Κάτω από το σύνθημα αυτό πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή η εκδήλωση που οργάνωσε η Τομεακή Οργάνωση Βιομηχανίας της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, με ομιλήτρια την Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Την εκδήλωση φιλοξένησε η αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΟΤΕ, η οποία γέμισε από γυναίκες και άνδρες, εργαζόμενες και εργαζόμενους σε διάφορους κλάδους της βιομηχανίας.

Μετά την ομιλία, ακολούθησαν ερωτήσεις και πλούσια συζήτηση για μια σειρά από ζητήματα: Για το γεγονός ότι η ανισοτιμία εξακολουθεί να υφίσταται, παρά τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στη ζωή των γυναικών. Γύρω από τους τρόπους και τα συγκεκριμένα μέτρα που χρειάζονται, για να διευκολύνεται η συμμετοχή των γυναικών στα Συνδικάτα, ιδιαίτερα νέων γυναικών και μητέρων. Σχετικά με την αξιοποίηση της «ισότητας» σαν επιχείρημα, για να προωθείται η αντεργατική - αντιλαϊκή πολιτική, για τις «ελευθερίες» που αναγνωρίζει και προωθεί ο καπιταλισμός, αλλά και για την ανάγκη η κομμουνιστική στάση ζωής να εκφράζεται και μέσα στην οικογένεια, στις σχέσεις των δύο φύλων.

Η Αλ. Παπαρήγα στο βήμα της εκδήλωσης

Το Κόμμα μας έχει ξεκινήσει εκδηλώσεις για τα επικείμενα 100χρονά του, το 2018. Ετσι δίνεται η ευκαιρία να μελετηθεί η ανεκτίμητη προσφορά του στο γυναικείο ζήτημα και την αγωνιστική δράση των γυναικών. Προκύπτει το πολιτικό δίδαγμα ότι δεν αρκεί να είσαι κομμουνιστής, κομμουνίστρια στο γενικό πολιτικό αγώνα, στο συνδικαλιστικό, πρέπει να είσαι κομμουνιστής και κομμουνίστρια παντού, σε όλες τις μορφές πάλης, στην ιδεολογική, πολιτική και μαζική, στο διεθνισμό, αλλά και στην οικογένεια, στις προσωπικές σχέσεις, στη φιλία. Δυστυχώς, παραμένει και σήμερα δύσκολο ζήτημα να κατανοηθεί το γυναικείο ζήτημα ως κοινή υπόθεση ανδρών και γυναικών. Δεν έχουμε κάνει ακόμα ό,τι περνάει τουλάχιστον από το χέρι μας.

Ας σκεφτούμε μόνο ένα πράγμα ότι στα χρόνια του ΔΣΕ, που ήταν η ανώτερη μορφή ταξικής πάλης, έγινε Συνδιάσκεψη της Πανελλήνιας Δημοκρατικής Ενωσης Γυναικών στο Βίτσι, την άνοιξη του '49, την ίδια ώρα που πάνω από τα κεφάλια των γυναικών - μελών της Συνδιάσκεψης πέταγαν αγγλικά βομβαρδιστικά με αμερικανικό πλήρωμα και χτυπούσαν με πολυβόλα και χειροβομβίδες. Για να πάνε οι γυναίκες αντιπρόσωποι στη Συνδιάσκεψη, όπως γράφει η αγωνίστρια και εκπαιδευτικός Βάγια Παπακόγκου, υπεύθυνη τότε των μαχητριών της Iης Μεραρχίας, διακινδύνευαν τη ζωή τους και πέρασαν μέσα στη φωτιά του πολέμου. Ξεκίνησαν και έφτασαν, ένα μήνα περίπου μετά, στον τόπο προορισμού τους. Στην πορεία, αλλά και στην επιστροφή, τα πόδια «δεν έβρισκαν πουθενά ίσιο τόπο να πατήσουν, τις πλαγιές διαδέχονταν οι γκρεμοί και τους γκρεμούς δασωμένες ζώνες, που τα δέντρα μάς εμπόδιζαν να βλέπουμε, προς τα πού λοξοπήγαν οι μπροστινοί μας και αν εκείνοι που μας ακολουθούν βρίσκονται πίσω μας». Ενώ ο κυβερνητικός στρατός και οι ταγματασφαλίτες παραφύλαγαν να τις χτυπήσουν.

Στις συνθήκες που ζούμε σήμερα, της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης με θύελλα πρωτοφανών σε βαρβαρότητα μέτρων από τις κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, σε συνθήκες ιμπεριαλιστικού πολέμου, παράλληλα με το ελπιδοφόρο φούντωμα των αγώνων, συναντάμε ένα επικίνδυνο φαινόμενο: Τη μείωση των απαιτήσεων των εργατών, εργατριών, των εργαζομένων γενικά, απέναντι στην καπιταλιστική εργοδοσία, το αστικό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Δεν είναι καινούργιο, εντάθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Φούντωσε επί ΣΥΡΙΖΑ με τα συντηρητικά του συνθήματα, πασαλειμμένα με αριστερή και αριστεροφανή φιλολογία.

