Για μας προέχει η οργάνωση της αντεπίθεσης της λαϊκής, τόνισε στους δημοσιογράφους η Αλ. Παπαρήγα. Στη φωτογραφία, από πρόσφατη σύσκεψη συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ στο Συνδικάτο Οικοδόμων για να προετοιμάσουν τις επόμενες εργατικές κινητοποιήσεις

-- Εχουμε την κυρία Παπαρήγα η οποία επανεξελέγη και πρόσφατα. Και με αυτόν τον τρόπο, κυρία Παπαρήγα, γίνεστε η μακροβιότερη ηγέτης πολιτικού κόμματος στην ιστορία της χώρας. Ηταν μια παρατήρηση που όφειλα να την κάνω. Για να έρθουμε και στα πολιτικά. Πιστεύει το ΚΚΕ ότι η πορεία της χώρας είναι προς τη λάθος κατεύθυνση και το λέτε με κάθε ευκαιρία. Και ειδικά για την κρίση έχετε πει ότι οδεύουμε προς μια διέξοδο η οποία έχει αντιλαϊκά χαρακτηριστικά. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις θα μπορούσε να είναι λύση και η προσφυγή στις κάλπες;

-- Είναι μια μορφή πάλης, ένα μετερίζι που πρέπει ο λαός να το αξιοποιήσει σε βάρος της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, σε βάρος δηλαδή των πολιτικών υπαιτίων για τα προβλήματα που έχει ο τόπος. Με την ευκαιρία ήθελα να πω το εξής πράγμα: Πόσο βαθιά και πόσο οξυμένη είναι η κρίση και μέχρι πού θα πάει. Βεβαίως κρίση υπάρχει. Εδώ υπάρχει ένα ζήτημα: Ολα τα στοιχεία που διεθνώς αναδεικνύονται δε δικαιολογούν αυτόν τον πανικό που δείχνουν οι διάφοροι αναλυτές ή ακούγονται απ' τα στόματα των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ότι χανόμαστε. Κρίση υπάρχει, δεν το συζητάμε.

-- Μιλάτε για την Ευρώπη ή για την Ελλάδα;

-- Για την Ευρώπη. Δύο πράγματα συμβαίνουν. ΄Η βεβαίως υπάρχει κρίση και χρησιμοποιούν υψηλούς τόνους για να περάσουν μέτρα που, τάχα, προγραμματίστηκε να τα πάρουν και βρίσκουν την ευκαιρία να τα περάσουν. ΄Η πραγματικά η κρίση θα είναι πάρα πολύ βαθιά. Τα αριθμητικά στοιχεία που δείχνουν δε δικαιολογούν αυτό τον πανικό.

-- Εσείς τι από τα δύο πιστεύετε; Υπάρχει μια κρίση, μας την παραλένε γιατί μας ετοιμάζουν κοστούμι ή πραγματικά μπορεί να βρισκόμαστε σε κάτι το οποίο να είναι πρωτόγνωρο στην ιστορία, τουλάχιστον στην ιστορία που εμείς θυμόμαστε;

-- Κρίση υπάρχει, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτή τη στιγμή είναι χειρότερη απ' το 1929 ή το 1930. Η κρίση αποδεικνύεται, δεν είναι μόνο θέμα ψυχολογίας. Δεν είναι μόνο πώς αισθανόμαστε. Είναι αντικειμενικά στοιχεία. Πρέπει να δούμε ότι προβλήματα ανεργίας υπήρχαν και πριν την κρίση, προβλήματα στην τσέπη μας υπήρχαν και πριν την κρίση. Βεβαίως οξύνονται.

Αν θέτω αυτό το ζήτημα δεν είναι γιατί αμφισβητώ την κρίση και ότι θα είναι αντιλαϊκές οι συνέπειες, αλλά έχει μια σημασία να δει κανείς τα αντικειμενικά στοιχεία, για να μπορεί να προετοιμαστεί καλύτερα και στην παρέμβασή του. Και να δει και τι παιχνίδια παίζονται.

