Το αφιέρωμα στον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη, τη φωνή που για χρόνια συντρόφεψε το λαό μας, στις αναζητήσεις και τους αγώνες του, ήταν αυτό που άνοιξε την αυλαία της κεντρικής σκηνής, του 26ου Φεστιβάλ την Παρασκευή. Τραγούδια αγαπημένα, που είχε σφραγίσει με την ερμηνεία του, κομμάτια της ψυχής του και της δικής μας, παρουσίασε ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης μαζί με τον τραγουδιστή Δημήτρη Σκουλά και τη μουσική του συντροφιά. Συναυλία - φόρος τιμής στον σπουδαίο καλλιτέχνη και άνθρωπο. Φέτος, συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από το θάνατό του, όμως, για τους κομμουνιστές, αυτούς με τους οποίους πορεύτηκε στο διάβα της σύντομης ζωής του, αλλά και για τους νεότερους, που τον γνώρισαν μέσα από τα τραγούδια του, ο Ν. Ξυλούρης έχει πάντα μια ξεχωριστή θέση μέσα στην καρδιά τους.

Τιμώντας τη μνήμη του, το ΚΣ της ΚΝΕ απένειμε τιμητική πλακέτα στην γυναίκα του Ουρανία . «Ευχαριστώ την ΚΝΕ, το ΚΚΕ, όλους τους αγωνιστές της Αριστεράς, όλους αυτούς τους αγαπημένους ανθρώπους, που πάλεψαν με τον Νίκο για ένα καλύτερο αύριο. Ευχαριστώ πολύ που τον θυμάστε», είπε η Ουρανία Ξυλούρη, παραλαμβάνοντας συγκινημένη την πλακέτα. Γιατί «οι φίλοι του Νίκου τραγούδησαν κομμάτια που ο ίδιος είχε πολλές φορές τραγουδήσει και στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ». Τραγούδια, όπως το «Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου», τα «Χίλια μύρια κύματα», «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», «Αγρίμια κι αγριμάκια μου»...

Σμιλεμένο με τραγούδια από την εποχή των «Φατμέ» μέχρι τα «Παιχνίδια με το διάβολο», ήταν το πρόγραμμα, που παρουσίασε, στη συνέχεια, στον ίδιο χώρο ο Νίκος Πορτοκάλογλου. Ενα «παιχνίδι», που ξεκίνησε με τα βαλκάνια ηχοχρώματα του «Βαλκανιζατέρ» και συνεχίστηκε με τη «Φωτιά», τον «Ταχυδρόμο», τα «Καράβια», τον «Ασωτο υιό»... Η ατμόσφαιρα ζωντανή, πότε ήρεμη και τρυφερή και πότε ηλεκτρισμένη και τα ρεφρέν των τραγουδιών, να περνούν από στόμα σε στόμα... «Μην ψάχνεις πια αλλού, αφού το ξέρεις ήδη, εδώ είναι το ταξίδι...».

«Καλώς βρεθήκαμε και φέτος. Θα βρισκόμαστε μαζί για πολλά χρόνια ακόμα. Είμαστε πολύ πιο δυνατοί... Μαζί μας είναι ο Θάνος Μικρούτσικος», ήταν η καλησπέρα του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στους δεκάδες χιλιάδες νέους και νέες, που πλημμύρισαν την κεντρική εξέδρα. Ηταν μισή ώρα πριν τα μεσάνυχτα, όταν οι δύο καλλιτέχνες βγήκαν στη σκηνή για να μοιραστούν τα τραγούδια τους, σε μια πελώρια υπαίθρια σύναξη. Και μαζί τη «Θάλασσα», τ' ίδιο τ' όνειρό τους, όπως είπε ο Θ. Μικρούτσικος. «Είναι που ονειρεύεται πως φεύγει για ταξίδια...» και το «ταξίδι» να γίνεται πότε στη «Θάλασσα στη σκάλα» και πότε στα «πελάγη» της κοινής και ανεξάρτητης πορείας τους. Τα τραγούδια τους να σμίγουν φωνές, γενιές, οράματα, μα και να καταγγέλλουν κατεστημένο και σύγχρονους προστάτες. «Τους έχω βαρεθεί», από τον Θ. Μικρούτσικο, «Επειτα απ' το μεγάλο μπουμ» από τον Β. Παπακωνσταντίνου και το σύνθημα, με μια φωνή από το ακροατήριο: «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι». Χιλιάδες στόματα ενωμένα σε μια απέραντη χορωδία: «Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα», μα και «αξίζει να υπάρχεις για ένα όνειρο κι ας είναι η φωτιά που θα σε κάψει». Εστειλαν μαζί «Χαιρετίσματα στην εξουσία» και ευχήθηκαν «Χρόνια πολλά στα παιδιά που ονειρεύονται» και «στην ΚΝΕ που τα θέλει όλα». Η υπόσχεση: «Θα τα ξαναπούμε... Θα βρισκόμαστε συχνά στους δρόμους».