Δυστυχώς, το κίνημα είναι πολύ πίσω στη διεκδίκηση αιτημάτων που εξειδικεύουν τα γενικά αιτήματα στις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών. Με τυπικό τρόπο προβάλλονται ως ξερά αιτήματα αυτά που αφορούν στη μητρότητα, στην προστασία των παιδιών και των ηλικιωμένων, καθώς μεγάλο βάρος τους σηκώνουν οι γυναίκες κυρίως. Εχει υποχωρήσει η συζήτηση και η δράση σε ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας στους τόπους δουλειάς, προβλήματα των επαγγελματικών ασθενειών, ορθοστασία, μονοτονία των κινήσεων στη δουλειά, μονότονη ακινησία, ατελείωτα χτυπήματα στον υπολογιστή. Ξεκαθαρίζουμε ότι η εξειδικευμένη πρόληψη και πολιτική Υγείας, ανάλογα και με το επάγγελμα αφορά και τον άνδρα, το παιδί από τη στιγμή που γεννιέται κ.λπ. Πολύ λίγο σήμερα προβάλλονται οι συνέπειες των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, όχι μόνο στην τσέπη, αλλά και στην ψυχολογία των γυναικών, στη ζωή της οικογένειας, όπως συμβαίνει και με τα ακατάστατα ωράρια, την εντατικοποίηση, την έλλειψη ελεύθερου χρόνου για την εργαζόμενη γυναίκα. Η γυναικεία ανισοτιμία, τα εμπόδια στη χειραφέτηση της γυναίκας δεν έχουν περάσει σταθερά ως αιτήματα σε όλους τους τόπους δουλειάς, στους κλάδους, στην εργατική πάλη. Δεν έχει ακόμα αναδειχθεί ότι η εργατική τάξη και το κίνημά της αντικειμενικά είναι η πρωτοπόρα τάξη, ο ηγέτης και στον αγώνα για την ισοτιμία της γυναίκας, ως συστατικό στοιχείο του αγώνα για την κοινωνική ισότητα.

Η μείωση των απαιτήσεων οδηγεί στην υποταγή στην καπιταλιστική εργοδοσία, στο κράτος και τις αντιλαϊκές κυβερνήσεις που γνωρίσαμε και στη σημερινή. Οι μειωμένες απαιτήσεις συμβαδίζουν με προκαταλήψεις, προλήψεις και συγχύσεις, διαιρούν, εμποδίζουν την ταξική ενότητα, την κοινωνική συμμαχία, οδηγούν στην αναδίπλωση στα προσωπικά προβλήματα, σε συντεχνιακά αιτήματα, στην ηττοπάθεια ή στην άλλη όψη της την τυφλή οργή και αγανάκτηση που εύκολα στέλνει μαζικά, ειδικότερα βασανισμένες γυναίκες στο σπίτι.

Είναι αδήριτη η ανάγκη να διαδοθεί πλατιά, ποιες ήταν οι κατακτήσεις των γυναικών στο σοσιαλισμό που οικοδομήθηκε τον 20ό αιώνα και ταυτόχρονα τα συμπεράσματα που κατέληξε το Κόμμα μας, γιατί νίκησε η αντεπανάσταση.

Ενα σοβαρό ζήτημα που δείχνει τη ριζική διαφορά ανάμεσα στα δύο συστήματα, το καπιταλιστικό και το σοσιαλιστικό, είναι ο ελεύθερος χρόνος. Πρόκειται για ένα κρίσιμο πρόβλημα για τις γυναίκες, προκειμένου να συμμετάσχουν στην ταξική πάλη.

Η τεχνολογία, εδώ και πολλά χρόνια, συνεχώς κάνει άλματα, ανεβάζει συνεχώς την παραγωγικότητα της εργασίας, άρα διαμορφώνει τις δυνατότητες για μείωση του ημερήσιου χρόνου εργασίας και για τη διασφάλιση δουλειάς για όλες και όλους. Ομως αυτό δεν γίνεται στον καπιταλισμό γιατί την τεχνολογία την σφετερίζονται οι καπιταλιστές και τη χρησιμοποιούν για την αύξηση της εργατικής εκμετάλλευσης. Στον καπιταλισμό, αυξάνεται το όριο συνταξιοδότησης, συνολικά ο εργάσιμος χρόνος, με πολλούς τρόπους, η ανεργία είναι υψηλή και μόνιμη, ανεξάρτητα αν υπάρχει κρίση.

