Πριν 113 χρόνια...

Στο Σικάγο, στην πλατεία Χεϊμάρκετ βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη συγκέντρωση. Ο Σπάις και μετά ο Πάρσονς μίλησαν στο πλήθος σκαρφαλωμένοι σε ένα βαγόνι που χρησίμευε σαν πρόχειρη εξέδρα. Το λόγο παίρνει ο Φίλντεν,όταν ξαφνικά εμφανίζεται ισχυρή αστυνομική δύναμη σε στρατιωτικό σχηματισμό και με τα κλομπ στα χέρια. Ο επικεφαλής της διατάσσει "να διαλυθεί αμέσως και ειρηνικά αυτή η συγκέντρωση!". Ο Φίλντεν απαντά "μα είμαστε ειρηνικοί", όμως τα λόγια του σβήνονται από μια τρομερή έκρηξη...

Η προβοκάτσια είχε στηθεί, η αφορμή είχε δοθεί. "Ακολούθησε - σύμφωνα με περιγραφές - φοβερή σύγχυση. Η αστυνομία πυροβολούσε άγρια προς όλες τις κατευθύνσεις. Ανθρωποι έπεφταν στη γη, πολλοί είχαν τραυματιστεί, άλλοι έτρεχαν, έβριζαν, βογκούσαν, καθώς τους ποδοπατούσαν ή τους χτυπούσαν με τα κλομπ οι μανιασμένοι αστυνομικοί"... Το αίμα κύλησε άφθονο και έβαψε ανεξίτηλα τις μνήμες.

"Αίμα τώρα!", έγραφαν μέρες, μήνες πριν, διάφορες "έγκυρες" αμερικανικές εφημερίδες, που είχαν αναλάβει εργολαβικά να ποδηγετήσουν την κοινή γνώμη, να αναχαιτίσουν την "τρέλα του 8ωρου". Ομως αυτό δεν ήταν εύκολο, οι εργάτες ξεσηκώνονταν, απαιτούσαν, έφτιαχναν τραγούδια για το 8ωρο, αγόραζαν "παπούτσια του 8ωρου", "τσιγάρα του 8ωρου" από εργοστάσια που η "τρέλα" είχε γίνει πραγματικότητα.

Από το 1884 όταν στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας τέθηκε ως κύριο αίτημα και ορίστηκε η 1η Μάη 1886 ως μέρα έναρξης παναμερικανικής πανεργατικής κινητοποίησης για το 8ωρο, παντού στη χώρα οι κινητοποιήσεις ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια.

Οι κεφαλαιοκράτες ένιωσαν να απειλούνται σοβαρά τα συμφέροντά τους και χρησιμοποιώντας μπράβους, αστυνομικούς, την ίδια την εθνοφρουρά, ξέσπαγαν με λύσσα και μανία πάνω σε κάθε εργατική κινητοποίηση. Την 1η Μάη 1886, ημέρα Σάββατο, στο Σικάγο, ήταν ακροβολισμένοι γύρω απ' τη διαδήλωση χιλιάδες αστυνομικοί, μπράβοι, εθνοφρουροί, ενώ 1.350 εθνοφρουροί περίμεναν στους στρατώνες έτοιμοι, με οπλισμό και πυροβόλα.

Οι εργάτες ακολουθούσαν το δικό τους δρόμο. Η μέρα ήταν ηλιόλουστη και αν και ήταν εργάσιμη μέρα, τα εργοστάσια ήταν άδεια, οι αποθήκες κλειστές, τα φορτηγά βαγόνια αχρησιμοποίητα. Οι εργάτες φορώντας τα καλά τους, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους κατευθύνονταν προς τη συγκέντρωση. Εκείνη τη μέρα 340.000 εργάτες διαδήλωναν σε όλη την Αμερική, 190.000 απεργούσαν και απ' αυτούς 80.000 απεργούσαν στο Σικάγο.

"Αίμα τώρα" και "Κρεμάστες τους πρώτα και μετά δικαστές τους" ούρλιαζαν και τις επόμενες μέρες οι εφημερίδες. Οι Αλμπερ Πάρσονς, Ογκαστ Σπάις, Σαμ Φίλντεν, Μάικλ Σβαμπ, Τζορτζ Ενγκελ, Αντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ και Οσκαρ Νεμπ φυλακίζονται και στις 9 Οκτώβρη 1886 βγαίνει η καταδικαστική απόφαση: "Θάνατος δι' απαγχονισμού".

Το 1888 η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας ψήφισε να συνεχιστεί ο αγώνας και όρισε την Πρωτομαγιά του 1890 σαν μέρα δράσης. Το 1889 στο 2ο Συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς πάρθηκε η οριστική απόφαση για την κήρυξη της Πρωτομαγιάς σαν μέρας αγώνα και απεργίας.

Το 1919 ψηφίζεται στην Ουάσιγκτον η Πρώτη Διεθνής Σύμβαση Εργασίας από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας και ορίζει ότι περιορίζονται οι ώρες εργασίας στη βιομηχανία σε 8 ώρες την ημέρα και σε 48 τη βδομάδα.

Ετσι γεννήθηκε η παγκόσμια εργατική Πρωτομαγιά μέσα απ' τον αγώνα για το 8ωρο.

Ντ. Ν.