Μπήκαμε ήδη για τα καλά στον αστερισμό των εξελίξεων για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Μία ματιά αν ρίξει κανείς στις κυριακάτικες εφημερίδες, που δίνουν τον τόνο, αλλά και διαμορφώνουν τις πολιτικές διεργασίες στο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, μπορεί να το καταλάβει. Τα συγκροτήματα του Τύπου, λοιπόν, για εμφανείς, αλλά και γι' αφανείς λόγους, τάσσονται υπέρ της άποψης ότι η εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας δεν πρέπει να οδηγήσει σε νέες εθνικές εκλογές. Από την άποψη αυτή, είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος του κυριακάτικου "Βήματος", που αναφέρει ότι "αυτή η Βουλή μπορεί να βγάλει Πρόεδρο". Ο τίτλος αυτός αποτελεί ευγενική όχληση και προειδοποίηση προς τις ηγεσίες των κομμάτων εκείνων (ΝΔ), που για διάφορους λόγους προβάλλουν ή δείχνουν να προβάλουν προσκόμματα στα συναινετικά σενάρια εκλογής "οικουμενικού" Προέδρου της Δημοκρατίας. Δε θα μας απασχολήσουν οι λόγοι για τους οποίους οι συγκροτηματάρχες δεν επιθυμούν τη διεξαγωγή πρόωρων εθνικών εκλογών. Προφανώς, τα έχουν βρει με την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και έχουν μοιράσει την πίτα των έργων του πακέτου Ντελόρ. Δεν αποκλείεται να υπάρχουν και άλλοι σοβαροί λόγοι, για τους οποίους τα συγκροτήματα του Τύπου και ισχυροί κύκλοι της ολιγαρχίας απεύχονται την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Θα θέλαμε μόνο να σχολιάσουμε τις απόψεις εκείνες, οι οποίες προβάλλονται κυρίως από τους οικονομικούς υπουργούς, ότι η προσφυγή σε εκλογές την άνοιξη ισοδυναμεί με "εθνική καταστροφή". Σύμφωνα με τις απόψεις αυτές, οι πρόωρες εκλογές θα οδηγήσουν σε υπονόμευση του προγράμματος "σύγκλισης", καθώς οι λεγόμενες και προεκλογικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού θα διογκωθούν, τα φορολογικά έσοδα θα παρουσιάσουν καθίζηση, κάτι που θα οδηγήσει σε αποτυχία του κρατικού προϋπολογισμού του 1995, θα διογκώσει περαιτέρω τα δημοσιονομικά ελλείμματα και θα υπάρξουν νέες πιέσεις στη δραχμή, με πιθανό ενδεχόμενο μία καινούρια νομισματική κρίση. Καταστροφή, λοιπόν, οι εθνικές εκλογές, οι οποίες πρέπει με κάθε θυσία να αποφευχθούν. Οι απόψεις αυτές, οι οποίες από μία πρώτη ματιά φαίνονται σωστές, απλώς εξηγούν τις συνέπειες και παρενέργειες του φαινομένου, χωρίς όμως να εξηγούν και τις αιτίες του. Δεν εξηγούν δηλαδή γιατί η προσφυγή σε εθνικές εκλογές, κάτι πολύ συνηθισμένο για τις δυτικές καπιταλιστικές δημοκρατίες, θα έχει τόσο κατακλυσμιαίες και παραλυτικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία. Γιατί, αν δεχτούμε ότι η άσκηση γενικά του εκλογικού δικαιώματος είναι κάτι το "εθνικά" κακό, που πρέπει να αποφεύγεται, τότε οδηγούμαστε σε πολύ επικίνδυνα συμπεράσματα.

