Τελειώνει ο Δεκέμβρης και πήρα την απόφαση τούτη την Κυριακή να την περάσω στους Δελφούς. Ετσι, σαν ξημέρωσε κι ουρανός ήταν καθάριος πήρα το δρόμο και δεν άργησα να βρεθώ στον «Ομφαλό της Γης».

Ταχτοποιήθηκα σ' ένα ξενοδοχείο και κατέβηκα στο σαλόνι να πιω έναν καφέ και να σκεφτώ τι θα κάνω κι είπα με το νού μου πόσο δίκιο είχε η αξέχαστη φίλη μου Ελένη Αδαμοπούλου όταν έλεγε; «Κάθε φορά που έρχομαι σε τούτο τον τόπο δεν μπορώ παρά να κλείνουμαι πιο πολύ στον εαυτό - μου και να στοχάζουμαι». Πραγματικά κάτι τέτοιο είχε συμβεί και με μένα, καθώς προσπαθούσα να απολαύσω τον καφέ μου και να καπνίσω το τσιγάρο μου.

Η γυναίκα μου κι αυτή σιωπηλή με κοιτούσε αμήχανα κι έμοιαζε σαν κάτι να ήθελε να μου πει μα δεν αποφάσιζε να το ξεστομίσει. Ο καιρός είχε πάρει να χαλάει, γκρίζα σύννεφα πλανιόντουσαν στον ουρανό και παίζανε κρυφτούλι με τον ήλιο. Εριξα μια ματιά από το τζαμωτό, σηκώθηκα και της λέω: σήκω να βγούμε, δεν ήρθαμε εδώ για να κλειστούμε στους τέσσερις τοίχους. Ετσι κι έγινε. Βγήκαμε έξω, πιάσαμε ένα ψήλωμα κι αγναντέψαμε ξέμαρκα κατά την Ιτέα και τους ελαιώνες του Χρισσού. Το θέαμα ήταν καταπληκτικό, μας ενθουσίασε. Και μια κι ακόμα το Μουσείο ήταν ανοιχτό, βιαστήκαμε να μπούμε. Τα εκθέματά του τα είχαμε δει πολλές φορές, μα δεν ξέρω γιατί μου φάνηκε σαν να τα έβλεπα για πρώτη φορά. Περνούσα σιγά - σιγά από μπροστά τους και τα ξέταζα με προσοχή. Εκεί που στάθηκα, όμως, πιότερο, ήταν ο «Ηνίοχος». Καθώς τον θωρούσα αναγύρισε στο νου - μου: - αλήθεια, εκείνοι, οι πρόγονοί μας με πόσο γουρμασμένη σκέψη καταπιάνονταν με κείνο που τους απασχολούσε. Και με πόση σοβαρότητα κι υπευθυνότητα δημιουργούσαν το καθετί. Για τούτο μας άφησαν όλα τούτα τα αριστουργήματα, που έρχονται από τα πέρατα του κόσμου να τα απολαύσουν και να τα θαυμάσουν. Βγαίνοντας από το Μουσείο και σιγά - περπατώντας φτάσαμε στην Κασταλία πηγή, για να αναπλάσουμε στο νου μας την Πυθία να μοσχοπλένεται πριν να ξεκινήσει τη δουλιά της μαντείας ανεβασμένη στον τρίποδα. Γάργαρο, καθάριο, ίδιο κρούσταλλο, έτρεχε το νερό από την Κρήνη. Ολόγυρα ο τόπος ησυχασμένος, τυλιγμένος στο πράσινο σου μέρωνε την ψυχή και τη σκέψη σου για στοχασμό.

