Τη συνολική πρόταση του ΑΚΕΛ για το Κυπριακό παρουσίασε ο ΓΓ του κόμματος και πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Δ. Χριστόφιας, σε ομιλία που έκανε χθες σε ανοιχτή αντικατοχική συγκέντρωση στη Λευκωσία με αφορμή την επέτειο ανακήρυξης του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους. Στο επίκεντρο ήταν το σχέδιο Ανάν και η όλη διαδικασία της διαπραγμάτευσης που προτείνεται και του τελεσιγραφικού χαρακτήρα που έχει.

«Είμαστε έτοιμοι να προσυπογράψουμε λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας. Είμαστε έτοιμοι για τον ιστορικό συμβιβασμό που θα μας οδηγήσει σε μια καινούρια εποχή. Συνειδητοποιούμε τι σημαίνει ομοσπονδία και πόσο διαφορετική θα είναι από το ενιαίο κράτος. Το ΑΚΕΛ σε καιρούς δύσκολους τόλμησε να μιλήσει και για πολιτική ισότητα και για αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και για επιστροφή προσφύγων υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση».

Συνεχίζοντας πρόσθεσε: «Εμμένουμε σε λύση που να συνάδει με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου, το διεθνές δίκαιο και το κοινοτικό κεκτημένο. Εμμένουμε σε λύση που θα επανενώνει την πατρίδα μας και θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα του λαού μας. Ο χρόνος επίτευξης της λύσης έχει μεγάλη σημασία. Εξίσου μεγάλη σημασία έχει, όμως, και το περιεχόμενο της λύσης. Εμείς απορρίπτουμε την προσέγγιση που λέει να δεχτούμε οτιδήποτε μας προταθεί για να τελειώνουμε. Αρνούμαστε να μπούμε στη διλημματική λογική του τώρα ή ποτέ. Και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για μια δίκαιη υπό τις περιστάσεις, βιώσιμη και λειτουργική λύση. Γιατί χωρίς να υπάρξει μια τέτοια λύση τούτος ο τόπος και τούτος ο λαός θα οδηγηθούν σε καινούριες περιπέτειες και νέες τραγωδίες».

Ειδικά για το σχέδιο Ανάν τόνισε: «Θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας στο μέγα θέμα της διαπραγμάτευσης του σχεδίου Ανάν και στη μάχη που πρέπει να δοθεί για μια σωστή λύση του Κυπριακού. Θα συμπεριφερθούμε όπως πάντα υπεύθυνα και πατριωτικά. Για μας είναι ξένη η μικροπολιτική προσέγγιση χάριν εκλογικών σκοπιμοτήτων που άλλοι επέδειξαν το 1992 σε μια εξίσου κρίσιμη φάση του Κυπριακού. Εμείς δε θα θυσιάσουμε το δάσος χάριν του δέντρου». Συνεχίζοντας τόνισε: «Γνώμονας και μέτρο της κρίσης μας είναι οι αρχές λύσης του Κυπριακού όπως αυτές καταγράφονται στις αποφάσεις των Συνεδρίων του Κόμματός μας, αλλά και όπως αυτές υιοθετήθηκαν ομόφωνα και επαναβεβαιώθηκαν πλείστες τόσες φορές από το Εθνικό Συμβούλιο».

Στη συνέχεια εξειδικεύοντας την κριτική του είπε: «Μια πρώτη εκτίμηση, στην οποία προέβη σε σημερινή συνεδρία του το ΠΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, είναι ότι το σχέδιο Ανάν περιέχει αρκετά θετικά στοιχεία, αλλά και πολλές ασάφειες, διατυπώσεις που επιδέχονται πολλαπλές ερμηνείες και αντιφατικές ερμηνείες, καθώς και σημαντικά αρνητικά στοιχεία. Τέτοια στοιχεία εντοπίζονται σε κεφαλαιώδεις πτυχές όπως είναι η λειτουργικότητα του κράτους, η διασφάλιση των δικαιωμάτων των προσφύγων, η αποχώρηση των εποίκων, το θέμα της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας, της γένεσης κράτους, των εξαιρέσεων από το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Εκτιμούμε ότι υπό τις περιστάσεις και έχοντας υπόψη το κλίμα στο διεθνή χώρο, θα ήταν άσοφο και λανθασμένο να απορρίψουμε συζήτηση του σχεδίου Ανάν. Κατά τη διαπραγμάτευσή του βέβαια θα πρέπει να παλέψουμε σκληρά και να διεκδικήσουμε εκείνες τις αλλαγές που είναι αναγκαίες προκειμένου να φτάσουμε σε μια δίκαιη υπό τα δεδομένα, λειτουργική και βιώσιμη λύση».

Ακολούθως αναφέρθηκε στο κλίμα που καλλιεργείται σε Κύπρο και Ελλάδα: Στην «τάση που καλλιεργεί αδικαιολόγητη ευφορία» η οποία, όπως σημείωσε «δίνει μια παραπλανητική εικόνα» αλλά και «υπονομεύει τις δικές μας διαπραγματευτικές δυνατότητες». Οπως και στην άλλη τάση για «δαιμονοποίηση του σχεδίου και εκμετάλλευση των αρνητικών στοιχείων του με προφανή στόχο την απόρριψη αυτής τούτης της ομοσπονδιακής λύσης».

