Η εκλογική νίκη του ΑΚΕΛ, ήρθε σε μια στιγμή που, κατά κοινή ομολογία, το Κυπριακό εισέρχεται σε κρίσιμη φάση. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας για την ένταξη στην ΕΕ, είναι κοντά χωρίς, ωστόσο, να φαίνεται το ίδιο κοντά και η ένταξη. Αντίθετα, ολοένα και περισσότερες φωνές ακούγονται να συμμερίζονται την άποψη ότι η Κύπρος δεν είναι δυνατό να γίνει μέλος της ΕΕ πριν την επίλυση του πολιτικού προβλήματος.

Την ίδια στιγμή η Τουρκία, κλιμακώνει την πίεση υπογραμμίζοντας τη θέση της, ότι το Κυπριακό επιλύθηκε το 1974. Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι οι τουρκικές θέσεις δεν άλλαξαν ούτε στο ελάχιστο, έστω κι αν τα τελευταία δύο χρόνια οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Αγκυρα ακολουθούν μια πολιτική «προσέγγισης».

Αυτήν την κρίσιμη στιγμή, λοιπόν, το ΑΚΕΛ επικράτησε στις βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο και το βάρος που αναμένεται να σηκώσει στη δύσκολη πορεία του Κυπριακού, πολλαπλασιάζεται.

Για τις δυσκολίες αυτής της πορείας, αλλά και τις προσδοκίες που γεννά η εκλογική νίκη του ΑΚΕΛ, ο «Ρ» συζητά σήμερα με τον ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Δημήτρη Χριστόφια.

-- Για ποιους λόγους εκτιμάτε ότι επικράτησε το ΑΚΕΛ στις πρόσφατες εκλογές;

-- Η επιτυχία του ΑΚΕΛ στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές αντανακλά την αυξανόμενη εκτίμηση και την εμπιστοσύνη που ο κυπριακός λαός τρέφει προς το Κόμμα μας. Εκτίμηση και εμπιστοσύνη που έχουν κατακτηθεί με την πολύχρονη προσφορά και τους αγώνες του ΑΚΕΛ για την Κύπρο, τους εργαζόμενους και τον απλό άνθρωπο. Αντανακλά ακόμα την αναγνώριση του γεγονότος ότι το ΑΚΕΛ είναι η πιο σύγχρονη και ανανεωμένη πολιτική δύναμη στον τόπο. Ο κυπριακός λαός με την ετυμηγορία του εξέφρασε για μια ακόμα φορά την επιδοκιμασία και την υποστήριξή του προς τη σωστή, συνεπή και στηριγμένη σε αρχές πολιτική του ΑΚΕΛ στο Κυπριακό και την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, καθώς και στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης και κοινωνικο-οικονομικής πολιτικής. Σημαντική συμβολή στην ανοδική πορεία του ΑΚΕΛ από το 1991 και εντεύθεν έχει και η πολιτική της διεύρυνσης των ψηφοδελτίων του Κόμματος με φίλους από τον ευρύτερο δημοκρατικό και προοδευτικό χώρο - αυτούς που ονομάζουμε Νέες Δυνάμεις - οι οποίοι αποδέχονται το προεκλογικό πρόγραμμα του ΑΚΕΛ και συστρατεύονται μαζί μας στους σημερινούς πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες.

-- Ποια στοιχεία της πολιτικής δραστηριότητας και του πολιτικού λόγου του ΑΚΕΛ θεωρείτε ότι έπεισαν τους ψηφοφόρους;