Πνευστά, κρουστά και άλλα όργανα. Φωνές και ηχοχρώματα σε μια πανδαισία ρυθμών. Κι ένας μελωδικός άνεμος να πνέει, κουβαλώντας «ευωδιές» της Λατινικής Αμερικής. Βράδυ Σαββάτου, λίγο μετά τις 8 μ.μ., και στην κεντρική σκηνή του Φεστιβάλ να καταθέτουν τραγούδια και αποστάγματα ψυχής οι «Απουριμάκ». Το συγκρότημα, που εδώ και αρκετά χρόνια μυεί με το δικό του ξεχωριστό τρόπο στους κόσμους του λάτιν. «Φέραμε λάτιν. Λάτιν δεν είναι μόνο ο Ρίκι Μάρτιν. Είναι κυρίως άλλα πράγματα», είπε από σκηνής ο Ντανιέλ, μέλος του συγκροτήματος, καλησπερίζοντας τον κόσμο. Ενα γοητευτικό ταξίδι, με σταθμούς πότε τη Μάνα Γη των Ινδιάνων, πότε τη ραχοκοκαλιά των Ανδεων, πότε την Κούβα του χορού. Μαζί και το τρυφερό τραγούδι - αφιέρωμα στον κομαντάντε Τσε Γκεβάρα. «Πυξίδα μέσα στο χρόνο και ο μύθος να σου ανήκει...».

Ηταν 10.15 μ.μ., λίγο μετά την ομιλία της Αλ. Παπαρήγα, όταν στην κεντρική σκηνή άρχισαν να διηγούνται τις δικές τους μελωδικές ιστορίες ο Ορφέας Περίδης και η Μελίνα Κανά. «Αχ, να σε βρω», «Για πού το 'βαλες καρδιά μου», «Φεύγω», «Μια φωτοβολίδα», «Θα βάλω τα μεταξωτά» και τόσα άλλα τραγούδια για τον έρωτα, τη ζωή, την ελπίδα, από δυο καταξιωμένους καλλιτέχνες που αντιμετωπίζουν το τραγούδι με τρόπο γνήσιο και τρυφερό.

Τη μουσική σκυτάλη πήρε ένα αγαπημένο μελωδικό «δίδυμο», ο Διονύσης Τσακνής και ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. «Φοβάμαι», το πρώτο τραγούδι - κραυγή και το αόρατο «νήμα» να συνδέει λόγια, μουσική, ερμηνευτές, ακροατές. Και ήταν χιλιάδες οι νέοι, που ένωσαν τις φωνές τους για ν' ακολουθήσουν τα βήματα της «Αννας», ή να παραδοθούν στον «Τιτανικό» της αγάπης. «Ενας πανάρχαιος μύθος» συνέδεε καρδιές και μελωδίες και ο «Γουίλι», ο μαύρος θερμαστής, να είναι πάντα παρών και να χαμογελά... Μαζί και το τραγούδι μιας διαρκούς άμυνας, το σμιλεμένο με τη δημιουργική σφραγίδα των Θ. Μικρούτσικου - Κ. Τριπολίτη, σε διασκευή: «Εβγαλε βρώμα η ιστορία ότι ξοφλήσαμε...» Το «παρατράγουδο στα ωραία άσματα», μια απάντηση στις δυνάμεις του κατεστημένου, σε όσους επιμένουν να στερούν ελευθερίες, οράματα. Και η διαπίστωση του Δ. Τσακνή προς τις χιλιάδες των νέων: «Κάθε χρόνο γίνεστε περισσότεροι. Ωραίο είναι αυτό και για σας και για μας. Και για το κίνημα».