ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.--

Η κατάργηση της ομοφωνίας και η μερική επέκταση της ειδικής πλειοψηφίας στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων σε μια σειρά από τομείς και η αναστάθμιση των ψήφων στο Συμβούλιο Υπουργών προς όφελος των μεγαλυτέρων πληθυσμιακά χωρών, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της Συνθήκης της Νίκαιας που τίθεται σήμερα σε ισχύ.

Η Συνθήκη της Νίκαιας, που διασφαλίζει τη λειτουργία της διευρυμένης ΕΕ των «25», τίθεται σε εφαρμογή την 1η Φεβρουαρίου μετά τη σχετική συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει οι 15 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στη γαλλική πόλη της Κυανής Ακτής το Δεκέμβρη του 2000. Η συμφωνία προέβλεπε τη θέση σε εφαρμογή της Συνθήκης της Νίκαιας δύο μήνες μετά την κοινοποίηση στα θεσμικά όργανα της Ενωσης του αποτελέσματος του τελευταίου δημοψηφίσματος, που πραγματοποιήθηκε στην Ιρλανδία για την έγκριση της Συνθήκης στα τέλη Νοεμβρίου.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τη λήψη των κοινοτικών αποφάσεων προβλέπεται η επέκταση της ειδικής πλειοψηφίας σε 27 τομείς, οι σημαντικότεροι των οποίων αφορούν διατάξεις για την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών, τη δικαστική συνεργασία, τη σύναψη διεθνών συμφωνιών στο εμπόριο, τις υπηρεσίες και τα πνευματικά δικαιώματα, τη βιομηχανική πολιτική, την οικονομική συνεργασία με τρίτες χώρες και το καθεστώς των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη, η λήψη απόφασης με ειδική πλειοψηφία θα τροποποιηθεί από την 1η Νοεμβρίου 2004 με την ένταξη των 10 νέων χωρών - μελών και θα ορίζεται σε 232 ψήφους σε σύνολο 321. Η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ιταλία θα διαθέτουν από 29 ψήφους στο Συμβούλιο, η Ισπανία και η Πολωνία από 27, η Ολλανδία 13, η Ελλάδα, η Τσεχία, το Βέλγιο, η Ουγγαρία και η Πορτογαλία από 12, η Σουηδία και η Αυστρία από 10, η Σλοβακία, η Δανία, η Φινλανδία, η Ιρλανδία και η Λιθουανία από 7, η Λετονία, η Σλοβενία, η Εσθονία, η Κύπρος και το Λουξεμβούργο από 4 και η Μάλτα 3 ψήφους. Η αναστέλλουσα μειοψηφία καθορίζεται στις 91 ψήφους, κάτι που σημαίνει ότι τρεις «μεγάλες» και μια «μικρή» χώρα μπορούν να παρεμποδίσουν τη λήψη μιας απόφασης. Σήμερα για να συμβεί αυτό απαιτούνται δύο «μεγάλες» και δυο «μικρές» χώρες. Για να εγκριθεί πάντως μια απόφαση θα πρέπει, εφόσον το ζητήσει κάποιο κράτος - μέλος, να συγκεντρώνει κατ' ελάχιστον και το 62% του πληθυσμού της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προβλέπεται η εκλογή 732 μελών στις εκλογές του Ιούνη του 2004. Σε ό,τι αφορά τη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η νέα θητεία της οποίας θα αρχίσει την 1η Νοεμβρίου 2004, προβλέπεται ότι κάθε ένα από τα 25 κράτη - μέλη θα διαθέτει από έναν επίτροπο. Οι επίτροποι των νέων χωρών θα αναλάβουν πάντως τα καθήκοντά τους την 1η Μαΐου 2004 οπότε ολοκληρώνεται η διεύρυνση. Η Συνθήκη της Νίκαιας προβλέπει ακόμη την προώθηση της ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ κρατών - μελών, η οποία προϋποθέτει τη συμμετοχή οκτώ εταίρων στη σημερινή ΕΕ των «15». Μετά τη διεύρυνση η λήψη κοινοτικής πρωτοβουλίας με ενισχυμένη συνεργασία θα προϋποθέτει τη συμμετοχή του ένα τρίτου των χωρών - μελών. Ετσι, στην ΕΕ των 27 χωρών, εννέα χώρες - μέλη θα μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να προχωρήσουν σε ενισχυμένες συνεργασίες.