Για την προτεινόμενη διαδικασία από το σχέδιο Ανάν τόνισε: «Κάτω από ορισμένα δεδομένα τα θέματα διαδικασίας αποκτούν τόση σημασία όση και τα θέματα ουσίας. Αυτό πιστεύουμε ότι ισχύει απόλυτα στην περίπτωση του σχεδίου Ανάν και της προτεινόμενης διαδικασίας, επί της οποίας ως ΑΚΕΛ έχουμε ισχυρές απόψεις.

Κατ' αρχήν δε μας βρίσκει σύμφωνους η προτεινόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης και υπογραφής της λύσης σε ξεχωριστά στάδια. Τα Ηνωμένα Εθνη σε όλα τους τα έγγραφα υπογράμμιζαν πάντα ότι στόχος είναι η συνολική λύση του Κυπριακού. Εμείς επιμένουμε στη συνολική λύση. Εμείς θέλουμε να ξέρουμε όταν και εφ' όσον φτάσουμε στην υπογραφή της λύσης τι είναι αυτό που συμφωνείται, χωρίς να αφήνονται εκκρεμότητες για αργότερα και μάλιστα πάνω σε ουσιώδη ζητήματα.

Δε μας βρίσκει επίσης σύμφωνους η ιδέα της διαπραγμάτευσης υπό το κράτος των χρονοδιαγραμμάτων που τίθενται. Θεωρούμε ανέφικτα αυτά τα χρονοδιαγράμματα. Ο χρόνος τον οποίο παρέχουν είναι απαγορευτικός για τη διεξαγωγή μιας ουσιαστικής διαπραγμάτευσης. Το όλο θέμα αποκτά τελεσιγραφικό χαρακτήρα. Δεν είναι δυνατό η τύχη της Κύπρου, της σημερινής και των μελλοντικών γενιών, να συζητηθεί και να αποφασιστεί μέσα σε λίγες μέρες, έστω λίγες βδομάδες, και κάτω από την πίεση προθεσμιών. Εμείς διεκδικούμε το δικαίωμα να έχουμε την ευχέρεια να διαπραγματευτούμε το σχέδιο λύσης στο βαθμό που είναι αναγκαίο ώστε να επιτύχουμε το καλύτερο υπό τις περιστάσεις αποτέλεσμα».

Σχετικά με τη διαδικασία που προηγήθηκε είπε: «Οταν άρχιζε η διαδικασία των απευθείας συνομιλιών, είχε τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα. Υπήρχε αρκετός χρόνος για να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις και να παραχθεί αποτέλεσμα πριν τη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης, που θα αποφασίσει τη διεύρυνση της ΕΕ. Η Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί ανέχθηκαν τον κ. Ντενκτάς και του επέτρεψαν να ροκανίζει το χρόνο και να μεταθέτει συνεχώς το χρονοδιάγραμμα. Αυτή η εξέλιξη πιστεύουμε ότι δεν ήταν τυχαία. Και δεν οφείλεται μόνο στην παρελκυστική τακτική της τουρκικής πλευράς.

Ορισμένοι θεωρούν ευτυχή συγκυρία το γεγονός ότι η κορύφωση της προσπάθειας για επίλυση του Κυπριακού οδηγείται να συμπέσει χρονικά με την απόφαση για ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Διαφωνούμε ριζικά. Η συγκυρία τούτη επιτρέπει να δημιουργηθεί κλίμα άσκησης πίεσης, ακόμα και εκβιασμών σε βάρος της ελληνοκυπριακής πλευράς. Εμείς ως ΑΚΕΛ έχουμε από καιρό προειδοποιήσει για τούτο το ενδεχόμενο που σήμερα πάει να γίνει πραγματικότητα.

Οπως έχει τονιστεί από πολλούς, το Ελσίνκι έχει αποσυνδέσει την ένταξη από προηγούμενη λύση του Κυπριακού. Εκείνοι που επιμένουν ότι μέχρι τις 12 του Δεκέμβρη θα πρέπει να υπογραφεί η συμφωνία αρχών στο Κυπριακό, ουσιαστικά θέτουν θέμα ανατροπής του Ελσίνκι και επαναφέρουν τη λύση του Κυπριακού ως προϋπόθεση για την ένταξη».

Κλείνοντας την ομιλία του ο Δ. Χριστόφιας τόνισε:

«Με αυτά τα δεδομένα δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε λέγοντας ότι η ίδια η εξέλιξη των πραγμάτων θα ανατρέψει τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί. Πρέπει ξεκάθαρα να δώσουμε το μήνυμα ότι για λόγους ουσίας αδυνατούμε να συναντήσουμε το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί». Και πρόσθεσε: «Ο στόχος παραμένει αναλλοίωτος: Απαλλαγή της Κύπρου από την κατοχή και τους έποικους. Επανένωση της πατρίδας και του λαού μας στα πλαίσια μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας. Ενα κράτος με μια και μόνη κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα. Διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών όλων των Κυπρίων. Κατοχύρωση της ασφάλειας, των δικαιωμάτων και της ευημερίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Αρμένηδων, Μαρωνιτών και Λατίνων».