-- Εκείνο που εγώ θα ήθελα να σας ρωτήσω, και συγγνώμη που ξαναπαίρνω το λόγο, είναι το εξής: Η κρίση υπάρχει, οι διαστάσεις της ίσως μένει στο μέλλον να αποδειχθούν πόσο μεγάλες είναι στα αλήθεια. Αυτό που αναρωτιέμαι είναι εάν έχετε στο μυαλό σας κάποια διαφορετική διέξοδο από αυτή που έχετε χαρακτηρίσει αντιλαϊκή και τη χρεώνετε και στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ. Υπάρχει κάτι άλλο στις σημερινές συνθήκες για το οποίο θα άξιζε να προσπαθήσει κανείς πολιτικά ή αυτά παραπέμπονται σε ένα απώτερο μέλλον;

-- Το άμεσο είναι το εξής: Ετσι κι αλλιώς, ανεξάρτητα απ' το βάθος, την έκταση και πόσο θα κρατήσει η κρίση, οι εργαζόμενοι θα είναι χαμένοι. Χαμένοι και στις χώρες που εάν θέλετε έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να διαχειριστούν την κρίση και στις χώρες όπως η δικιά μας που η κρίση θα είναι πολύ βαθιά. Αυτό πιστεύουμε για εμάς, πιστεύουμε ότι για την Ελλάδα θα είναι βαθύτερη.

-- Δεν έχει έρθει ακόμα, όμως, σε όλη της την έκταση. Δεν έχει έρθει ακόμα ο λογαριασμός του τουρισμού.

-- Εχει έρθει, δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν έχει έρθει, αλλά έχουμε και μέλλον. Απ' τη στιγμή που οι συνέπειες θα είναι αρνητικές για τους εργαζόμενους, απ' τη στιγμή που απ' την κρίση θα βγουν κάποιοι κερδισμένοι. Κάποιοι επιχειρηματίες θα χάσουν, κάποιοι όμως θα βγουν και κερδισμένοι. Κάποιες κυβερνήσεις θα βρεθούν σε δυσμενέστερη θέση, αλλά κάποιες θα είναι σε καλύτερη θέση, να το πω καλύτερα κράτη και χώρες. Επομένως αυτό που μπορούμε πρακτικά να προβάλλουμε είναι να υποστούν οι εργαζόμενοι τις όσο γίνεται λιγότερες συνέπειες. Να μην τους κολλήσουν στον τοίχο.

-- Πώς;

-- Είναι θέμα αντίστασης.

-- Δηλαδή;

-- Είναι θέμα αποκάλυψης, ποια είναι η αιτία της κρίσης. Διότι η κρίση έρχεται ύστερα από μια ταχύρυθμη ανάπτυξη, όπου συσσωρεύονται κεφάλαια και κέρδη, σε ένα έδαφος όπου δεν υπάρχει σχεδιασμός, όπου υπάρχει δυσαναλογία ανάμεσα στην ανάπτυξη τομέων και κλάδων και όπου έχει υποσκαφτεί η αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων.

-- Κυρία Παπαρήγα, όπως είπατε προηγουμένως, κρίση υπάρχει. Μπορεί να συζητάμε μέχρι αύριο πόσο βαθιά είναι. Πάντως υπάρχει. Και υπήρχαν προβλήματα, όπως είπατε πολύ σωστά, και πριν την κρίση, τα οποία ήρθε η κρίση να καλύψει. Αρα είμαστε μια κοινωνία η οποία αντιμετωπίζει ένα βαθύ, σοβαρό, σημαντικό πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Συμφωνούμε επίσης ότι κινδυνεύουν οι μεγάλοι χαμένοι της υπόθεσης να είναι οι εργαζόμενοι. Συμφωνούμε και σε αυτό, όμως η κρίση πλήττει όλη την κοινωνία. Πώς θα βγούμε απ' αυτό το πράγμα, τι θα πούμε στους εργαζόμενους; Πώς θα βγούνε όταν δεν υπάρχει μια διέξοδος μέσα στο πλαίσιο που είμαστε τώρα; Τι να κάνουμε δηλαδή;

-- Θα σας πω. Φιλολαϊκή διέξοδος απ' την κρίση δεν μπορεί να υπάρχει.

