Απροκάλυπτη επίδειξη ισχύος προς «συμμάχους» και «φίλους» συνιστά η αμερικανική απαίτηση για διενέργεια νηοψιών από αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις σε χωρικά ύδατα ελεύθερων και ανεξάρτητων κρατών. Η αμερικανική ισχύς, μάλιστα, δε φαίνεται να αμφισβητείται έστω κι αν διατυπώνεται με τόσο απροσχημάτιστο τρόπο, αφού καμία από όσες χώρες παρέλαβαν το αίτημα δεν το απέρριψε ως απαράδεκτο.

Αντίθετα, μια σειρά από χώρες, όπως η Νορβηγία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Τουρκία, η Ν. Κορέα κ.ά. άρχισαν μεταξύ τους άτυπες διαβουλεύσεις, με στόχο να βρουν μια φόρμουλα που θα ικανοποιεί την ουσία των αμερικανικών απαιτήσεων.

Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, επιβεβαιώνοντας το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»: «Οι ΗΠΑ έχουν πράγματι υποβάλει σχετικό αίτημα σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Από την πλευρά μας, συνεχίζουμε την εξέταση του αμερικανικού αιτήματος σε συνάρτηση με την εσωτερική συνταγματική τάξη της χώρας μας, την άσκηση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και το σεβασμό των κανόνων του διεθνούς δικαίου».

Οπως παρατηρούν διπλωματικοί κύκλοι, οι αμερικανικές απαιτήσεις διατυπώθηκαν σε διμερές επίπεδο και όχι μέσα στο πλαίσιο Διεθνών Σχηματισμών, όπως για παράδειγμα το ΝΑΤΟ ή η ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό, όπως εκτιμούν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, η Ουάσιγκτον επιχειρεί να ασκήσει τη μέγιστη δυνατή πίεση.

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχουν πραγματοποιηθεί συναντήσεις και επαφές με εκπροσώπους πρεσβειών από χώρες που έχουν παραλάβει τις αμερικανικές απαιτήσεις, προκειμένου να εκτιμηθεί η κατάσταση και να αναζητηθεί ένας κοινός τρόπος αντίδρασης. Πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τη μέγιστη καλή θέληση που έχει επιδειχτεί για την ικανοποίηση του αμερικανικού αιτήματος, οι απαιτήσεις της Ουάσιγκτον θέτουν «ανυπέρβλητα» εμπόδια. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Αμερικανοί δε δέχονται ούτε να «μοιραστούν» τις πληροφορίες με βάση τις οποίες θα πραγματοποιούνται οι νηοψίες, ούτε, πολύ περισσότερο, συνεργασία στη διαδικασία της έρευνας. Ζητούν να πραγματοποιούν τις έρευνες με δικές τους δυνάμεις, όποια στιγμή το επιθυμούν και με το δικαίωμα να οδηγούν το ύποπτο πλοίο σε δικούς τους ναυστάθμους, όπως για παράδειγμα η Σούδα, για εξονυχιστικό έλεγχο.

Προφανώς, οι αμερικανικές απαιτήσεις, καθώς αντιβαίνουν σε κάθε έννοια του εσωτερικού ή του διεθνούς δικαίου, έχουν προκαλέσει μεγάλο πρόβλημα στις κυβερνήσεις των χωρών που καλούνται να συμμορφωθούν.

Παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών θεωρούν ότι οι αμερικανικές απαιτήσεις είναι υπερβολικά μεγάλες προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για κάποιο «παζάρι». Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως συμπληρώνουν οι ίδιοι κύκλοι, οι Αμερικανοί συνεχίζουν να ζητούν εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, στο πλαίσιο της γενικής αντίληψης που δημιουργήθηκε μεταξύ των συμμάχων, μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την ενεργοποίηση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.