Στην εμβάθυνση και επέκταση των μέτρων της νομισματικής χαλάρωσης σε όφελος και λογαριασμό των μονοπωλίων της Ευρωζώνης προχώρησε χτες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), εν μέσω της εξαπλούμενης αβεβαιότητας αλλά και της υποβάθμισης των εκτιμήσεων, ως προς τους ρυθμούς ανάκαμψης στην Ευρωζώνη.

Πρόκειται για σύνθετη παρέμβαση σε πολλαπλά επίπεδα, γεγονός που δείχνει τη σχετική αστοχία των προηγούμενων αντίστοιχων προγραμμάτων, αλλά και τα διαχειριστικά ζόρια στην προοπτική της καπιταλιστικής ανάκαμψης.

Ανάμεσα σε άλλα, το βασικό επιτόκιο χρηματοδότησης των τραπεζών της Ευρωζώνης υποχώρησε σε μηδενικό επίπεδο, τα επιτόκια αποδοχής των καταθέσεων από τις τράπεζες της Ευρωζώνης στην ΕΚΤ διαμορφώνονται σε ακόμη περισσότερο αρνητικό επίπεδο, ενώ παράλληλα ανοίγουν ακόμη περισσότεροι οι κρουνοί διοχέτευσης κεφαλαίων προς το τραπεζικό σύστημα, που με τη σειρά του θα τα διοχετεύσει στις επιχειρήσεις, στο βαθμό βέβαια που θα υπάρξει αντίστοιχη ζήτηση για τον προσφερόμενο τραπεζικό δανεισμό.

Την ίδια ώρα, η ΕΚΤ υποβάθμισε τις εκτιμήσεις της ως προς την ανάκαμψη του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη ως εξής:

-- 2016: 1,4% (από 1,7% το Δεκέμβρη του 2015)

-- 2017: 1,7% (από 1,9%)

-- Για το 2018 εκτιμάται στο 1,8% (δεν υπήρχε προηγούμενη πρόβλεψη).

Παρουσιάζοντας την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, ανάμεσα σε άλλα, υπογράμμισε ότι:

Η οικονομική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ εξακολουθεί να επηρεάζεται αρνητικά από τις «υποτονικές προοπτικές στις αναδυόμενες αγορές», από την αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές (μετοχές, ομόλογα) και από τον αργό ρυθμό των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

«Η κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ είναι ελαφρώς επεκτατική, αντανακλώντας εν μέρει τα μέτρα για τη στήριξη των προσφύγων», σημείωσε.

Επεσήμανε ότι το καθεστώς των αρνητικών επιτοκίων έχει φέρει μέχρι στιγμής αποτελέσματα, ενώ, όπως είπε, δεν επηρεάζει κατ' ανάγκη αρνητικά την κερδοφορία των τραπεζών. Σύμφωνα με τον Μ. Ντράγκι, η κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο η κάθε τράπεζα καλύπτει το χρηματοδοτικό της κενό.

Αναφερόμενος στο μείγμα της αντιλαϊκής πολιτικής, σημείωσε πως θα πρέπει να στηρίζει την οικονομική ανάκαμψη με την ταυτόχρονη, «πλήρη και συνεπή εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης». Οι δράσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών «δημόσιων υποδομών, είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση των επενδύσεων και την τόνωση της δημιουργίας θέσεων εργασίας».

Ειδικότερα, τα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης που ανακοίνωσε η ΕΚΤ περιλαμβάνουν:

• Τη μείωση του βασικού επιτοκίου χρηματοδότησης (προς τις τράπεζες) στο 0% από 0,05% μέχρι σήμερα.
• Την παραπέρα μείωση του ήδη αρνητικού επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων από τις τράπεζες προς την ΕΚΤ στο -0,40% από -0,30%. Μέσω των αρνητικών επιτοκίων, οι τράπεζες αποθαρρύνονται από το να «παρκάρουν» λιμνάζοντα κεφάλαια στο «ασφαλές» καταφύγιο της ΕΚΤ. Να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ αγοράζει μόνο ομόλογα με αποδόσεις ίδιες ή υψηλότερες από το επιτόκιο καταθέσεων. Επομένως, με τη συγκεκριμένη κίνηση διευρύνονται τα επιλέξιμα ομόλογα, στη βάση των οποίων διοχετεύεται ρευστότητα από την ΕΚΤ στις τράπεζες της Ευρωζώνης.
• Την επέκταση του ορίου αγορών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά στα 80 δισ. ευρώ το μήνα (από 60 δισ.).
• Τη διεύρυνση των επιλέξιμων ομολόγων προκειμένου η ΕΚΤ να μπορεί πλέον να αγοράζει και ομολογιακούς τίτλους που έχουν εκδώσει μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες, υπό την προϋπόθεση ότι τα ομόλογα αυτά διαθέτουν επαρκή βαθμολογία από τους οίκους αξιολόγησης.
• Τη χορήγηση από τον ερχόμενο Ιούνη μακροπρόθεσμης φτηνής ρευστότητας προς τις τράπεζες. Πρόκειται για δάνεια με τετραετή διάρκεια (προκειμένου να χαλαρώσουν περαιτέρω οι συνθήκες χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα), ενώ όροι, επιτόκια κ.ά. θα καθοριστούν με επόμενη απόφαση.