-- Το πρώτο που πρέπει να τονιστεί είναι η συνέπεια μεταξύ λόγων και έργων. Ο Κύπριος πολίτης δεν έκρινε το ΑΚΕΛ μόνο από τον πολιτικό λόγο που αρθρώνει, αλλά και από το γεγονός ότι ακολουθεί πολιτική η οποία έμπρακτα υπερασπίζεται και προωθεί τα δίκαια και τα δικαιώματα των πλατιών λαϊκών μαζών και εργάζεται για ένα εκσυγχρονισμό της κυπριακής κοινωνίας που στο επίκεντρό του θα έχει τον απλό άνθρωπο και όχι τα ιδιοτελή συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αναδείξαμε υπαρκτά προβλήματα που ταλανίζουν την κυπριακή κοινωνία και προβληματίζουν τον κάθε Κύπριο, όπως είναι η κρίση θεσμών και αξιών, η αναξιοκρατία και το ρουσφέτι που προωθούν οι κυβερνώντες, η εγκληματικότητα και τα ναρκωτικά που γνωρίζουν πρωτοφανή έξαρση, η ανεργία και η φτώχεια που αυξάνονται, οι επιθέσεις ενάντια στις κατακτήσεις των εργαζομένων, η αντιλαϊκή κοινωνικο-οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και της ηγεσίας του κυβερνώντος κόμματος, τα αδιέξοδα στην παιδεία κλπ. Ασκήσαμε αυστηρή και τεκμηριωμένη κριτική στους κυβερνώντες και προβάλαμε τις δικές μας θέσεις και προτάσεις. Ολα αυτά μαζί με τη ζωντανή καθημερινή επαφή με το λαό εκτιμήθηκαν από το εκλογικό σώμα.

-- Τι σηματοδοτεί η νίκη του ΑΚΕΛ και ιδιαίτερα η εκλογή του ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ στο αξίωμα του προέδρου της κυπριακής Βουλής;

-- Η εκλογική επιτυχία του ΑΚΕΛ - Αριστερά Νέες Δυνάμεις σημαίνει αυξημένες ευθύνες για το Κόμμα μας απέναντι στον κυπριακό λαό, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό συνδέει τις προσδοκίες του για ένα καλύτερο αύριο με τη δράση και τους αγώνες του κόμματος των Κυπρίων εργαζομένων. Συνειδητοποιούμε αυτές τις αυξημένες ευθύνες και θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες του λαού, ιδιαίτερα σ' ό,τι αφορά το μεγάλο θέμα της δημοκρατικής αλλαγής στη διακυβέρνηση του τόπου. Θα καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια, ούτως ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις της αλλαγής με τη συνεργασία των ευρύτερων δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων του τόπου.

Οσον αφορά την εκλογή του ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ στο αξίωμα του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή συνιστά ένα μεγάλο βήμα για το Κόμμα μας, γιατί για πρώτη φορά διεκδικεί και επιτυγχάνει εκλογή σε ύπατο πολιτειακό αξίωμα. Είναι μια καταξίωση της ογδοντάχρονης ιστορίας, των θυσιών και των αγώνων του ΑΚΕΛ. Είναι ένα σοβαρό βήμα στο ξεπέρασμα των παρωχημένων αντιλήψεων του αντικομμουνισμού, δεδομένου ότι η εκλογή έγινε με την υποστήριξη των βουλευτών του Δημοκρατικού Κόμματος και του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών και φαίνεται να γίνεται αποδεχτή με αισθήματα ικανοποίησης από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Η εκλογή στην προεδρία της Βουλής συνιστά συνάμα μια ευγενή πρόκληση για το ΑΚΕΛ, το οποίο, παραμένοντας πιστό στις αξίες και τα ιδανικά του, καλείται να προσφέρει και από μια νέα έπαλξη αγώνα.

-- Η αύξηση της δύναμης του ΑΚΕΛ θα επηρεάσει και με ποιο τρόπο τις εξελίξεις στο Κυπριακό;

-- Λόγω του προεδρικού συστήματος που έχουμε στην Κύπρο βαρύνοντα λόγο στις εξελίξεις και τους χειρισμούς του Κυπριακού έχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που φυσικά δεν εξαρτάται από το Κοινοβούλιο. Υπάρχει βέβαια το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο εφόσον λειτουργεί σωστά, χειρίζεται συλλογικά την πάλη της Κύπρου για δικαίωση. Η ενίσχυση του ΑΚΕΛ σημαίνει ενίσχυση εκείνων των δυνάμεων που με συνέπεια αγωνίζονται για λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, του διεθνούς δικαίου και των συμφωνιών υψηλού επιπέδου. Σημαίνει ενίσχυση εκείνης της πατριωτικής, διεκδικητικής και συνάμα απαλλαγμένης από εθνικισμό πολιτικής που παλεύει για την απαλλαγή της Κύπρου από την κατοχή, την επανένωση της πατρίδας μας υπό τη σκεπή της διαπεριφερειακής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών όλων των Κυπρίων. Σημαίνει ενίσχυση των δυνάμεων της επαναπροσέγγισης και της φιλίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

