Γκανζίρο Νακαμούρα (με το κιμονό) Μισίγιο Αρατάμα (γονατισμένη) Σετσούκο Χάρα (όρθια με το κιμονό) και Γιόκο Τσουσάκα (όρθια αριστερά)

Μια φράση, λίγο πριν τέλος της ταινίας, που τη λέει ένας απλός άνθρωπος, είναι και το «ζουμί» της: «Το παλιό πεθαίνει και τη θέση του παίρνει το καινούριο». Ετσι απλά, διαλεκτικά, ο Οζου αφηγείται το «θάνατο» του παλιού, του παραδοσιακού τρόπου οικονομικής, κοινωνικής και οικογενειακής ζωής της Ιαπωνίας και την έλευση του «υπερ-βιομηχανοποιημένου» καπιταλισμού και της εισβολής του αμερικάνικου τρόπου ζωής, που τα αλλάζει όλα! Βέβαια εδώ το καινούριο δεν είναι κυριολεκτικά καινούριο, με την έννοια της ολοκληρωτικής ανατροπής. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα άλλο, πιο εξελιγμένο στάδιο του καπιταλισμού. Τον κρατικο-μονοπωλιακό καπιταλισμό. Τη συσσώρευση και τη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Καλύτερα, λοιπόν, να μιλάμε για μεταλλαγή. Για μια ολοκλήρωση, ας την πούμε έτσι, μιας φάσης της ιστορίας του κόσμου. Που φυσικά, αυτή η ολοκλήρωση, φέρνει μαζί της το καινούριο. Με την έννοια πως επισπεύδει τις εξελίξεις...

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης δεν παίρνει θέση, δεν προχωράει τα πράγματα! Παρατηρεί και καταγράφει το θάνατο του παλιού και την άφιξη του νέου σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Δε δείχνει να φοβάται το καινούριο, δε φαίνεται να νοσταλγεί το παρελθόν. Απλώς σημειώνει το γεγονός, τη διαδικασία. Μια διαδικασία φυσική, νομοτελειακή. Και ακριβώς αυτή η αντίληψή του, πως έχουμε να κάνουμε με νομοτέλεια, είναι και η καλλιτεχνική και φιλοσοφική του αισιόδοξη κατάθεση. Η οποία αισιόδοξη κατάθεση μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως αυτή η νομοτέλεια δε θα σταματήσει, βέβαια, σε αυτό το σημείο. Θα συνεχιστεί...

Ο τρόπος που ο Οζου διάλεξε να καταγράψει αυτή τη νομοτέλεια είναι αργός, βαθιά, παραδοσιακά ασιατικός. Ενας τρόπος, που για τα δυτικά γούστα με τις μεγάλες ταχύτητες, πολλές φορές κουράζει. Συμβουλευτικά, θα λέγαμε να καθίσετε στην πολυθρόνα σας και να χαλαρώσετε. Στο τέλος, αυτό το αργό, φαινομενικά απλοϊκό γαϊτανάκι θα σας αποζημιώσει. Τα πάντα θα φαίνονται, και θα είναι, δικαιολογημένα!

Επιπλέον η ταινία, για να μην είναι απλώς «απλά κουραστικά μαθήματα πολιτικής οικονομίας» έχει βρει τρόπους για να κερδίζει τον θεατή. Ενας απ' αυτούς είναι ο «ατίθασος» πατέρας (παίζεται υπέροχα από τον Γκανζίρο Νακαμούρα), με τις ερωτικές του περιπέτειες και την απέραντη επιθυμία για ζωή. Ενας δεύτερος είναι η νεότερη κόρη της οικογένειας που ερωτεύεται και «σπάει» την παράδοση. Η ταινία διαθέτει πολλές τέτοιες τρυφερές και γλυκές ανθρώπινες πινελιές.

Παίζουν: Γκανζίρο Νακαμούρα, Μισίγιο Αρατάμα, Σετσούκο Χάρα, Γιόκο Τσουσάκα.