Κρίση με απρόβλεπτες εξελίξεις | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΝΟΤΙΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Κρίση με απρόβλεπτες εξελίξεις

Οταν το κράτος που φιλοξενεί τη Διαβαλκανική Διάσκεψη και στη συγκεκριμένη περίπτωση η ΠΓΔΜ, αναγκάζεται να θέσει σε κατάσταση συναγερμού το στρατό της, δυο μέρες πριν την έναρξη της Διάσκεψης, στα σύνορά του με το Κοσσυφοπέδιο και τη νότια Σερβία, τότε πραγματικά η εντεινόμενη κρίση στα νότια Βαλκάνια φαίνεται να ξεφεύγει από τον έλεγχο των όποιων ασφαλιστικών δικλίδων, ή να τη «σπρώχνουν» σε κατεύθυνση ανεξέλεγκτη. Η αφορμή για το «στρατιωτικό συναγερμό» ήταν η εκεί άφιξη περίπου 200 ενόπλων ανδρών του «Απελευθερωτικού Στρατού Πρέσεβο, Μεντβέγια, Μπουγιάνοβατς» (UCPMB). Σύμφωνα με εκτίμηση της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, έχει τεθεί εδώ και καιρό σε εφαρμογή σχέδιο γενικότερης αποσταθεροποίησης της περιοχής με στόχο τη δημιουργία μιας....«Παναλβανικής Ομοσπονδίας» στα Βαλκάνια. Εκτίμηση που διατυπώθηκε στις συναντήσεις του Προέδρου της ΠΓΔΜ, Μπορίς Τραϊκόφσκι και του υπουργού Αμυνας, Λιούμπεν Παουνόφσκι με το διοικητή της πολυεθνικής δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο, Ιταλό αντιστράτηγο Κάρλο Καμπιγιόσου.

Ο υπουργός Αμυνας της ΠΓΔΜ επέρριψε εμμέσως πλην σαφώς τις ευθύνες για τη διείσδυση Αλβανών ανταρτών από την κοιλάδα του Πρέσεβο στο έδαφος της ΠΓΔΜ, στην ΚΦΟΡ, λέγοντας πως ενώ τα Σκόπια «φυλάσσουν σε τακτική βάση τα σύνορα, εντούτοις δεν καλύπτεται από το Κοσσυφοπέδιο η πλευρά των συνόρων... Και το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι Χαβάι, ούτε σκανδιναβική χώρα αλλά... μια πολύ επικίνδυνη περιοχή». («Ριζοσπάστης», 22/2/2001). Τι να σημαίνει άραγε αυτό; Μήπως ότι η ΝΑΤΟική δύναμη κατοχής του Κοσσυφοπεδίου «κάνει πλάτες» αν δεν υποθάλπει τον UCPMB;

Την ίδια χρονική στιγμή, ο αντιπρόεδρος της σερβικής κυβέρνησης, Νεμπόισα Τσόβιτς έκανε νέα έκκληση προς τους Αλβανούς ηγέτες της νότιας Σερβίας, κυρίως τους Ριζά Χαλίμι και Ζεκερίγια Φάζλιου, «να έρθουν το συντομότερο δυνατόν στο τραπέζι του διαλόγου»... καλώντας τους ταυτόχρονα «να σταματήσουν αμέσως όλες τις πράξεις τρομοκρατίας και να ορίσουν τους εκπροσώπους τους για τις συνομιλίες...».

Ο Ριζά Χαλίμι, δήμαρχος της πόλης Πρέσεβο και αρχηγός του «Κόμματος Δημοκρατικής Δράσης», επιθυμεί το διάλογο, ότι η πλατφόρμα της αλβανικής κοινότητας για την έναρξη των συνομιλιών θα ανακοινωθεί «σύντομα σε συνέντευξη Τύπου, μετά τη συνάντηση με εκπροσώπους του ΝΑΤΟ». Αν αυτή η τοποθέτηση δε φανερώνει ότι το ΝΑΤΟ ανέχεται αν δε στηρίζει ενεργά τη δράση του UCPMB, τότε τι άλλο μπορεί να σημαίνει;

