Το "δρόμο" που οδηγεί Ελλάδα και Τουρκία στο τραπέζι των συνομιλιών, προετοιμάζει, με μεθοδικό τρόπο, η αμερικανική διπλωματία, η οποία έχει ήδη προαναγγείλει την ανάληψη πρωτοβουλιών για το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά, μετά τις αμερικανικές εκλογές.

Οι συγκεκριμένες αμερικανικές προτάσεις αναμένεται να εμφανιστούν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1997, ως διαπραγματευτική βάση, επάνω στην οποία Αθήνα και Αγκυρα θα κληθούν να συζητήσουν. Αυτή, άλλωστε, όπως σημειώνουν κύκλοι του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, είναι και η πρακτική που ακολουθεί η αμερικανική διπλωματία μετά το 1990, όπως αποδείχνουν οι εξελίξεις στη Βοσνία και τη Μέση Ανατολή.

Προκειμένου να οδηγήσει Αθήνα και Αγκυρα σε μια επί της ουσίας συζήτηση, η Ουάσιγκτον, ήδη, προετοιμάζει το έδαφος, με δηλώσεις αξιωματούχων και με διαβουλεύσεις, οι οποίες διαδραματίζονται στο παρασκήνιο. Ηδη, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, με αφορμή την πτώση του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους, κάλεσε Ελλάδα και Τουρκία "να αρχίσουν διάλογο για τις εκκρεμότητές τους στο Αιγαίο".

Οπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, η Ουάσιγκτον έχει ξεκινήσει διαβουλεύσεις σε δύο επίπεδα:

Πρώτον, επιχειρεί να προκαλέσει την έναρξη μιας ελληνοτουρκικής συζήτησης για στρατιωτικά θέματα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, με στόχο την εγκατάσταση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Στο σημείο αυτό, αξίζει να επισημανθεί η χτεσινή δήλωση του υφυπουργού Εθνικής Αμυνας Δ. Αποστολάκη, ο οποίος, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο πραγματοποίησης μιας ελληνοτουρκικής συζήτησης σε στρατιωτικό επίπεδο, ανάλογη με αυτήν που πρόσφατα πρότεινε η μόνιμη αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Μάντλιν Ολμπράιτ, για το Κυπριακό. Αξίζει, επίσης, να επισημανθεί πως το μορατόριουμ για τη μη πραγματοποίηση ασκήσεων στο Αιγαίο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ανακοινώθηκε από το ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες τον περασμένο Ιούνη, δίχως να έχει προηγηθεί - ορατή - διαβούλευση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, σε πολιτικό επίπεδο.

Δεύτερον, η Ουάσιγκτον, με τις πρεσβείες της σε Αθήνα και Αγκυρα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επανέναρξη των ελληνοτουρκικών συναντήσεων σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο. Οι συναντήσεις αυτές θεωρούνται από την Ουάσιγκτον μεγάλης σημασίας, καθώς θα συμβάλουν στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος που θα υποδεχτεί την αμερικανική πρωτοβουλία.