Πέμπτη 21 Σεπτέμβρη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΓΚΕΛΑ ΜΠΑΜΠΛΟΥΑΝΙ
13 Tzameti

Δυο λόγια για τον δημιουργό! Είναι γιος του πετυχημένου Γεωργιανού σκηνοθέτη Τεμούρ Μπαμπλουάνι («Αργυρή Αρκτος» στο Φεστιβάλ Βερολίνου 1993), ο οποίος «φυγαδεύτηκε» στο Παρίσι από τον πατέρα του, αμέσως μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην πατρίδα τους. Κυρίως, γιατί ο άγριος εμφύλιος, που είχε ξεσπάσει εκεί, δεν προμήνυε τίποτα καλό για τον τόπο και τα παιδιά της Γεωργίας. Ο Γκέλα, 17 μόλις χρόνων, έφτασε στο Παρίσι. Εκεί σπούδασε και έγινε μόνιμος κάτοικός του!

Εκανα αυτή τη μικρή εισαγωγή γιατί, τελικά, η ταινία του 26χρονου Γκέλα Μπαμπλουάνι παρότι δείχνει να διαδραματίζεται σε ένα οποιοδήποτε μέρος του καπιταλιστικού κόσμου, από μακριά «μυρίζει» μετασοσιαλιστική Γεωργία. Τόσο θεματολογικά όσο και στη φόρμα.

Ας ξεκινήσουμε με τη δεύτερη: Ενώ θα περίμενε κανείς ο ανατολικός αυτός νέος να εντυπωσιαστεί από τη δυτική κινηματογραφική κουλτούρα, τη γαλλική έστω, την οποία και σπούδασε, και είναι και της μόδας, ετούτος μοιάζει περισσότερο σοβιετικός! Η παράδοση τον έχει ποτίσει βαθιά! Εχει στέρεα ρεαλιστική γραφή, εξαιρετική εργασία πάνω στην ερμηνεία των ηθοποιών, θαυμάσιες φάτσες, φάτσες που «γράφουν», εξαιρετικούς χώρους (ντεκόρ), και μια θαυμάσια ασπρόμαυρη φωτογραφία, που θυμίζει τη μεγάλη σοβιετική σχολή φωτογραφίας. Ακόμα, μια, ας την πούμε έτσι, κλασική σοβιετική γραφή. Κλασική, με την έννοια, πως τα πράγματα ξεκινάνε από το άλφα και καταλήγουν στο ωμέγα! Μια διαδρομή καθαρή, χωρίς ακροβατισμούς και προσπάθειες εντυπωσιασμού. Το δράμα ακολουθεί την αριστοτελική προτροπή: αρχή, μέση, τέλος!

Αλλά και το περιεχόμενο της ταινίας παραπέμπει σε «ανατολικές» σχολές! Ναι, μεν, πραγματεύεται τη βία, αλλά δεν υποκύπτει σε αυτήν. Δεν αποζητά το αίμα, για να τραβήξει το ενδιαφέρον. Αντίθετα, κρατάει μακριά από το φακό όλα τα εξωτερικά στοιχεία της υπόθεσης και εισχωρεί στο εσωτερικό, στο βαθύ εσωτερικό, των ηρώων! Το ζητούμενο είναι το χρήμα! Η ανθρώπινη ζωή δεν έχει παρά εμπορική μόνον αξία. Και, επόμενο είναι, να βγαίνει στο σφυρί! Πάνω της ποντάρεται χρήμα. Παράγεται αξία (οικονομική). Και υπεραξία!