Η κρίση που έχει ξεσπάσει στα νότια Βαλκάνια και φαίνεται να παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, έχει τις ρίζες της στις ευρωατλαντικές επεμβάσεις στα Βαλκάνια με πιο καταστροφική απ' όλες την πρόσφατη πολεμική δράση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, αν βεβαίως δεν υπάρξει ακόμη χειρότερη εξέλιξη, η οποία επίσης προμηνύεται μετά και τις τελευταίες εξελίξεις. Ποιός μπορεί να αποκλείσει οτι ήδη υπάρχει το πρόσχημα για νέα ΝΑΤΟική στρατιωτική επέμβαση αν δεν επιδιώκεται; Αλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος της Ομάδας Διεθνών Κρίσεων Γκάρεθ Εβανς, διερωτάται σε άρθρο του στη «Γουόλ Στριτ Τζόρναλ»: «Ο επόμενος πόλεμος των Βαλκανίων έχει ήδη αρχίσει στην περιοχή του Πρέσεβο»; (Καθημερινή, 22/2/2001).

Είχε ή δεν είχε σχέση η απότομη όξυνση της κατάστασης όπως καταγράφεται με τις τελευταίες εξελίξεις στα σύνορα της ΠΓΔΜ, δεν έχει και τόση σημασία. Βεβαίως η «Διαβαλκανική», ουσιαστικά ως περιεχόμενο είχε την προώθηση του «Συμφώνου Σταθερότητας». Στο «οικονομικό φόρουμ» που έγινε στα πλαίσιά της, «υπογράφηκε συμφωνία όπου τονίζεται η «ανάγκη» περαιτέρω φιλελευθεροποίησης του εμπορίου ως προϋπόθεσης για την «ενσωμάτωση» της περιοχής στις ευρωπαϊκές δομές... ενώ επισημαίνεται ότι η επιτυχής εφαρμογή των «δεσμεύσεων» που αναλήφθηκαν προϋποθέτει την «κατάλληλη» ενεργοποίηση των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών και των μηχανισμών του «Συμφώνου Σταθερότητας», με δέσμευση για την επιτάχυνση των διαδικασιών «προσαρμογής» της περιοχής στα πρότυπα των «ευρωπαϊκών στάνταρ», σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της εσωτερικής τους νομοθεσίας. (Ριζοσπάστης, 23/2/2001)

Ολ'αυτά σημαίνουν δημιουργία όρων απρόσκοπτης δράσης των μονοπωλίων. Μόνο που μεταξύ των μονοπωλίων υπάρχουν έντονοι ανταγωνισμοί για τη μοιρασιά της λείας, που σημαίνει ότι ο έλεγχος των καθεστώτων των «κρατών προτεκτοράτων», π.χ. από τις ΗΠΑ ή τη Γερμανία, γίνεται επίσης πεδίο της μεταξύ τους αντιπαράθεσης. Και σ' αυτό βεβαίως χρειάζεται η ύπαρξη εστιών κρίσης προκειμένου οι επεμβάσεις να συνεχίζονται, ώσπου να επέλθει προσωρινός συμβιβασμός μεταξύ των αρπαχτικών σ' αυτό το μοίρασμα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει κι άλλο πόλεμο, που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ως ενδεχόμενο.

Πού οδεύουν αυτές οι εξελίξεις; Προς το διαμελισμό της ΠΓΔΜ, τη Μεγάλη Αλβανία, που ανοίγει τις ορέξεις για Μεγάλη Βουλγαρία; Πού θα οδηγήσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε συνδυασμό με τις αποσχιστικές τάσεις του Μαυροβουνίου; Ολα αυτά τα ενδεχόμενα ως αλυσιδωτές αντιδράσεις δεν είναι σενάρια φαντασίας. Υποδαυλίζονται από τους ΝΑΤΟικούς. Και αν συμβούν, ως γεγονότα, που μπορεί να αποκτούν και δική τους δυναμική, οδηγούν τους βαλκάνιους στην «κόλαση». Σ' αυτή την «κόλαση», σπρώχνει και το κατεστημένο της Ελλάδας, γεγονός που απαιτεί δράση ενός λαϊκού μετώπου ενάντιά του, μαζί με την κοινή αντιιμπεριαλιστική δράση των βαλκανικών λαών.

Λ. Κ.