-- Συμφωνώ και σε αυτό.

-- Επομένως, να ποια είναι η δική μας θέση, λαμβάνοντας υπόψη εάν θέλετε ότι άλλοι έχουν το μαχαίρι και το πεπόνι και αυτή είναι η κατάσταση σήμερα. Δε μιλάμε για διέξοδο για μετά από 50 χρόνια. Ακριβώς, λοιπόν, επειδή η κατάσταση είναι τέτοια πρέπει οι εργαζόμενοι να υποστούν όσο γίνεται λιγότερα. Θα σας πω κάτι για παράδειγμα: Εφαρμόζεται ήδη σε εργοστάσιο η βδομάδα των τριών ημερών δουλειάς. Αυτό δεν είναι ένα προσωρινό μέτρο. Αυτό θα μονιμοποιηθεί. Ούτε είμαστε υπέρ των προσωρινών μέτρων, να το ξεκαθαρίσω. Επομένως τα ίδια τα πράγματα μας οδηγούν να πούμε καμία θυσία μπροστά στην κρίση. Δε φταίνε οι εργαζόμενοι. Να την πληρώσουν αυτοί που προκάλεσαν την κρίση.

-- Αυτή τη στιγμή λέτε να μην την πληρώσουν οι εργαζόμενοι. Να δανειστούμε 35 δισ. ή να μη δανειστούμε; Να μειωθεί 0,7 το έλλειμμα ή να μη μειωθεί; Πρέπει να βρούμε λεφτά να καλυφθεί αυτό το έλλειμμα που υπάρχει; Να είναι οι αυξήσεις πάνω απ' τον πληθωρισμό, παρόλο που δεν αντέχει το κράτος να τις δώσει; Αυτά είναι συγκεκριμένα πράγματα σε μια συγκεκριμένη κατάσταση.

-- Νομίζω ότι με τις ερωτήσεις σας επιβεβαιώνεται το εξής πράγμα: Οτι δεν μπορεί να υπάρξει λύση με επιμέρους μέτρα, αλλά χρειάζονται μεγάλες επιλογές. Τα ερωτήματα που βάλατε αυτό αποδεικνύουν, δηλαδή ότι η διαχείριση της κρίσης έχει απελπιστικά στενά όρια. Θέλετε να σας κάνω μια πρόβλεψη;

-- Παρακαλώ.

-- Γι' αυτό εμείς μελετάμε αυτό το θέμα. Εάν αυτή η κρίση είναι πολύ βαθιά και κρατήσει πολύ θα δείτε κρατικοποιήσεις.

-- Βεβαίως, πολύ σωστό αυτό.

-- Θα έχετε αντίρρηση εσείς σε κάτι τέτοιο; Εάν το κράτος πει να κρατικοποιήσω τις τράπεζες διότι οι τράπεζες φαληρίζουν, να κρατικοποιήσω τομείς της οικονομίας για να τους σώσω, το ΚΚΕ θα πει όχι;

