Ευτύχημα για την ιστορία της μεταπολεμικής λαϊκής μουσικής μας αποτελεί το βιβλίο των Κυπρίων μελετητών του λαϊκού μας τραγουδιού, Νέαρχου Γεωργιάδη και Τάνιας Ραχματούλινα «Ο Θόδωρος Δερβενιώτης και το μετεμφυλιακό τραγούδι» («Σύγχρονη Εποχή»). Ευτύχημα, γιατί «απαθανατίζει» τη ζωή, την αγωνιστική δράση, το πληθωρικό συνθετικό (500 τραγούδια) και μουσικοδιδασκαλικό έργο αυτού του μεγάλου δημιουργού - από τους τελευταίους μεγάλους δημιουργούς - της μεταπολεμικής λαϊκής μουσικής μας. Και τα «απαθανατίζει», διά του αυτοβιογραφικού, αυθόρμητου, ειλικρινούς, ανεπιτήδευτου λόγου του «μπάρμπα - Θόδωρου». Ενός ανθρώπου, ο οποίος με το ανθρώπινο, αγωνιστικό και καλλιτεχνικό ήθος του, την απλότητα, σεμνότητα, και ευγένειά του κέρδισε και κερδίζει την αγάπη και το σεβασμό και των ανθρώπων του χώρου του και όποιου τον γνωρίζει.

Γεννημένος το '22 στη Ζαγορά Βόλου, ο Θόδωρος Δερβενιώτης, νήπιο ακόμη, «μυήθηκε» στη μουσική από τον συνονόματο παππού του (είχε κομπανία) και τον συνεργάτη του Γιάννη Βισβίκη. Μια κολοκύθα με τρία σύρματα για χορδές ήταν το πρώτο «μουσικό» όργανό του. Ο άλλος ο παππούς του τον πείραζε τραγουδιστικά «Οι κότες κακαριώνται κι ο κόκορας λαλεί/ κι ο μικρο-Θοδωράκης τον ταμπουρά βαρεί». Δεύτερο στάδιο «μύησής» του στη μουσική ήταν η ψαλτική στην εκκλησία της γειτονιάς του. Τρίτο, η μαθητεία του στο λαούτο από τον μπάρμπα - Γιάννη Βισβίκη. Το 1937 κάνει την παρθενική του εμφάνιση σαν λαουτιέρης και τραγουδιστής. Παράλληλα, μαθαίνει την τέχνη του μαραγκού. Υστερα ήρθαν τα δύσκολα χρόνια. Στελεχική ΕΠΟΝίτικη και κομματική δράση στη Ζαγορά στην Κατοχή. Μεταπολεμικές διώξεις, παρανομία, αλλά και ενασχόληση με τη μουσική στην Αθήνα. Στράτευση και κοντά τρίχρονη εξόριση στα Κύθηρα και στο Μακρονήσι, όπου - παρότι ...απροσκύνητος - λόγω των μουσικών του γνώσεων, του αναθέτουν τη διεύθυνση της χορωδίας του Β` Τάγματος. «Θρεμμένος» με το δημοτικό, το μικρασιάτικο, αλλά και το ευρωπαϊκό τραγούδι, «ριζωμένος» στους λαϊκούς αγώνες, «σημαδεμένος» από τους εμφυλιακούς και μετεμφυλιακούς κατατρεγμούς και την αναγκαστική εσωτερική μετανάστευση, ο Θ. Δερβενιώτης από το 1950 αναδείχτηκε στον κυριότερο συνθέτη του μετεμφυλιακού λαϊκού μας τραγουδιού. Τραγουδιού με ταξική συνείδηση, εκφραστή των παθών, αλλά και αξιών του λαού. Πολλοί οι επώνυμοι συνεργάτες του (στιχουργοί, τραγουδιστές, μουσικοί). Πολλοί οι επώνυμοι τραγουδιστές και μουσικοί, που μαθήτευσαν στη μουσική σχολή του. Αμέτρητα τα τραγούδια του, που έγιναν τεράστιες λαϊκές επιτυχίες και που θα «ζουν» πάντα στο στόμα του λαού.