Το Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) έκανε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1998 τρεις έρευνες - δύο πανελλήνιες επιδημιολογικές στο γενικό και μαθητικό πληθυσμό και μια ποιοτική έρευνα στην περιοχή της Αθήνας.

Στόχος της έρευνας ήταν η διαπίστωση της έκτασης της χρήσης των εξαρτησιογόνων ουσιών (καπνός, οινοπνευματώδη, ψυχοδραστικά φάρμακα και ναρκωτικά), των ομάδων υψηλού κινδύνου, των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που συνδέονται με τη χρήση και η διαχρονική εξέλιξη του φαινομένου.

Η έρευνα αποτελεί επανάληψη των δύο προηγούμενων ερευνών που πραγματοποιήθηκαν η πρώτη το 1994 και η δεύτερη το 1993. Τα δείγματα αποτελούνταν από περίπου 11.000 μαθητές το 1984, 10.500 το 1993 και 8.500 το 1998, ηλικίας 13-18 ετών.

Χτες σε συνέντευξη Τύπου παρουσιάστηκε μόνο η έκταση του προβλήματος, ενώ για την κοινωνική διάσταση - αν και υποβλήθηκαν ερωτήσεις - η απάντηση που δόθηκε ήταν ότι δεν έχει γίνει η επεξεργασία και τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν αργότερα. Την παρουσίαση των στοιχείων έκανε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Α. Κοκκέβη,ενώ παρόντες ήταν ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Κ. Στεφανής και η πρόεδρος του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών Μ. Μαλιώρη.

Στη συνέχεια δημοσιεύουμε συνοπτική παρουσίαση - όπως την παρουσίασε το ΕΠΙΨΥ - των συμπερασμάτων:

• Ιδιαίτερα διαδεδομένη εξακολουθεί να είναι στη χώρα μας η χρήση καπνού,με ποσοστά συστηματικών καπνιστών που φτάνουν το 34,7% στους μαθητές ηλικίας 17-18 ετών, καθώς και το 60% στους άνδρες και το 38% στις γυναίκες ηλικίας 25-35 ετών.
• Το κάπνισμα αυξήθηκε στους μαθητές τα τελευταία χρόνια μετά από μία σημαντική μείωση που είχε παρουσιάσει ανάμεσα στο 1984 και στο 1993. Παρουσιάζει, δε, μια αυξητική τάση μέσα στην τελευταία δεκαπενταετία και στους ενήλικες.
• Διαδεδομένη είναι και η χρήση οινοπνευματωδών.Περισσότεροι από τους μισούς μαθητές αναφέρουν πως έχουν κάνει περιστασιακή χρήση οινοπνευματωδών μέσα στον τελευταίο μήνα, ενώ το 15,8% των αγοριών και το 8,6% των κοριτσιών κάνουν συχνή έως πολύ συχνή κατανάλωση (πάνω από 10 φορές το μήνα). Σχεδόν καθημερινά δηλώνουν ότι πίνουν το 28,5% των ανδρών και το 6,5% των γυναικών ηλικίας 12-64 χρονών. Οι μισοί νεαροί άνδρες (18-24 ετών) και παραπάνω από τους μισούς ώριμους άνδρες (άνω των 35 ετών) κάνουν πολύ συχνή χρήση οινοπνευματωδών, ενώ η σχεδόν καθημερινή χρήση κλιμακώνεται από το 21% στους νεαρούς άνδρες στο 36% στους ώριμους. Η μεγαλύτερη κατανάλωση οινοπνευματωδών παρατηρείται στις ημιαστικές/αγροτικές περιοχές.
• Η χρήση ψυχοδραστικών φαρμάκων χωρίς ιατρική σύσταση ("χάπια") μειώνεται σχεδόν στο σύνολο του πληθυσμού. (Αυτό αποδόθηκε στην αυστηρότερη συνταγογραφία).
• Η χρήση όλων των ναρκωτικών και ιδιαίτερα της κάνναβης υπερδιπλασιάζεται στους μαθητές μέσα στα πέντε τελευταία χρόνια, φθάνοντας το ποσοστό 18% στα αγόρια και 10% στα κορίτσια ηλικίας 17-18 ετών και το ποσοστό 32% στους άνδρες και 12% στις γυναίκες 18-24 ετών, ηλικία στην οποία παρουσιάζεται και η μεγαλύτερη συστηματική χρήση.
• Το ανδρικό φύλο εξακολουθεί να κρατάει τα σκήπτρα στη χρήση ναρκωτικών, αν και ο ρυθμός αύξησης της χρήσης μέσα στην τελευταία δεκαπενταετία είναι κατά πολύ μεγαλύτερος στις γυναίκες όπου και εξαπλασιάζεται.
• Η μεγαλύτερη διάδοση "ναρκωτικών" παρατηρείται στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
• Η χρήση ναρκωτικών στο γενικό πληθυσμό έχει το 1998 ξεπεράσει τη χρήση "χαπιών" σε αντίθεση με το 1984.
• Εκτός από την αύξηση της κάνναβης και των άλλων "ναρκωτικών" στους νέους, έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια και νέες ουσίες, όπως η συνθετική ουσία έκσταση.
• Τέλος, την εμφάνισή της κάνει μέσα στο 1998 και η χρήση αναβολικών - 6,4% στα αγόρια και 3,2% στα κορίτσια. (Η χρήση των αναβολικών αποδόθηκε στη ραγδαία εμφάνιση των γυμναστηρίων).