-- Θα σας απαντήσω. Καταρχήν, θέλω να απαντήσω στο εξής πράγμα: Αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχουν δογματικές πολιτικές, υπάρχει ο δογματισμός στα κεφάλαια και στα κέρδη. Μπορεί να υπάρξει πολύ μεγάλη ευελιξία. Τι θα πούμε εμείς; Δε θα πάρω την ιδεολογική μας άποψη, θα πάρω την τρέχουσα άποψη που υπάρχει τώρα. Οι κρατικοποιήσεις σήμερα δεν μπορούν να προσφέρουν αυτά, τα όποια πρόσφεραν πριν 20 και 30 χρόνια, διότι σήμερα έχεις ελεύθερη αγορά. Οι κρατικοποιήσεις δε θα δημιουργήσουν κρατικά μονοπώλια, θα υπάρχουν ιδιωτικές επιχειρήσεις, απελευθερωμένη αγορά. Επομένως, αυτές οι κρατικές επιχειρήσεις δε θα μπορέσουν να προσφέρουν αυτό που πρόσφεραν κάποτε. Θα εφαρμόζουν στο εσωτερικό τους αντεργατικά μέτρα, για να μη μείνουν πίσω στον ανταγωνισμό και πιθανόν οι περισσότερες να μην τα καταφέρουν.

-- Αρα;

-- Αρα, λοιπόν, να σας πω. Γι' αυτό υπάρχει ανάγκη, ωριμάζει η συζήτηση μιας άλλης κατεύθυνσης, μιας άλλης πολιτικής, μιας άλλης αναπτυξιακής διεξόδου. Αυτή τη συζήτηση είμαστε διατεθειμένοι να την κάνουμε, πάνω όμως ταυτόχρονα στο έδαφος της πάλης για να περισώσουν κάτι οι εργαζόμενοι και όσο μπορούν να βελτιώσουν τη θέση τους.

-- Που σημαίνει τι, κυρία Παπαρήγα; Ολα κρατικά;

-- Εγώ θα έλεγα όλα να ανήκουν στο λαό, Λαϊκή Οικονομία, Λαϊκή Εξουσία, άλλος δρόμος. Αυτό το «κρατικά» που λέτε εσείς δε δείχνει τη δική μας αντίφαση. Δείχνει την αντίφαση αυτών που έλεγαν μέχρι τις προηγούμενες δεκαετίες εθνικοποίηση, οργανισμός προβληματικών επιχειρήσεων. Πάρτε τις χρεοκοπημένες επιχειρήσεις, να τις κάνουμε δημόσιες και να μπαλώνουμε τρύπες. Και που τώρα θα ανακαλύψουν - ακόμα δεν τον λένε καθαρά - ότι πρέπει να υπάρξει κρατική παρέμβαση γιατί το σύστημα - δεν καταρρέει, δεν έχω τέτοια άποψη - αλλά το σύστημα δε θα μπορέσει να συνέλθει γρήγορα. Επομένως, αντικειμενικά σήμερα, πέρα απ' το να υπερασπιστούν οι εργαζόμενοι ορισμένα δικαιώματά τους, και πρέπει να γίνει, ανοίγει η συζήτηση για το τι είδους, τι είναι αυτή η ανάπτυξη.

-- Πέρσι ήταν πίσω το ΚΚΕ στις δημοσκοπήσεις και πάνω ο ΣΥΝ. Σκεφτήκατε να αναπροσαρμόσετε την πολιτική σας, τη στρατηγική σας; Πώς εκτιμάτε το ότι αυτό το τοπίο άλλαξε και πάλι;

-- Σας διαβεβαιώ ότι δε διαμορφώνουμε τη στρατηγική μας, τη γενικότερη πολιτική μας με βάση τις κάλπες, ούτε σε ανταγωνισμό με τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, παρά το γεγονός ότι έχουμε μέτωπο, πολεμική με τον ΣΥΡΙΖΑ.

-- Γιατί;

-- Θα σας εξηγήσω. Το κύριο μέτωπο είναι, στο πολιτικό επίπεδο, με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, στο κοινωνικό επίπεδο είναι με εκείνο που λέμε ολιγαρχία του πλούτου, μονοπώλια, με το κεφάλαιο. Αυτό είναι το κύριο μέτωπο.

-- Eχω την αίσθηση ότι δίνετε στον ΣΥΡΙΖΑ παραπάνω σημασία απ' ό,τι αντικειμενικά έχει κι ότι το μέτωπό σας με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι παραπάνω απ' ό,τι με ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και ολιγαρχία.

