Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός ποτέ δεν μπόρεσε να συμβιβαστεί με την απώλεια του μονοπωλίου της ατομικής βόμβας. Γι' αυτό και σ' όλη τη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου ακολουθούσε την πολιτική του «ψυχρού πολέμου» και του κυνηγητού των εξοπλισμών. Με την πολιτική αυτή προσπαθούσε να διατηρήσει τη «στρατιωτική του υπεροχή» απέναντι στον υπαρκτό σοσιαλισμό. Μπροστά σ' αυτήν την κατάσταση η Σοβιετική Ενωση υποχρεώθηκε, παρά τη θέλησή της, να ακολουθήσει το κυνήγι των εξοπλισμών που της επέβαλε ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός και να πετύχει τη στρατιωτικο-στρατηγική ισορροπία με τις ΗΠΑ και κατ' επέκταση και ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.

Η πορεία αυτή φαίνεται πολύ καλά από το σχετικό πίνακα, στον οποίο αντικατοπτρίζεται η δυναμική του κυνηγητού των εξοπλισμών μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.

Είναι ιστορική αλήθεια πως η ΕΣΣΔ, σε διάκριση από τις ΗΠΑ, ποτέ δεν απείλησε την ανθρωπότητα με πυρηνική καταστροφή. Το πυραυλο-πυρηνικό της οπλοστάσιο η Σοβιετική Ενωση το είχε για την άμυνά της και την άμυνα των συμμάχων της από την απειλή του ιμπεριαλισμού, όπως για το σταμάτημα του κυνηγητού των πολεμικών εξοπλισμών και για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.

Τα τελευταία χρόνια η πυρηνική ισορροπία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας είναι η παρακάτω:

Σημερινές πυρηνικές δυνάμεις - Διηπειρωτικοί Βαλλιστικοί Πύραυλοι

-- ΗΠΑ: 600 εκτοξευτές (500 πύραυλοι Μίνιουτμαν ΙΙ και 50 Πισκίπερ) επί αμερικανικού εδάφους. Σύνολο κεφαλών: 2.151

-- Ρωσία: 750 εκτοξευτές: 174 SS-18 Σατάν και 150 SS-19 Στιλέτο (σε βάσεις πυραύλων), 36 SS-24 Σκάλπελ (επί σιδηροδρομικών αμαξοστοιχιών), 360 SS-25 Σικλ (κινητοί), 6 SS-18 και 24 SS-27 Τοπόλ (σε σιλό εκτόξευσης). Σύνολο κεφαλών: 3.444

Βαλλιστικοί Πύραυλοι με βάση στη θάλασσα

-- ΗΠΑ: 448 συστήματα εκτόξευσης: 432 πύραυλοι Τράιντεντ σε 18 υποβρύχια κατηγορίας Οχάιο και 16 συστήματα εκτόξευσης πυραύλων Ποσειδών σε παροπλισμένο υποβρύχιο. Σύνολο κεφαλών: 3.616

-- Ρωσία: 280 πύραυλοι σε 17 υποβρύχια εν ενεργεία, καθώς και 156 πύραυλοι σε παροπλισμένα υποβρύχια. Σύνολο κεφαλών: 2.024

Στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη

-- ΗΠΑ: 295 αεροσκάφη. Σύνολο κεφαλών: 1.528

-- Ρωσία: 80 αεροσκάφη. Σύνολο κεφαλών: 626

Συμφωνίες μείωσης οπλοστασίου μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας

-- Αντιβαλλιστική συνθήκη ΑΒΜ 1972

Η πρώτη προσπάθεια για ανάσχεση της παγκόσμιας εξοπλιστικής κούρσας. Η συμφωνία απαγόρευε την παγκόσμια ανάπτυξη συστημάτων άμυνας εναντίον πυρηνικής επίθεσης. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι υπαναχωρούν από τη συνθήκη για την ανάπτυξη αντιπυραυλικής ασπίδας.

-- Συνθήκη για τον Περιορισμό των Στρατηγικών Οπλων ΣΤΑΡΤ Ι Ιούλης 1991

Η πρώτη μεταψυχροπολεμική συνθήκη τέτοιου είδους έθεσε ανώτατο όριο ανάπτυξης πυρηνικών συστημάτων στα 1.600 και πυρηνικών κεφαλών τις 6.000, ενώ συμπεριέλαβε και όρια για τις τιμές ώθησης των πυραύλων.

-- ΣΤΑΡΤ ΙΙ Γενάρης 1993

Η συμφωνία ζητούσε και από τις δύο πλευρές να μειώσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο στις 3.000 με 3.500 κεφαλές έως το 2008 και να αποσυναρμολογήσουν τις πολλαπλές κεφαλές έως το 2004. Ο Πρόεδρος Μπους ανακοίνωσε πέρυσι ότι οι ΗΠΑ δε θα επικυρώσουν τη συμφωνία. Σύνολο κεφαλών: ΗΠΑ: 7.295, Ρωσία: 6.094

Η επίτευξη όμως της στρατιωτικο-στρατηγικής ισορροπίας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, μεταξύ του NATO και του Συμφώνου Βαρσοβίας χάλασε τα σχέδιά τους, και ανάγκασε τη στρατιωτικο-πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ να αναθεωρήσει μερικές πλευρές της πυρηνικής της πολιτικής απέναντι στη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες.