Ενα πεδίο εφαρμογών της τεχνολογίας αφορά στο καθημερινό νοικοκυριό, μειώνει και το χρόνο και το βάρος της οικογενειακής, της σπιτικής φροντίδας. Και όμως ο ελεύθερος χρόνος της γυναίκας σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτος, γιατί ο καπιταλισμός συνεχώς της προσθέτει νέα βάρη: Την απασχόληση με τη μόρφωση των παιδιών, το πήγαινε - έλα για τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τη φροντίδα των ηλικιωμένων και των χρονίως πασχόντων, παράλληλα με τη δουλειά της. Ο ελεύθερος χρόνος ροκανίζεται και από το χρόνο που χρειάζεται για να κουμαντάρεις τα λίγα χρήματα για την επιβίωση, υπονομεύεται από το άγχος και την ανασφάλεια.

Στις σοσιαλιστικές χώρες, υπήρχαν μέσα στα εργοστάσια πάμφθηνα εστιατόρια και μαγαζιά καταναλωτικών ειδών, είτε μόνιμα είτε κατά διαστήματα, για να γλιτώνουν χρόνο οι εργαζόμενοι. Ο Λένιν τόνιζε ότι η ισοτιμία της γυναίκας στο σοσιαλισμό δεν εξασφαλίζεται μόνο με το νόμο, αλλά και με τη πολιτική που τη γλιτώνει από τη σπατάλη χρόνου σε άχαρες δουλειές, όπως το σπιτικό νοικοκυριό. Στον καπιταλισμό, ελεύθερο χρόνο έχει μόνο η άνεργη ή αυτή που δουλεύει λίγους μήνες το χρόνο, μα αυτό πρόκειται για τραγωδία, είναι ανελεύθερος χρόνος.

Η τεχνολογία μπορεί σήμερα να αξιοποιηθεί σε κέντρα εξυπηρέτησης της οικογένειας όπως δημόσια πλυντήρια, κέντρα επισκευών, νέου τύπου παιδικοί και βρεφικοί σταθμοί, κέντρα σύγχρονης εξυπηρέτησης μοναχικών ηλικιωμένων και ατόμων που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν. Υπάρχουν τέτοιες εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση της οικογένειας στον καπιταλισμό, αλλά αυτά και ως ποσότητα και ποιότητα δεν είναι πλήρη, κυρίως όμως κοστίζουν. Τα πάντα μπορεί να προσφέρει ο καπιταλισμός αν πληρώνεις.

Τη δύναμή του ο λαός δεν την έχει δοκιμάσει, παρά μόνο περιστασιακά. Είναι παραπλάνηση να πιστεύει ότι η κάλπη καθορίζει τις εξελίξεις. Πρέπει να περάσει στην αντεπίθεση, μαζικά, με οργανωμένο σχέδιο κλιμάκωσης, με ικανότητα, αποφασιστικότητα. Δε θα τα καταφέρει αν βλέπει το κίνημά του μόνο σαν ένα κίνημα πίεσης. Βεβαίως είναι και τέτοιο, όμως η πίεση θα ανέβει με κάποια έστω αποτελέσματα, αν το κίνημα αυτό πάρει όλα τα χαρακτηριστικά ενός αγώνα ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων και όχι ενός κινήματος που ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις που κινούνται στον ίδιο δρόμο που ξέρουμε.

Αυτό το κίνημα, το εργατικό και των συμμάχων του έχει απόλυτη ανάγκη από τη συμμετοχή των γυναικών της εργατικής τάξης, είτε εργάζονται είτε είναι άνεργες. Εχει ανάγκη από τις νεότερες ηλικίες των γυναικών. Και οι ίδιες οι γυναίκες έχουν απόλυτη ανάγκη από εργατικό - λαϊκό κίνημα που τα πόδια του πατάνε στέρεα σε κάθε εργοστάσιο, γραφείο και επιχείρηση, κίνημα που ξεσηκώνει τις εργατικές - λαϊκές συνοικίες στα αστικά κέντρα, στη φτωχή αγροτιά, στην ύπαιθρο.

Κανένας άλλος, εκτός από το Κόμμα, δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος ενός τέτοιου καθήκοντος. Ανάλογο μέρισμα στο καθήκον αφορά και την ΚΝΕ. Θα τα καταφέρουμε καλύτερα ως Κόμμα, αν συγκεντρώσουμε ακόμα περισσότερο την προσοχή μας στην αυτοτελή πολιτική και ιδεολογική δουλειά στην εργατική τάξη και για το γυναικείο ζήτημα, στον αγώνα με διεκδικήσεις και για την εργαζόμενη και άνεργη γυναίκα, με κατάλληλες μορφές πάλης και επεξεργασμένο περιεχόμενο και όχι μόνο με κάποια ξερά αιτήματα.