντας ότι η χώρα του υλοποιεί «μεθοδικά μια προορατική εξωτερική πολιτική, με στόχο ακριβώς την επιδίωξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και την ανάπτυξη πολυμερούς συνεργασίας», όπως βαφτίζονται οι διευθετήσεις που «τρέχουν» για τα σχέδια συνεκμετάλλευσης στην περιοχή.

Από τη μεριά της, η Wallander χαρακτήρισε «κρίσιμης σημασίας» την ευθυγράμμιση της Κύπρου με τη Δύση «κατά την πρόσφατη περιφερειακή αναταραχή», σημειώνοντας ότι «από τον χειρισμό διαταγμάτων έως την ιατρική εκπαίδευση έως ανάπτυξη υπαξιωματικών, η σχέση μας βαθαίνει και διευρύνεται» και ότι «γυμνάσια (ασκήσεις) και ανταλλαγές και η οικοδόμηση διαρκούς φιλίας είναι ο σκοπός αυτού του προγράμματος».

Την ίδια ώρα, με ωμές παρεμβάσεις τους στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης προειδοποιούν την κυπριακή κυβέρνηση να άρει τις «επιφυλάξεις» που φέρεται να εκφράζει σε ό,τι αφορά τον «επιμερισμό των κινδύνων» (βασικά ποιος θα πληρώσει για να διασφαλιστούν τα κέρδη του κατασκευαστή σε κάθε περίπτωση) για το σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας (Great Sea Interconnector).

Ο γνωστός και μη εξαιρετέος, Τζ. Πάιατ, αρμόδιος πλέον για την Ενέργεια υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, μιλώντας σε οικονομικό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, υπερθεμάτισε της ανάγκης «διαφοροποίησης» των πηγών Ενέργειας, μιλώντας για «πολύ εντυπωσιακή» προσπάθεια που έγινε τα τελευταία χρόνια, αλλά και της ανάγκης να επιταχυνθούν ενεργειακά έργα όπως ο Interconnector, «ώστε να δημιουργηθεί μία μεγάλη συνδεσιμότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, που να βασίζεται στην καθαρή Ενέργεια».

Αλλά και η Αμερικανίδα πρέσβειρα στη Λευκωσία, Τζούλι Φίσερ, δήλωσε ότι «τώρα είναι η στιγμή να δράσουμε» και πως «αν χαθεί αυτή η ευκαιρία θα είναι δύσκολο να την ξανακερδίσουμε», προσθέτοντας ότι «η Κύπρος βρίσκεται σε ευάλωτη θέση» και «είναι πλέον η στιγμή να κοιτάξουμε πέρα από τα οικονομικά ζητήματα (ευρώ), εξετάζοντας το γεωπολιτικό πλαίσιο γύρω από ένα τέτοιο έργο».

Οι παρεμβάσεις έρχονται λίγες μόλις ώρες πριν από τη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση στην Κύπρο υπό τον Κύπριο Πρόεδρο, στην οποία αναμένεται να συμμετάσχουν οι υπουργοί Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας ο Ελληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΑΔΜΗΕ και της εταιρείας Nexans και η Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στο μεταξύ, στο ίδιο μήκος κύματος με τις ΗΠΑ, ο Κυρ. Μητσοτάκης ερωτώμενος σχετικά στη ΔΕΘ χαρακτήρισε τη διασύνδεση «ένα πολύ σημαντικό έργο, πολύ πιο σημαντικό έργο για την Κύπρο, γιατί σπάει ουσιαστικά την ενεργειακή της απομόνωση», σημειώνοντας ότι διαπραγματεύσεις αφορούν την «οικονομική βιωσιμότητα του έργου» και «διαβεβαιώνοντας» πως «αν εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του έργου, το έργο θα γίνει και οι όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν», καλλιεργώντας τον γνωστό εφησυχασμό, την ώρα που εντός πλαισίου ΝΑΤΟ και ΕΕ, και με την πλάτη ζεσταμένη από συμμάχους και εταίρους, η τουρκική αστική τάξη βάζει ανοικτά όλες τις διεκδικήσεις της επί του πεδίου.

Το παραδέχτηκε άλλωστε και ο ίδιος, λέγοντας πως «ο πυρήνας του τουρκικού αναθεωρητισμού δεν έχει αλλάξει. Η "Γαλάζια Πατρίδα" παραμένει στο τραπέζι και συνιστά μια ευθεία αμφισβήτηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας», δείχνοντας και πως στο ιμπεριαλιστικό παζάρι που γίνεται στα τραπέζια του ΝΑΤΟ, όλα βρίσκονται επί τάπητος και προσθέτοντας ότι «αποτελεί και τη βασική αιτία και τη βασική δυσκολία, για να μπορέσουμε να μπούμε στον πυρήνα της συζήτησης της μεγάλης μας διαφοράς, που αφορά την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, θαλασσίων ζωνών δηλαδή, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».

Σημειωτέον, στο ίδιο πλαίσιο, ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης ισχυριζόταν χτες στη Βουλή, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, ότι οι πρόσφατες έρευνες ιταλικού ερευνητικού πλοίου στα ανοικτά της Κάσου ολοκληρώθηκαν «σύμφωνα με τον προγραμματισμό», έστω κι αν τουρκικά πολεμικά πλοία «επιτηρούσαν» εκ του σύνεγγυς ελέγχοντας μην παραβιαστεί ό,τι οι ίδιοι έχουν ορίσει ως ζώνη του τουρκο-λιβυκού μνημονίου. «Δεν υπήρξε καμία αναγνώριση των αξιώσεων της Τουρκίας, καμία υποχώρηση», ισχυρίστηκε, έχοντας «κρυφό καμάρι» τα όσα συνέβησαν στην Κάσο.

Για δε το καλώδιο επανέλαβε κι αυτός τα περί οικονομικής βιωσιμότητας παρουσιάζοντας ως... εγγύηση το Διεθνές Δίκαιο, λέγοντας ότι επιτρέπουν τέτοιες έρευνες και ποντίσεις καλωδίου, επομένως δεν θα μπορούσε, τάχα, να υπάρξει παρεμπόδιση από άλλο κράτος, όταν αυτοί οι κανόνες γίνονται «λάστιχο», αναλόγως πώς βολεύει τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου και των διακρατικών ιμπεριαλιστικών ενώσεων.

Σε αυτό το κλίμα ετοιμάζεται η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στις ΗΠΑ στα τέλη Σεπτέμβρη (στο περιθώριο της Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ), με σκοπό να συνοψίσουν πώς έχουν προχωρήσει διαδικασίες όπως ο λεγόμενος πολιτικός διάλογος (μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών), τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (σε στρατιωτικό επίπεδο) και η Θετική Ατζέντα (αφορά διμερείς μπίζνες).

Στο περιθώριο της Συνόδου σχεδιάζεται να γίνει στις 24/9 και τριμερής Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Αναφορικά με τις σχέσεις με Κάιρο και στο φόντο της πρόσφατης συνάντησης στην Αγκυρα Ερντογάν - Σίσι, ο Γεραπετρίτης χτες στη Βουλή επανέλαβε τα περί «στρατηγικής σχέσης» με την Αίγυπτο που «δεν θίγεται, δεν βάλλεται, δεν υποβαθμίζεται», παρουσιάζοντας ως εξασφάλιση για τον λαό τις κολιγιές του κεφαλαίου.