-- Μέτωπο με την γραμμή - ας το πούμε - που υπηρετεί ο ΣΥΝ πρέπει να υπάρχει, είτε ο ΣΥΝ έχει 15% είτε έχει 0,5%. Για ποιο λόγο; Δεν είναι εκλογικό το ζήτημα. Αν θέλετε, είναι μια κατεύθυνση που, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά στη ριζοσπαστικοποίηση του λαϊκού κινήματος.

-- Να σας πάρει πελατεία δηλαδή;

-- Οχι. Εχουμε πια άλλο - δεν μου αρέσει αυτή η έκφραση αλλά αυτή μού έρχεται τώρα - αυλόγυρο. Είναι άλλα τα κοινωνικά στρώματα που ψηφίζουν ΣΥΝ και άλλα το ΚΚΕ.

-- Είναι τόσο σαφές αυτό;

-- Κοιτάξτε, τείχη δεν υπάρχουν πουθενά.

-- Και η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις δεν ήταν σε βάρος του ΚΚΕ.

-- Ακριβώς, ήταν σε βάρος του ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή, τα συγκοινωνούντα δοχεία είναι με το ΠΑΣΟΚ και μεταξύ τους έχουν έναν πόλεμο, αδυσώπητο, ανίερο, δεν έχει σημασία. Η μείωση του ΣΥΡΙΖΑ δε σημαίνει ντε και καλά ότι θα 'ρθει στη «δεξαμενή» του ΚΚΕ. Εγώ τώρα δε σας λέω τι συμβαίνει ευρύτερα και βαθύτερα, για να μην κάνουμε μια ιδεολογική συζήτηση, πάντως, σας διαβεβαιώ ότι είναι έτσι και η μείωση του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται ακριβώς στο ότι τα κοινωνικά στρώματα, στα οποία στηρίχτηκε, τον εγκαταλείπουν ενώ, αντιθέτως, δεν είναι δυνατόν να κερδίσει εκείνα τα κοινωνικά στρώματα για τα οποία τυπικά επαγγέλλεται ότι εργάζεται.

-- Αισθάνεστε ότι η κριτική που ασκήσατε στον ΣΥΡΙΖΑ το περασμένο Δεκέμβρη ήταν επηρεασμένη από το κλίμα των ημερών; Σήμερα έχετε την ίδια άποψη για τα όσα συνέβησαν τότε;

-- Ναι. Θα πρέπει να σας πω, όμως, το εξής: Πραγματικά είναι ένα σύνθετο και δύσκολο θέμα το να επικρίνεις τον ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων, ενώ δεν οργανώνει τέτοια πράγματα και ούτε είναι μέσα στη φύση του. Συμβαίνει στην πολιτική να χαϊδεύεις αυτιά, ενώ ο ίδιος δεν έχεις άμεση ανάμειξη. Ηταν δύσκολο το θέμα και καταλαβαίναμε ότι αυτό το πράγμα θα προκαλέσει. Το είπαμε όμως γιατί τα πράγματα είχαν φτάσει σε μια κατάσταση όπου «έχανε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα» και δεν ήξερες πού θα οδηγηθούν τα πράγματα. Και έπρεπε να του πεις δημόσια «αμάν, σταμάτα να χαϊδεύεις αυτιά».

Πρέπει, όμως, να σας πω και κάτι άλλο. Τέτοια στοιχεία είχαμε ότι ίσχυαν και πριν από ένα ή δύο χρόνια. Ομως, ειλικρινά, παίρνοντας υπόψη ότι μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει ένας ιδεολογικός πόλεμος μεταξύ μας που μπορεί, ας πούμε, να επεκτείνεται και σε πράγματα που δεν πρέπει, ήμαστε πάρα πολύ συγκρατημένοι προηγούμενα.