Το πρόβλημα βέβαια για την ελληνική οικονομία, και γενικότερα για τον ελληνικό καπιταλισμό, δεν είναι οι όποιες αρρυθμίες του πολιτικού συστήματος, όσο και αν οι τελευταίες την τελευταία δεκαετία παρουσιάζουν έντονα εκφυλιστικά φαινόμενα. Το ουσιαστικό και αξεπέραστο μέχρι σήμερα πρόβλημα είναι ότι ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται σε συνεχή και παρατεταμένη κρίση, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις άμεσης ή και μεσοπρόθεσμης διεξόδου. Και αυτό γιατί τα "υλικά" που την τροφοδοτούν έχουν στοιχεία ανθεκτικότητας και μονιμότητας. Το έστω και στρεβλό πρότυπο παραγωγικού μοντέλου, που είχε επιβληθεί στην οικονομία της Ελλάδας μεταπολεμικά, από τις αρχές ακόμα της δεκαετίας του 1980, έδειξε τα όρια εξάντλησής του, κάτι που σήμερα είναι περισσότερο έντονο. Η είσοδος της Ελλάδας στη μεγάλη αγορά των 400 εκατ. καταναλωτών αποδείχτηκε τελικά η μεγάλη απάτη και παράλληλα παγίδα για τις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας. Αντίθετα, η εισαγωγική διείσδυση εμπορευμάτων, που παράγουν οι πολυεθνικές "ευρωπαϊκές" βιομηχανίες, έχει πάρει τεράστιες ήδη διαστάσεις. Αποτέλεσμα όλων αυτών, η αποσάθρωση της παραγωγικής βάσης της χώρας και η διόγκωση της ανεργίας, η οποία δεν μπορεί πλέον να βρει τις διόδους διαφυγής του παρελθόντος (μετανάστες κλπ.). Η επικράτηση των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, που υιοθετήθηκαν από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, οδηγεί σε μία άνευ προηγούμενου εκποίηση της "δημόσιας" καπιταλιστικής περιουσίας, η οποία αποτελεί μόνιμη αιτία συγκρούσεων στην ηγεσία της αστικής τάξης, καθώς και μόνιμη πηγή πολιτικών και οικονομικών σκανδάλων. Παράλληλα, το λεγόμενο κράτος πρόνοιας, η στρατηγική αυτή επιλογή της δυτικοευρωπαϊκής αστικής τάξης κατά τη μεταπολεμική περίοδο - άσχετα με τις επιδράσεις που άσκησε το εργατικό κίνημα στη διαμόρφωσή του - συρρικνώνεται επικίνδυνα, με προοπτική την εξαφάνισή του. Αποτέλεσμα; Μεγάλες κοινωνικές ομάδες περιθωριοποιούνται οικονομικά, αλλά και πολιτισμικά. Παράλληλα όμως καταρρίπτεται και το αμυντικό τοίχος, αλλά και η επίπλαστη εικόνα του καπιταλισμού της ευημερίας, που είχαν δημιουργήσει οι αστοί θεωρητικοί κατά την εικοσαετία 1960 - 1980. Σήμερα ο καπιταλισμός προβάλλει χωρίς τα φτιασιδώματα του παρελθόντος, με το πραγματικό του πρόσωπο. Ανηλεής, αδίστακτος και αιμοχαρής. Χωρίς όμως την ύπαρξη κράτους πρόνοιας να απορροφά τους κραδασμούς, που μοιραία δημιουργούνται από την οικονομική κρίση και την ταξική πάλη, η ιδεολογική και πολιτική υπεράσπιση του εκμεταλλευτικού συστήματος δυσκολεύει για τους υπερασπιστές του. Αν στα προηγούμενα, προσθέσουμε τις αλλαγές στους συσχετισμούς δυνάμεων μεταξύ της πολιτικής και της οικονομικής εξουσίας, ως αποτέλεσμα της ασφυκτικής κυριαρχίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου στην παραγωγή και την αγορά και την περιθωριοποίηση της Ελλάδας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί η οικονομική, πολιτική, κοινωνική, πολιτιστική κρίση έχει μόνιμο και όχι παροδικό χαρακτήρα. Απλώς ορισμένοι θρέφουν την αυταπάτη ή τουλάχιστον έτσι θέλουν να δείχνουν ότι "θα σωθούμε" με το να διακηρύσσουν το ασυμβίβαστο της "σταθεροποίησης" της ελληνικής οικονομίας και της προκήρυξης πρόωρων εκλογών.