Η καταστροφή στην Τουρκία μετατρέπεται, σιγά σιγά, σε όχημα για την προώθηση πολιτικών στόχων που σε γενικές γραμμές είναι γνωστοί. Οι Ευρωπαίοι εταίροι, με αφορμή τον καταστροφικό σεισμό, κλιμακώνουν την πίεση για την προώθηση των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Από την άλλη πλευρά, στην Αθήνα, επιχειρείται η αξιοποίηση του τραγικού συμβάντος, προκειμένου να υλοποιηθεί, με τους μικρότερους δυνατούς τριγμούς, μια ειλημμένη από τις αρχές του καλοκαιριού απόφαση: Η άρση των επιφυλάξεων για τη χρηματοδότηση της Τουρκίας από κοινοτικά κονδύλια.

Αυτό, θεωρείται πια, σύμφωνα με κύκλους του ελληνικού ΥΠΕΞ, "δεδομένο" παρά το θόρυβο που προκλήθηκε τις τελευταίες μέρες, κυρίως με την τοποθέτηση του πρώην υπουργού Εξωτερικών Θ. Πάγκαλου.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη, στην επικείμενη συζήτηση με τους εταίρους να δεχτεί την εκροή κονδυλίων προς την Τουρκία, ακόμη και από το χρηματοδοτικό κανονισμό για την τελωνειακή ένωση της Τουρκίας, που αποφασίστηκε τον Μάρτη του '95.

Η κίνηση αυτή, όπως λένε στο ΥΠΕΞ, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως συγκυριακή ενέργεια εξ αιτίας της καταστροφής που υπέστη η γειτονική χώρα, αλλά ως μια ενέργεια συνεπής προς τον στόχο εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που έθεσε η ελληνική κυβέρνηση, όταν προσήλθε στο τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Από εκεί και έπειτα, πάντως, αρμόδιοι διπλωματικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως η τοποθέτηση της Ελλάδας απέναντι στο γενικότερο αίτημα των εταίρων για την αναβάθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων, με το χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως υποψήφιας στην ΕΕ χώρας, θα εξαρτηθεί από την πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου και τις "διαθέσεις" που θα επιδείξει η τουρκική κυβέρνηση.

Ωστόσο, αυτές οι ελληνικές επιφυλάξεις, ήδη αντιμετωπίζονται από τους Ευρωπαίους με την κλιμάκωση της πίεσης προς την Αθήνα. Χτες ο υπουργός εξωτερικών της Ιταλίας μίλησε για την "ανάγκη" να προωθηθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις και να χαρακτηριστεί η τουρκία ως υποψήφια προς ένταξη χώρα. Ανάλογες είναι οι τοποθετήσεις αξιωματούχων των ισχυρών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίες διατυπώνονται σε κάθε ευκαιρία παρασκηνιακά.

Οι τοποθετήσεις αυτές, όπως σημειώνουν έμπειροι διπλωμάτες, περιγράφουν το πλαίσιο, στο οποίο θα αναγκαστεί να ισορροπήσει η ελληνική κυβέρνηση το προσεχές διάστημα, καθώς μάλιστα έχει να αντιμετωπίσει και διαφωνίες στο εσωτερικό. Αυτές, ωστόσο, οι διαφωνίες, καθώς εκτιμάται από την κυβέρνηση ότι περιγράφουν "μικροπολιτικές" σκοπιμότητες, δεν αναμένεται να ανακόψει τη διάθεση της ηγεσίας του ΥΠΕΞ να προχωρήσει σε μια ριζική αλλαγή της πολιτικής της χώρας απέναντι στην Τουρκία.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος χτες σε δηλώσεις του ζήτησε από τους δημοσιογράφους "για λόγους τακτικής να μας δώσετε τη δυνατότητα να ολοκληρώσουμε την επεξεργασία, η οποία, ήδη, έχει προχωρήσει σημαντικά, ώστε η απόφαση, η οποία θα ληφθεί να απηχεί τη βούληση της ΕΕ και, βεβαίως, και τη δική μας, όπως από την πρώτη στιγμή την έχουμε εκφράσει. Να ενισχυθεί, δηλαδή, οικονομικά η Τουρκία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες αυτής της κρίσης".

Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο Δ. Ρέππας σημείωσε ότι "για λόγους ανθρωπισμού επιθυμούμε να υπάρξει οικονομική βοήθεια προς την Τουρκία. Οσον αφορά, όμως, τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής η αντιμετώπισή τους παραμένει αυτή, η οποία είναι γνωστή σε σας, εδώ και αρκετό καιρό. Δεν αλλάζει η εξωτερική πολιτική της χώρας".

Ο υπουργός Εξωτερικών, προκειμένου να "εκτονώσει" τις όποιες εντάσεις δημιουργούν οι επιλογές του, έχει ξεκινήσει μια σειρά "ενημερωτικών επαφών" με τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Χτες συναντήθηκε με τον πρόεδρο του ΔΗΚΚΙ Δ. Τσοβόλα και τον πρόεδρο της ΠΟΛ.ΑΝ. Αν. Σαμαρά. Και οι δύο στις δηλώσεις τους τάχτηκαν κατά της άρσης του ελληνικού "βέτο" για τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις προς την Τουρκία. Αντίθετα, ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ Κ. Μητσοτάκης, μετά τη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών, είπε πως πρέπει να αντιληφθούμε ότι το ελληνικό "βέτο" στην ουσία δεν υπάρχει, γιατί οι εταίροι έχουν βρει τρόπους να το παρακάμψουν και επομένως η επιμονή σε αυτή την πολιτική δεν οδηγεί πουθενά. Ο Κ. Μητσοτάκης, στη δήλωσή του συμπλήρωσε, ότι πρέπει να ακολουθήσει η κυβέρνηση μια εξωτερική πολιτική που δε θα είναι προσκολλημένη στο παρελθόν και δε θα επηρεάζεται από προσωπικές φιλοδοξίες ή πικρίες.

Στο πλαίσιο αυτών των επαφών, ο υπουργός Εξωτερικών θα συναντηθεί σήμερα με τον Θ. Πάγκαλο, ενώ την Πέμπτη θα συναντήσει τον πρόεδρο της ΝΔ Κ. Καραμανλή, την ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα, και τον πρόεδρο του ΣΥΝ Ν. Κωνσταντόπουλο.

Την πλήρη συμπαράστασή της στην Τουρκία, και την έντονη επιθυμία της, τόσο για την απεμπλοκή του χρηματοδοτικού πρωτοκόλλου, όσο και για την εξασφάλιση γενικότερων λύσεων αποστολής σημαντικής βοήθειας από την ΕΕ προς την Τουρκία, εξέφρασε σήμερα η γαλλική ηγεσία, προς τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών κ. Ισμαήλ Τζεμ.

Κατά τη μονοήμερη επίσκεψή του σήμερα στο Παρίσι, ο κ. Τζεμ συνάντησε τον Γάλλο Πρόεδρο Ζακ Σιράκ, τον υπουργό Εξωτερικών κ. Βεντρίν και τον υπουργό ευρωπαϊκών υποθέσεων κ. Μοσκοβιτσί.

Σύμφωνα με την κ. Κολονά, εκπρόσωπο της γαλλικής προεδρίας, "ο Γάλλος Πρόεδρος έκανε εκ νέου τον δικηγόρο μιας ευρωτουρκικής προσέγγισης. Υπενθύμισε ότι η Γαλλία είναι υπέρ της απελευθέρωσης του χρηματοδοτικού πρωτοκόλλου, όπως και οι υπόλοιποι 13 της ΕΕ. Εάν υπήρξαν παρεξηγήσεις - τόνισε ο Πρόεδρος - πρέπει να συζητηθούν και να ξαναβρεθεί ένας τρόπος συνεργασίας και συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας. Το δράμα του σεισμού θα μπορούσε να είναι οριστικά ένα μέσο, για να προχωρήσουν τα πράγματα".