Την επίτευξη αυτή, της κατά προσέγγιση ισορροπίας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, μεταξύ NATO - Συμφώνου Βαρσοβίας υποχρεώθηκε να την αναγνωρίσει και η ίδια η αμερικανική κυβέρνηση στα τέλη της δεκαετίας του 1960, με τη δήλωση του τότε Προέδρου των ΗΠΑ, Ρ. Νίξον: «Εγώ θα ήθελα να υπενθυμίσω στους εκπροσώπους του Τύπου ότι την περίοδο εκείνη (έχει υπόψη του τις αρχές της δεκαετίας του 1960 - Γ. Π.), όλοι οι ειδικοί ήταν ομόφωνοι ότι η υπεροχή των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της Σοβιετικής Ενωσης ανερχόταν σε αναλογία με το συνολικό πυρηνικό δυναμικό το λιγότερο κατά 4:1, ίσως και 5:1. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά: Η διαφορά έχει εκλείψει. Αυτή ουδέποτε δε θα υπάρξει»^3.

Η επίτευξη της στρατιωτικο-στρατηγικής ισορροπίας ανάμεσα στο NATO και το Σύμφωνο Βαρσοβίας είχε ένα μεγάλο κόστος για τις σοσιαλιστικές χώρες. Το κυνήγι των εξοπλισμών ήταν ουσιαστικά μια οικονομική αιμορραγία, την οποία επιδίωκε από την αρχή με όλα τα μέσα ο ιμπεριαλισμός.

Ως επιβεβαίωση της οικονομικής αιμορραγίας αναφέρουμε ενδεικτικά στοιχεία από τη διάρθρωση του κρατικού προϋπολογισμού της ΕΣΣΔ κατά την περίοδο 1940-1980.

(ΠΙΝΑΚΑΣ)

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα φαίνεται ότι σε απόλυτους αριθμούς οι στρατιωτικές δαπάνες της πρώην ΕΣΣΔ τριπλασιάστηκαν, ενώ ποσοστιαία μειώθηκαν από το 32% μέχρι 6%.

Οπωσδήποτε, το 6% του κρατικού προϋπολογισμού για τις στρατιωτικές δαπάνες δεν είναι καθόλου ένα ευκαταφρόνητο ποσό. Ωστόσο, το ποσό αυτό ήταν επιβεβλημένο από τη διεθνή κατάσταση, από την κούρσα των εξοπλισμών και από την αύξηση των ενόπλων δυνάμεων του NATO. Γι' αυτό το λόγο, και παρά το γεγονός ότι υπήρχαν άλυτα προβλήματα στη λαϊκή οικονομία, η Σοβιετική Ενωση ήταν αναγκασμένη να δαπανά ένα σημαντικό ποσό από τον προϋπολογισμό για την άμυνά της.

Ο σοσιαλισμός από τη φύση του είναι κατά του πολέμου και υπέρ της ειρήνης. Ακόμα από το 19ο αιώνα, στην αυγή της εμφάνισης και διάδοσης του επιστημονικού σοσιαλισμού, οι ιδρυτές του, οι Κ. Μαρξ και Φ. Ενγκελς, απέδειξαν ότι το ιδανικό του σοσιαλισμού είναι η ειρήνη και η δημιουργική εργασία. Η ενότητα της εργατικής τάξης όλων των χωρών του κόσμου είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να ανοίξει το δρόμο για ένα πιο φωτεινό μέλλον ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Σύμφωνα με τον Κ. Μαρξ, η συμμαχία των εργατών όλων των χωρών θα ξεριζώσει τελικά τον πόλεμο και «αποδείχνει ότι αντίθετα απ' την παλιά κοινωνία με την οικονομική αθλιότητα και με την πολιτική της παραφροσύνης, ξεπηδάει μια νέα κοινωνία που διεθνής της κανόνας θα είναι η ειρήνη, γιατί σ' όλα τα έθνη θα κυριαρχεί η ίδια αρχή - η εργασία»⁴.

Σημειώσεις

1. «Υπονομευτικές ενέργειες κατά του σοσιαλισμού». Κοινή έκδοση του ΑΠΝ-ΕΣΣΔ, Βουδαπρές -ΛΔΟ, ΙΝΤΕΡΠΡΕΣ-ΛΔΠ, ΟΡΜΠΙΣ-ΣΔ Τσ., ΠΡΕΝΣΑ ΛΑΤΙΝΑ-Κούβα, Σόφια-ΠΡΕΣ-ΛΔΒ, 1987, σελ. 27-32

2. Πηγή: «Η Καθημερινή» (15/5/2002)

3. «New York Times», 19 Ιούλη 1962 ή «Υπονομευτικές ενέργειες κατά του σοσιαλισμού», 1987, σελ. 82.

4. Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ενγκελς: «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία». «Διαλεχτά Εργα», τόμος 1, σελ. 583-584.