Δε χωράει πλέον καμιά αμφιβολία ότι οι Λιθουανοί, πέντε χρόνια περίπου μετά την ανεξαρτησία της χώρας τους, κάθε άλλο, παρά από μια ευφορία και αισιοδοξία διακατέχονται. H "βελούδινη και νικηφόρα επανάσταση..." του 1990 αντικαταστάθηκε από την καθημερινή φροντίδα για τα απαραίτητα προς το ζην. Σήμερα, όλοι αυτοί οι Λιθουανοί, που συμμετείχαν κάποτε σε διαδηλώσεις για "ανεξαρτησία και ελευθερία", τώρα δηλώνουν ότι είναι απογοητευμένοι...Στη διάρκεια του 1992, ο τρέχων πληθωρισμός είχε φτάσει στο ανώτατο σημείο, ξεπερνώντας το 1.160%, γεγονός που σήμαινε ότι πολλών χρόνων οικονομίες μετατράπηκαν σε σωρό χαρτιών χωρίς καμιά αξία. Ταυτόχρονα, οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών εκτινάσσονταν μέσα σε σύντομα χρονικά διαστήματα κυριολεκτικά στα ύψη. Η δραματική αυτή κατάσταση κάπως βελτιώθηκε, όταν η Λιθουανία εγκατέλειψε τη Ζώνη του ρουβλιού και στη συνέχεια καθιέρωσε το Λίτας σαν εθνικό νόμισμα. Η συναλλαγματική ισοτιμία συγκριτικά με το δολάριο αρχικά ήταν 4 προς 1. Κι όμως, ο ρυθμός του πληθωρισμού συνέχιζε να παραμένει υψηλός, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν και τόσο φανερό: Το 1994, έτρεχε με 45,1%.

Στη διάρκεια του περάσματος από το σοσιαλισμό στον καπιταλισμό, οι Λιθουανοί έμελλε να δοκιμάσουν μια ακόμα πάρα πολύ πικρή εμπειρία, την οποία πριν δεν είχαν γνωρίσει: Τη μάστιγα της ανεργίας. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της χώρας Αλτζίρντας Μπραζάουσκας, στα πλαίσια ενός ετήσιου απολογισμού, είχε δηλώσει ότι "το πρώτο κύμα της ανεργίας έχει αντιμετωπιστεί και, με τον τρόπο αυτό, η κοινωνική κρίση που συνδέεται μ' αυτήν έχει παραμεριστεί". Σχετικά, όμως, η σημερινή κατάσταση στην πρώην αυτή Σοβιετική Δημοκρατία κάθε άλλο παρά ρόδινη μπορεί να χαρακτηριστεί.

Ετσι, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, στα τέλη του 1994, πολλές δεκάδες χιλιάδες άτομα μάταια αναζητούσαν μια θέση εργασίας. Σχετικά θα πρέπει κανείς ν' αναφερθεί στην εξής περίπτωση: Χιλιάδες Λιθουανοί επιστήμονες σήμερα δεν έχουν την αντικειμενική δυνατότητα να εργαστούν στο επάγγελμά τους σαν μηχανικοί, ιστορικοί ή δάσκαλοι, ενώ απασχολούνται τώρα σαν έμποροι. Αγοράζουν, λοιπόν, εμπορεύματα από την Πολωνία, την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία ή την Κίνα για να τα πουλήσουν, στη συνέχεια, στη Λιθουανία ή σ' άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Επίσημα, δε φαίνεται να εργάζονται κάπου οι άνθρωποι αυτοί. Και παρά το γεγονός ότι κερδίζουν αρκετά χρήματα, δεν πληρώνουν φόρους, ενώ δε συμπεριλαμβάνονται στην επίσημη λίστα των ανέργων. Μια άλλη κοινωνική ομάδα που διέφυγε της προσοχής του Προέδρου και της επίσημης στατιστικής είναι τα πολλά θύματα της κεκαλυμμένης, όπως λέγεται, ανεργίας.

Τέλος, μια άκρως αρνητική οικονομική εξέλιξη είναι το γεγονός ότι, στη διάρκεια των πέντε χρόνων της ανεξαρτησίας της Λιθουανίας, η παραγωγή έπεσε πολύ πιο πάνω από το 50%. Αποτέλεσμα της δραματικής αυτής κατάστασης ήταν πάρα πολλές επιχειρήσεις και εργοστάσια να σταματήσουν τη λειτουργία τους ή να λειτουργούν 1-2 ημέρες τη βδομάδα, ενώ οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις αυτές δε συμπεριλαμβάνονται στους επισήμους καταλόγους των ανέργων. Κατά τα άλλα, πάνω από το 60% των Λιθουανών σήμερα απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Κι όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η ιδιωτικοποίηση του πρώην κρατικού τομέα πλησιάζει προς το τέλος της. Η, ακόμη πιθανότερο, στο τέλος του τομέα...

Ν - Η