-- Πώς εκτιμάτε τις επαναλαμβανόμενες τουρκικές απειλές προς την Ευρωπαϊκή Ενωση προκειμένου να αποτραπεί η ένταξη της Κύπρου, μέχρι την επίλυση του πολιτικού προβλήματος; Η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη τακτική, μήπως τελικά οδηγήσει στην ένταξη μόνο της «Νότιας Κύπρου» στην ΕΕ;

-- Οι απειλές της Αγκυρας στρέφονται απροκάλυπτα κατά της Κύπρου αλλά και της ειρήνης στην περιοχή. Αλλωστε ποιο είναι το νόημα όταν ο Τούρκος ΥΠΕΞ δηλώνει ότι η αντίδραση της Τουρκίας θα είναι χωρίς όρια και όταν το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας μιλά ότι η «ειρήνη θα βρεθεί αντιμέτωπη με την αβεβαιότητα» αν η Κύπρος ενταχθεί στην ΕΕ πριν από τη λύση του Κυπριακού και πριν την ένταξη της ίδιας της Τουρκίας; Σ' αυτές τις απειλές έχουν υποχρέωση να απαντήσουν με ξεκάθαρο και κατηγορηματικό τρόπο τόσο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Θα ήταν λάθος να εκληφθούν οι τουρκικές απειλές ως απλή κίνηση τακτικής ή ακόμα ως εκδήλωση αμηχανίας, όπως ορισμένοι εδώ στην Κύπρο τις ερμηνεύουν. Η Τουρκία δε συνηθίζει να μπλοφάρει και δυστυχώς η ιστορία του Κυπριακού δείχνει ότι εφόσον παρεχόταν στην Τουρκία η κατάλληλη ευκαιρία, υλοποιούσε τις απειλές της. Από την άλλη εμείς δεν αποκλείουμε κάποιοι στο εξωτερικό να θέλουν την ένταξη μόνο της ελεύθερης Κύπρου στην ΕΕ, κάτι που φυσικά θα σήμαινε οριστικό διαμελισμό της πατρίδας μας. Εχοντας λοιπόν υπόψη τις απειλές της Τουρκίας και τους ενδεχόμενους κινδύνους, το ΑΚΕΛ από καιρό έχει ζητήσει να συζητηθεί πολύ σοβαρά στο Εθνικό Συμβούλιο το όλο θέμα, με στόχο τη χάραξη στρατηγικής αντιμετώπισης των τουρκικών απειλών, αποσόβησης των όποιων κινδύνων και ένταξης ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ακόμα και στην περίπτωση της ένταξης πριν τη λύση πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι εντάσσεται ολόκληρη η επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η εισήγησή μας αυτή έγινε δεκτή και έχει οριστεί για τις 18 του Ιούνη συζήτηση στο Εθνικό Συμβούλιο. Συζήτηση θα πρέπει να γίνει και με την ελληνική κυβέρνηση και τον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας γιατί σ' αυτή την κρίσιμη φάση του Κυπριακού και της ενταξιακής πορείας ο συντονισμός και η συνεργασία με την Ελλάδα είναι απαραίτητοι.

