"Αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς, πώς θα γίνουν τα σκοτάδια φως;", Η φράση αυτή του ποιητή, κυρίαρχη στη σκέψη των νέων της μειονότητας, θερμαίνει τις ελπίδες τους και τρέφει τους καθημερινούς, δύσκολους αγώνες τους. Δεκαετίες τώρα, οι διακρίσεις σε βάρος της μειονότητας παραμένουν και όταν κάποιοι τολμούν να υψώσουν φωνή διαμαρτυρίας, βρίσκονται αντιμέτωποι με ανθρώπους και οργανωμένους φορείς, εκπροσώπους του κράτους, που με νύχια και δόντια παλεύουν να διατηρήσουν την κατάσταση ως έχει. Τους βολεύει η μειονότητα να μένει αμόρφωτη, χωρίς δουλιά και δικαιώματα, να καλλιεργούν την οργή και την αγανάκτηση για να τροφοδοτούν πιο εύκολα τα εθνικιστικά τους σχέδια, για να την καθιστούν υποχείριο στις επιδιώξεις τους.

Εκεί στα νεόχτιστα της Περδίκα, μία από τις πολλές μειονοτικές γειτονιές, όπου το ηλεκτρικό ρεύμα δεν έχει φτάσει ακόμη σε όλα τα σπίτια, ο δρόμος παραμένει δεκαετίες τώρα στρωμένος με χώμα και ο ταχυδρόμος δε χτυπά την πόρτα των σπιτιών, συζητήσαμε με τους νέους. Στο χώρο που περνάνε τις ελεύθερες ώρες τους, στο καφενείο, πίνοντας καφέ και αναψυκτικό, μέσα στη σκόνη που σηκώνουν στο πέρασμά τους αυτοκίνητα και μηχανάκια, νιώσαμε και εμείς ένα μικρό μόνο μέρος από την εγκατάλειψη που βιώνουν, παιδιά, έφηβοι, μαθητές, φοιτητές και εργαζόμενοι νέοι.

"Σήμερα οι νέοι της μειονότητας μένουν κλεισμένοι στις γειτονιές τους. Δύσκολα συναναστρέφονται με τους υπόλοιπους νέους. Υπάρχουν άνθρωποι και φορείς που υψώνουν εμπόδια και θέλουν να μας έχουν χώρια", λέει ο Ριτβάν,φοιτητής της Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης (ΕΠΑΘ), περιγράφοντας τη σχέση με τους χριστιανούς νεολαίους.

Ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος σπαταλιέται στο καφενείο, όπου βλέπουν ποδόσφαιρο στην τηλεόραση. Η διασκέδασή τους περιορίζεται στους γάμους καμία Παρασκευή ή Σάββατο.

"Οι περισσότεροι νέοι δεν ξέρουν να συμπληρώσουν ούτε μια απλή αίτηση", είπαν, σημειώνοντας έτσι το πρόβλημα μόρφωσης και γλώσσας που αντιμετωπίζουν.

"Και πώς να μην έχουμε προβλήματα με τη γλώσσα", αναρωτιέται ο Ριτβάν, "αφού στα δημοτικά σχολεία που βρίσκονται στα χωριά, πολλές φορές οι δάσκαλοι δεν μπορούν να πάνε εξαιτίας της κακοκαιρίας. Πολλές είναι οι αδυναμίες και οι ελλείψεις σε βιβλία, εποπτικά μέσα κλπ. Τα παιδιά της μειονότητας δεν μπορούν να πάνε και στα φροντιστήρια εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών".

Τα περισσότερα παιδιά στην παρέα τελείωσαν το 3ο Μειονοτικό Δημοτικό της Κομοτηνής, το γνωστό ως Γενιτζέ. Από αυτούς ελάχιστοι κατάφεραν να προχωρήσουν στο γυμνάσιο. "Είμαστε 4 μειονοτικοί μαθητές στους 28 που έχουμε στο Τμήμα", λέει ο Σουάτ,μαθητής της 1ης Λυκείου και συμπληρώνει:"Υπάρχουν πολλά παιδιά που δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο γιατί πρέπει να δουλεύουν".

Αν σκεφτεί κανείς την αναλογία πληθυσμού στη Ροδόπη (60% μουσουλμάνοι - 40% χριστιανοί), θα καταλάβει πως το ποσοστό των μειονοτικών νέων που παίρνουν έστω τη βασική μόρφωση είναι ιδιαίτερα χαμηλό. Το πρόβλημα της εκπαίδευσης αναδεικνύεται σε κυρίαρχο, αφού παρά την παρέλευση τόσων χρόνων, αντί το εκπαιδευτικό σύστημα να βελτιώνεται, διαρκώς υψώνει νέους φραγμούς στα παιδιά της μειονότητας. Στο μειονοτικό Γυμνάσιο - Λύκειο, όπου τα παιδιά θα μπορούσαν να προχωρήσουν πιο εύκολα λόγω της ύλης, μπαίνει περιορισμένος αριθμός μαθητών και αυτός με κλήρωση.

Πολλοί αναγκάζονται να φεύγουν στην Τουρκία για σπουδές αλλά και για τη βασική μόρφωση. Στο Γενί Μαχαλά, ο Οσγκού δηλώνει με πίκρα: "Αν μπορούσα να συνεχίσω εδώ το σχολείο, δε θα πήγαινα από τα 12 μου χρόνια στη Σμύρνη. Τελικά έμεινα εκεί και σήμερα σπουδάζω, φυσικά πληρώνοντας".

Δικαίωμα στη μόρφωση, στη δουλιά και τη διασκέδαση. Αυτό διεκδικούν οι νέοι της μειονότητας που και στον εργασιακό τομέα, βλέπουν τις διακρίσεις να κυριαρχούν. Οι περισσότεροι απασχολούνται στη γεωργία, κύρια στα καπνά. Το εισόδημα που εξασφαλίζουν δεν αρκεί, αφού οι ποσοστώσεις και οι τιμές είναι χαμηλές. Ετσι χρειάζεται να δουλεύουν συμπληρωματικά στην οικοδομή και όπου αλλού βρουν δουλιά. Βέβαια χωρίς το βασικό μεροκάματο και πολλές φορές χωρίς ασφάλιση.

Οταν τους ρωτήσαμε, τι τους πονάει περισσότερο: Το γεγονός πως δεν έχουν δουλιά, μόρφωση, ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, οι θρησκευτικές και άλλες διακρίσεις; Η απάντηση ήταν ξεκάθαρη: Η αδικία, οι διακρίσεις που φυσικά βρίσκουν έκφραση σε όλα τα παραπάνω. Δεν είναι όμως απαισιόδοξοι. Πιστεύουν ότι μπορεί να αλλάξει η κατάσταση, αν η ελληνική πολιτεία, η κυβέρνηση πάρει μέτρα σ' αυτή την κατεύθυνση. Ομως για να πάρει τέτοια μέτρα χρειάζεται αντίσταση και λένε πως οι Δημοτικές εκλογές είναι ένα πρώτο βήμα για να στείλουν το μήνυμά τους, σε όσους χρόνια τώρα τους εμπαίζουν και τους αξιοποιούν προεκλογικά για να τους λησμονήσουν την επόμενη μέρα.

Α. Α.