Αυτό το οικονομικό αλισβερίσι πάνω στη ζωή του ανθρώπου δεν αφήνει αυταπάτες για αισθήματα. Ακόμα και αδερφός εκμεταλλεύεται αδερφό! Με αυτή τη λογική το θύμα, ο άνθρωπος, δεν έχει επιστροφή! Πρέπει, οπωσδήποτε, να εξοντωθεί! Αφού και η τελευταία του ανάσα, ακόμα και ο θάνατός του, αποφέρει κέρδη! Πρέπει, λοιπόν, να είναι εκμεταλλεύσιμος μέχρι το τέλος! Δε μοιάζει αυτό, τάχα, με την εξοντωτική δουλιά στα ανθρακωρυχεία, στους ανθυγιεινούς τόπους δουλιάς, με την εξοντωτική υπεραπασχόληση, με την εντατικοποίηση, τον ανταγωνισμό, με την ανεργία; Η ανθρώπινη εργασία, σε τελευταία ανάλυση, δεν είναι αυτή που «παίζεται» στα χρηματιστήρια; Πάνω στην ανθρώπινη ζωή δε στηρίζεται το κέρδος; Από τον ιδρώτα και την αγωνία του ανθρώπου, δεν προκύπτει ο πλούτος; Ο «νόμιμος» και, κυρίως, ο παράνομος πλούτος! Από το θάνατο των ανθρώπων (εργατών) δε θησαυρίζουν οι τζογαδόροι; Οταν ανεβαίνουν οι μετοχές, έχει κανείς αυταπάτη, πως δεν κατεβαίνει η ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Οσο μεγαλύτερα τα κέρδη, τόσο χαμηλότερη η ανθρώπινη αξία. Αυτός είναι ο καπιταλιστικός νόμος!

Σκληρή ταινία! Από τις σκληρότερες! Ανθρωποι, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν, με τη θέλησή τους ή παρά τη θέλησή τους, πάντα παρά τη θέλησή τους, τελικά, παίζουν «ρώσικη ρουλέτα» σημαδεύοντας ο ένας τον άλλον! Βάζουν τον εαυτό τους στο σημάδι. Και, την ίδια στιγμή, πατάνε οι ίδιοι τη σκανδάλη! Και πάνω σε αυτό το αδυσώπητο παιχνίδι, άλλοι άνθρωποι, οι «πονηροί» της υπόθεσης, τζογάρουν! Αν αυτό δεν είναι η ερμηνεία του καπιταλισμού, τότε τι είναι; Μια αστυνομική ταινία με κλέφτες και αστυνόμους; Οποιος δει την ταινία έτσι, σαν μια αστυνομική περιπέτεια, θα αδικήσει τον εαυτό του και την ταινία, φυσικά. Η ταινία καταπιάνεται με την ολοκληρωτική αλλοτρίωση!

Τα μάτια του θεατή θα ευχαριστηθούν ατμόσφαιρα! Η οθόνη γεμίζει με έναν παράξενο, δαντικό κόσμο. Κόσμο που λες και ζει μέσα στην κόλαση. Οπου η επιβίωση είναι το κυρίαρχο. Μια επιβίωση, βέβαια, χωρίς κανόνες! Χωρίς κανόνες αλλά με νόμους! Οποιος είναι πιο γρήγορος θα επιβιώσει. Και αυτό, όχι με σιγουριά. Πρέπει, πέρα από τη σβελτάδα, να διαθέτεις και τύχη!

Είπα στην αρχή ότι η ταινία είναι βαθιά γεωργιανή, γιατί ο νεαρός ταλαντούχος σκηνοθέτης άρπαξε τους ήρωές του από τη μετασοσιαλιστική πατρίδα του τη στιγμή, που η είσοδος του καπιταλισμού, είχε ελευθερώσει όλα τα κακά ένστικτα των τυχοδιωκτών. Η ακραία βία που γνώρισε στα παιδικά του χρόνια, λίγο πριν τον «φυγαδεύσει» ο πατέρας του, ήταν η αφορμή για την ανθρώπινη πραγματεία του. Και είναι, βέβαια, και η προφητεία του: ότι ο κόσμος που προέκυψε μετά το σοσιαλισμό, αν δεν ανακοπεί, θα οδηγήσει - και θα οδηγηθεί - στην τέλεια υποβάθμιση! Ο άνθρωπος θα ξαναγίνει πράγμα (res)!

Παίζουν: Τζορτζ Μπαμπλουάνι, Φιλίπ Πασόν, Ορελιέν Ρεσουάν, Πασκάλ Μπονγκάρντ, Σεργκέ Τσαμπόν, Αγκουστίν Λεγκράντ, Φρανσουά Ριμπού.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
«Παιδαγωγικό ποίημα» (2013-11-10 00:00:00.0)
Σημαντικό κινηματογραφικό αφιέρωμα (2012-11-18 00:00:00.0)
Οι φαβέλες... (2008-12-13 00:00:00.0)
«13 TZAMETI» (2006-09-24 00:00:00.0)
Υπάρχουν ελπίδες να... σωθούμε! (2001-11-15 00:00:00.0)
Ταρκόφσκι και Φασμπίντερ (1997-11-19 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