Τα μέτρα που παίρνονται αυτή τη στιγμή στη σύνοδο των υπουργών Δικαιοσύνης έρχονται σε αντίθεση με τους δικονομικούς και συνταγματικούς κανόνες που ισχύουν στη χώρα μας, οι οποίοι θα πρέπει να υποχωρήσουν, για να εναρμονιστεί η χώρα μας στα κελεύσματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οι νέες αυτές νομοθετικές παρεμβάσεις αναμένεται να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2002 και σημαίνει ότι θα υπάρξουν αλλαγές στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, τον Ποινικό Κώδικα και στον νεότευκτο «τρομονόμο» (νόμος 2928/2001), με θύμα τα ατομικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, επικαλούμενη την επιτάχυνση της έκδοσης της διαδικασίας προσώπων που έχουν κριθεί ένοχα προχωρεί στη θέσπιση ενιαίου ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, που θα συμπαρασύρει μια σειρά δικαιώματα και ελευθερίες.

Στην πρόταση που κατατέθηκε χτες προς τους υπουργούς Δικαιοσύνης των 15 χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης αφενός διατηρεί τα κλασικά χαρακτηριστικά (έρευνα, σύλληψη, προσωρινή κράτηση), αφετέρου ισοδυναμεί και με αίτηση παράδοσης στις αρχές του εκδόντος κράτους. Παράλληλα, καταργείται η αίτηση προσωρινής σύλληψης και η αίτηση έκδοσης που αποτελούσαν δύο διακεκριμένες φάσεις της διαδικασίας.

Στην πράξη τα μέτρα που σχεδιάζονται στοχεύουν στην παραπέρα θωράκιση των κυρίαρχων δυνάμεων εξουσίας. Ειδικότερα, με το ευρωπαϊκό ένταλμα επέρχονται οι εξής μεταβολές:

• Καταργούνται οι διατάξεις που ισχύουν σήμερα για το «διττό αξιόποινο». Οι διατάξεις αυτές παρείχαν στη χώρα μας τη δυνατότητα να μην παραδώσει συλληφθέντα στις αρχές άλλης χώρας με το επιχείρημα ότι στη χώρα μας δεν είναι ποινικά κολάσιμες πράξεις. Ο υπουργός Δικαιοσύνης δε θα μπορεί πλέον να επικαλεστεί λόγους σκοπιμότητας (δηλαδή πολιτικούς λόγους) και να αρνηθεί την έκδοση εκζητούμενου.

Η μόνη περίπτωση που παρέχεται σε μια χώρα το δικαίωμα της άρνησης στο ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης είναι για κάποια αδικήματα, όπως (άμβλωση, χρήση ναρκωτικών, ευθανασία κλπ). Γι' αυτά τα αδικήματα θα μπορεί κάποια από τις 15 χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να καταρτίσει κατάλογο και να δηλώσει ότι δεν τα θεωρεί ποινικά κολάσιμα και επομένως να εξαιρεθούν από το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης (άρθρο 27 στο προτεινόμενο κείμενο).

Πάντως, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στο κείμενο των εμπειρογνωμόνων για το ενιαίο ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης που παραδόθηκε χτες στους υπουργούς Δικαιοσύνης στον κατάλογο εξαιρέσεων, δεν περιλαμβάνονταν ούτε καν πράξεις που σχετίζονται με κινητοποιήσεις εργαζομένων ή άλλες πολιτικές κινητοποιήσεις ή συγκεντρώσεις.

- Στο ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης περιλαμβάνονται και οι ημεδαποί. Με τις νέες ρυθμίσεις η χώρα μας θα είναι υποχρεωμένη να παραδώσει σε άλλη χώρα συλληφθέντα στην Ελλάδα ημεδαπό, αν και οι πράξεις για τις οποίες κατηγορείται στη χώρα μας δε θεωρούνται αξιόποινες. Ετσι, θα εκδίδονται Ελληνες πολίτες παρά την αντίθετη απαγόρευση του ελληνικού Συντάγματος. Τυχόν άρνηση της ελληνικής νομοθεσίας θα προσκρούει στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

- Η σύλληψη και η παράδοση του κατηγορούμενου θα πραγματοποιείται σε σύντομο χρονικό διάστημα, έτσι που αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να ξεπερνάει τις 90 ημέρες.

- Η όλη διαδικασία του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης θα συνεπικουρείται φυσικά και από το σύστημα πληροφοριών Σέγκεν. Οταν ο τόπος όπου βρίσκεται ο εκζητούμενος είναι άγνωστος, θα εφαρμόζεται ο μηχανισμός που έχει θεσπίσει η Σύμβαση Σέγκεν.

- Σε περίπτωση που δε συναινεί το άτομο για την έκδοσή του, αρμόδιο όργανο για τη λήψη της απόφασης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης είναι κάποιο δικαστήριο, αλλά η ακροαματική διαδικασία θα διεξάγεται σύμφωνα με τους δικονομικούς κανόνες που ισχύουν στο κράτος που ζητείται η εκτέλεση.