Οταν πια έφτασε το πράγμα στο απόγειο είπαμε ότι έχουμε ευθύνη να μιλήσουμε. Ούτε συνεχίσαμε, ότι το έχουμε κάνει «ψωμοτύρι» το θέμα. Αποβλέπαμε στο να ασκήσουμε πίεση για γενικότερους λόγους και όχι για να λύσουμε τις μεταξύ μας διαφορές.

-- Ο ιδεολογικός πόλεμος είναι κατανοητό. Από την άλλη αν βρισκόμαστε σε μια τόσο βαθιά κρίση και ο κίνδυνος είναι μεγάλος να υποστούν μεγάλο πλήγμα οι εργαζόμενοι, είναι καιρός για ιδεολογικές διαφορές ή ψάχνεις να βρεις οποιονδήποτε μπορεί να συμφωνήσει μαζί σου έστω και στο παραμικρό;

-- Καταρχήν σας απέδειξα ότι πολλές φορές δεν μπορείς να μένεις μόνο στην ιδεολογική διαφορά, κι αν θέλετε, δε θα σε καταλάβει κι ο λαός αν μόνο με ιδεολογικά όπλα αντιμετωπίζεις ένα ζήτημα. Ομως, πρέπει να σας πω το εξής: Δεν υπάρχουν και σύνορα και τείχη ανάμεσα στην ιδεολογία, την πολιτική και την πρακτική. Επομένως, δεν μπορεί να κάνει κανείς σκόντο σε ιδεολογικά ζητήματα. Αλλο πράγμα να μην απαιτείς να συμφωνήσουμε μεταξύ μας. Ομως, να σας πω το κυριότερο: Η διαφωνία μας με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ βαθιά, όσο κι αν προσπαθεί να το συγκαλύψει με αριστερόστροφα λόγια.

-- Η μεγαλύτερη ανθρωποκτονία του 20ού αιώνα έχει ένα όνομα: Ιωσήφ Στάλιν. Τι πάθατε και τον βρήκατε συμπαθητικό στο συνέδριό σας;

-- Αν είχατε διαβάσει όλο το κείμενο των Θέσεων δε θα μου λέγατε αυτό. Το μεγαλύτερο έγκλημα του αιώνα είναι ο χιτλερικός φασισμός, ο ναζισμός. Δεν μπορεί η χώρα που έδωσε 20 εκατ. νεκρούς, η χώρα η οποία συνέβαλε αποφασιστικά στην ήττα του φασισμού - χωρίς να σημαίνει ότι μόνο ο σοβιετικός λαός προσέφερε - να θεωρείται ότι μέσα σε αυτή τη χώρα έχουν συντελεστεί τα μεγαλύτερα εγκλήματα του 20ού αιώνα.

Εμείς τολμηρά από το 1992 και μετά αρχίσαμε να μελετάμε αργά αλλά βασανιστικά την ιστορία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης από το 1917, από την άλλη μέρα της Οχτωβριανής Επανάστασης. Ηθελε και τόλμη, για να μην πω ότι φάνηκε ίσως και λίγο ως θράσος. Γιατί δεν είναι εύκολο, και ποιοι είμαστε εμείς στο κάτω κάτω; Ενα κόμμα, σε μια χώρα, που δεν είμαστε στην εξουσία, ούτε είμαστε και το μεγαλύτερο κόμμα το παγκόσμιο να μπορούμε να μελετάμε αυτά.

Εμείς, λοιπόν, υπερασπιζόμαστε τη Σοβιετική Ενωση, υπερασπιζόμαστε την περίοδο μέχρι 1940 - 41 που ήταν η περίοδος εκείνη που μπήκαν οι βάσεις της οικοδόμησης της σοσιαλιστικής οικονομίας. Οι βάσεις, έτσι; Δε λέω ότι όλα λύθηκαν.