«Αλήθεια, μου λέει η γυναίκα - μου, πώς έγινε και ξεστράτισε το ανθρώπινο μυαλό και δεν εκτίμησε καταπώς έπρεπε τους θησαυρούς που του χάρισε η φύση. Ρίχνεται μ' απληστία στο λήστεμά της, μάχεται αλόγιστα για την εκμεταλλευτή κι απόκοντα μακελεύει ο ένας τον άλλο σε φριχτούς τοπικούς και παγκόσμιους πολέμους, ρυπαίνει την ατμόσφαιρα, μολύνει το περιβάλλον και δημιουργεί κινδύνους αφανισμού του ανθρώπου και καταστροφής του Πλανήτη - μας». Εχεις δίκιο της αποκρίνουμαι, αν οι άνθρωποι αντάμωναν σε ένα προσκύνημα εδώ πάνω στους Δελφούς, ασφαλώς θα πάσκιζαν να στεριώσουν την αγάπη και την ειρήνη ανάμεσά τους. Αραγε, θα παρουσιαστεί και στις μέρες μας ένα «Αμφικτύων» να οδηγήσει τους λαούς σε μια «μάζωξη εθνών», να σταματήσει η «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», ο βιασμός της φύσης και η εγκληματική δίψα για κέρδος και να σωθεί η Ανθρωπότητα; Με τέτοιους διαλογισμούς πήραμε το δρόμο για το ναό του Απόλλωνα. Καθώς βαδίζαμε, αναγύρισα το βλέμμα κατά τον ουρανό. Δυο αγριοπούλια, μ' ανοιγμένες τις φτερούγες γυροφέρνανε τ' αψήλου. Για μια στιγμή ζυγαριάστηκαν πάνωθέ μας το ένα δίπλα στο άλλο, και πριν το μάτι μας τα καλοπιάσει, ξεμάκρυναν και χάθηκαν κατά τη ρεματιά. Τέτοια θα ήσαν τα αϊτοπούλια, είπα με το νου μου, που είχε ξαπολήσει ο Δίας από τις δυο άκρες του κόσμου και σαν τα είδε να ανταμώνουν πάνω απ' τους Δελφούς αποφάνθηκε; τούτο είναι τ' αφάλι της Γης. Ασυγκράτητη η φαντασία των προγόνων - μας να πλάθουν μύθους με νόημα, σκέφτηκα. Σαν κάποια στιγμή φτάσαμε στο τέμενος του Απόλλωνα και για ώρα στοχαζόμαστε την εποχή που όλα τούτα ήσαν ολόρθα, τρανά δείγματα της αρχιτεκτονικής των προγόνων μας. Κοντοζυγώνοντας στο χώρο του Μαντείου μού ξέφυγε ένα χαμόγελο, καθώς αναθυμήθηκα την περίφημη ιέρεια Πυθία και τους χρησμούς της. Πονηρό το παπαδαριό, διαλογίστηκα, σ' όλες τις εποχές πάντα έβρισκε τρόπους και μέσα να ξεκολλάει το χρήμα των πιστών και να πλουτίζει. Πότε με τις μαγγανείες, πότε με τους χρησμούς και πότε τα συχωροχάρτια και τα τρισάγια έλυνε το οικονομικό του πρόβλημα. Το Μαντείο των Δελφών είχε ασκήσει μεγάλη επιρροή στον τότε κόσμο και μάζευε πολλούς θησαυρούς καταπώς γίνεται στην εποχή μας μας με ορισμένα εκκλησιαστικά κέντρα και εκκλησίες με «θαυματουργές εικόνες». Από το χώρο του Μαντείου περάσαμε από τη Μαρμαριά, το ναό της Πρόνοιας Αθηνάς και το Γυμνάσιο, το χώρο που οι αθλητές προετοιμάζονταν πριν εμφανιστούν στο κοινό. Στερνά καταλήξαμε στο θέατρο. Καθώς εξετάζαμε τα ερειπώματα του θεάτρου, η σκέψη μου αναγύρισε στα 1927, τη χρονιά που η Εύα και ο Αγγελος Σικελιανός βάλθηκαν με πάθος να αναβιώνουν τις «Δελφικές γιορτές» και πρωτοανεβάσανε το έργο του Αισχύλου «Προμηθέας Δεσμώτης». Και τότε μου θύμισε η γυναίκα μου τις εκδηλώσεις που γίνανε για τα εβδομηντάχρονα στα 1997 «και την προσπάθεια να προσαρτήσουν το "Δελφικό ιδεώδες" με το "ιδεώδες της Ευρωπαϊκής Ενωσης" του ολιγάριθμου μονοπωλιακού κεφαλαίου», καθώς έγραφαν στο «Ρίζο» (φυλ. 1.1.98), στο σχετικό αφιέρωμά τους στον αξέχαστο σύντροφο Τάκη Αδάμο με την αναδημοσίευση της μελέτης του για τον Αγγλο Σικελιανό που είχε πρωτοδημοσιευτεί στο περιοδικό «Νέος Κόσμος» (αρ. 7 - Ιούλης 1961)

Ως αποτελειώσαμε την επίσκεψή μας σε τούτα τα απομεινάρια της αρχαιότητας πήραμε το δρόμο του γυρισμού, γιατί το κρύο άρχισε να γίνεται τσουχτερό, με τη σκέψη πως τούτα τα ερείπια δείχνουν καθαρά ότι ο πολιτισμός που κλείνουν μέσα τους ήταν εκείνος που σημάδεψε την πορεία της Ανθρωπότητας στο προτσές της ιστορίας της. Δεν ξέρω αν κι άλλοι εκδρομείς ακολουθήσανε τα μονοπάτια στους Δελφούς που πήραμε εμείς για να χαρούν και απολαύσουν ένα τέτοιο πνευματικό λουτρό. Πάντως, όσοι το κάνανε, πιστεύω, πως θα ήσαν οι πιο κερδισμένοι κι οι πιο ευχαριστημένοι.