-- Αποτιμώντας την πολιτική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης θεωρείτε ότι έχει βοηθήσει τις εξελίξεις στο Κυπριακό;

-- Ως θέμα αρχής το ΑΚΕΛ δεν αντιτάσσεται στην ελληνοτουρκική προσέγγιση. Θεωρούμε ότι η βελτίωση των σχέσεων Αθήνας - Αγκυρας όχι μόνο είναι προς το συμφέρον των δύο λαών και της ειρήνης στην περιοχή, αλλά και ότι θα μπορούσε να επιδράσει θετικά στις εξελίξεις του Κυπριακού. Βεβαίως τονίζουμε και εμείς, όπως και η ελληνική κυβέρνηση και ο πολιτικός κόσμος της Ελλάδας, ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν μπορεί να γίνει με τίμημα τη «ραφοποίηση» του Κυπριακού, κάτι που επιδιώκει η Τουρκία.

Πρέπει να προσθέσουμε ότι οι χειρονομίες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν έχουν βρει ανταπόκριση από πλευράς των κρατούντων στην Αγκυρα. Αντίθετα πολλαπλασιάζονται οι απειλές και αναβαθμίζεται η τουρκική αδιαλλαξία. Κατά συνέπεια η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει σε κάποια στιγμή να προβληματιστεί πού τίθενται τα όρια των χωρίς ανταπόκριση χειρονομιών καλής θέλησης προς την Τουρκία.

-- Πώς εκτιμάτε σήμερα το ενιαίο αμυντικό δόγμα;

-- Τα ζητήματα άμυνας έτυχαν άγριας εκμετάλλευσης για εξυπηρέτηση παραταξιακών και εκλογικών σκοπιμοτήτων εδώ στην Κύπρο από πλευράς του κυβερνώντος Δημοκρατικού Συναγερμού. Η δογματολογία, η θεωρία του λεγόμενου ενεργού ηφαιστείου, που πίστευε ότι θα μπορούσαμε να εκβιάσουμε διεθνή παρέμβαση στο Κυπριακό, αν δίδαμε την εντύπωση ότι η Κύπρος είναι ένα ενεργό ηφαίστειο που από ώρα σε ώρα θα εκραγεί, καθώς και η «πυραυλολογία», έβλαψαν την υπόθεση της Κύπρου. Η σημερινή δεινή θέση του Κυπριακού δεν είναι άσχετη με την αποτυχία αυτής της πολιτικής. Μετά την οδυνηρή κατάληξη της ιστορίας με τους πυραύλους «Ες-300» ο κυπριακός λαός βλέπει πιο νηφάλια τα θέματα άμυνας και ανιχνεύει πιο εύκολα τη δημαγωγική διάσταση που ορισμένοι θέλουν να τους προσδίδουν. Πιστεύουμε ότι η θέση του ΑΚΕΛ για αμυντική συνεργασία με την Ελλάδα κάτω από διακρατικές συμφωνίες και μακριά από δόγματα και εθνικιστικές εξάρσεις, έχει δικαιωθεί από την ίδια τη ζωή.

-- Τι καθήκοντα βάζουν μπροστά στις φιλειρηνικές και αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις της περιοχής οι εξελίξεις συνολικά στη λεκάνη της ΝΑ Μεσογείου και ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή;

-- Η λεκάνη της ΝΑ Μεσογείου είναι μια από τις πολλές περιοχές του πλανήτη μας που υποφέρει από τη λεγόμενη νέα διεθνή τάξη πραγμάτων. Με την ανάθεση πρωταγωνιστικών ρόλων στην Τουρκία και το Ισραήλ επιχειρείται η προώθηση ιμπεριαλιστικών γεωστρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων που αποβαίνει σε βάρος των λαών, της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή. Το δράμα του παλαιστινιακού λαού συνεχίζεται. Οι φιλειρηνικές και αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις στην περιοχή μας δεν έχουν άλλη επιλογή από τη συνέχιση της πάλης ενάντια στη «νέα τάξη». Βασική προϋπόθεση επιτυχίας αυτής της πάλης είναι η συνεργασία και ο συντονισμός των δυνάμεων της προόδου, της δημοκρατίας, της ειρήνης και του σοσιαλισμού. Αυτή είναι μια σταθερή θέση του ΑΚΕΛ την οποία προβάλλουμε και προωθούμε με συνέπεια αναλαμβάνοντας και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.