Η μεγαλύτερη εκστρατεία που έγινε κατά του Στάλιν είναι εκείνη για το γνωστό θέμα της κολεκτιβοποίησης. Ηταν η εμφύλια σύρραξη με τους κουλάκους, οι οποίοι υπερασπίστηκαν την ιδιοκτησία τους. Αυτός ο πόλεμος ο εμφύλιος είχε νεκρούς κι από τις δυο μεριές. Και θέλετε να δεχτώ ότι κάηκαν και χλωρά; Οτι τέτοιες καταστάσεις δημιουργούν και υπερβολές; Και το «υπερβολές» δεν το λέω με μια απλοϊκή έννοια ή με μια μετριασμένη έκφραση. Τέτοια υπήρχαν. Ηταν ένας σκληρός αδυσώπητος πόλεμος κι αν δεν είχε δοθεί η μάχη της κολεκτιβοποίησης δεν ξέρω αν η Σοβιετική Ενωση θα είχε καταφέρει να παίξει αυτό το ρόλο στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Δεν κάναμε αυτή τη συζήτηση ούτε για να εξιδανικεύσουμε τον Στάλιν, ούτε να κακοποιήσουμε κανέναν άλλο. Αλίμονο αν θα καθόμασταν 16 χρόνια να κάνουμε αυτή τη μελέτη για να εξιδανικεύσουμε ένα πρόσωπο. Εμείς αναφερόμαστε στην εποποιία ενός λαού, κυριολεκτικά, ο οποίος έχτισε, οικοδόμησε και ασκούμε κριτική στο ΚΚ γιατί «από τα πάνω» τα χάλασε.

-- Φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση δεν μπορεί να υπάρξει, το κίνημα αυτή τη στιγμή δεν είναι σε θέση να ανατρέψει τα πράγματα. Μια πιθανή προσφυγή στις κάλπες θα μπορούσε να αλλάξει κάπως τα πράγματα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κανένα κόμμα δε θα μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Τι θα γίνει με τη χώρα; Σε συνθήκες οικονομικής κρίσης δε θα μπορούσε να υπάρξει ένα μίνιμουμ συναίνεσης, ώστε να μη βρεθούμε σε αδιέξοδο;

-- Ακυβέρνητες χώρες και ακυβέρνητες πολιτείες δεν υπάρχουν. Κι ακριβώς σε συνθήκες κρίσης θα κάνουν κάθε προσπάθεια να κυβερνηθεί η χώρα ακριβώς για να φορτωθούν τα βάρη στις πλάτες του λαού. Κι εμείς παίρνουμε υπόψη τι θα κάνουν οι άλλοι.

Ποια είναι η δική μας στόχευση. Δεν μπορούμε να πούμε ότι αύριο μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση ΚΚΕ, να υπάρξει λαϊκή εξουσία και σας ορκιζόμαστε ότι θα λυθούν όλα. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι το εξής: Χρησιμοποίησε και τη μάχη των εκλογών, όπως και τη μάχη του αγώνα, για να διατρανώσεις τη θέλησή σου ότι δεν κάνεις πίσω. Φόβισέ τους αντί να σε φοβίσουν. Αυτό είναι το καλύτερο πεδίο για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της κρίσης και οι συνέπειές της. Καλύτερα, λοιπόν, μια κυβέρνηση αδύναμη, παρά μια κυβέρνηση δυνατή που γονατίζει το λαό. Ετσι πάει το πράγμα, γιατί αυτός είναι ο συσχετισμός δύναμης. Δεν μπορώ να υποστηρίξω ή να πω στο λαό ότι «ξέρετε, όλα μπορούν να λυθούν αύριο». Αλλά υπάρχουν οι ευρωεκλογές. Εχει σημασία σε όλη την Ευρώπη τι μήνυμα θα δοθεί. Ο μύθος της ΕΕ έχει θολώσει. Αγώνες και κάλπη, δεν το υποτιμάμε καθόλου. Από κει και πέρα να σας ξεκαθαρίσω ότι για μας προέχει η οργάνωση της αντεπίθεσης της λαϊκής.