Παρασκευή 14 Μάη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 17
21ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Μερικές παρατηρήσεις όσον αφορά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην πρώην Σοβιετική Ενωση

Οι παρατηρήσεις μου αφορούν την τρίτη παράγραφο της εισαγωγής του πρώτου κειμένου, που αναφέρει ότι το Κόμμα «μελέτησε και έβγαλε συμπεράσματα από την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης με επίκεντρο κυρίως την ΕΣΣΔ», και συγκεκριμένα τις παραμέτρους εκείνες που μπορούσαν να δημιουργήσουν εκφυλιστικές διεργασίες στη σοσιαλιστική οικοδόμηση, κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπως:

Η αρχή του σοσιαλισμού, «από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του στον καθένα σύμφωνα με την εργασία του», δεν μπορούσε ακόμα να δώσει τη δικαιοσύνη και την ισότητα, αλλά την ανισότητα - αδικία. Το «αστικό Δίκαιο» σε εκείνες τις συνθήκες δεν καταργήθηκε ολοκληρωτικά. Αυτή η ανισότητα διευκολύνει τη δημιουργία γραφειοκρατίας.

Το πρόβλημα της γραφειοκρατίας δεν αφορούσε μόνο μεμονωμένους εργαζόμενους, αλλά ήταν γενικό. Δεν μπορούσε έτσι να εφαρμοστεί η καθολική ισότητα μεταξύ των πολιτών, ακόμα κι αν ήταν δυνατή η ανάκληση των εκατομμυρίων εξειδικευμένων πολιτών, για να αποφύγουν τη μόνιμη υπαλληλία, που δημιουργεί τη γραφειοκρατία.

Η γραφειοκρατία ήταν γνωστή στην ηγεσία του ΚΚΣΕ και στον ίδιο τον Στάλιν. Είχε δηλώσει κατηγορηματικά με την οδηγία του 1928 ότι «η ηγεσία και η βάση πρέπει να κινηθούν για να στριμώξουν τους γραφειοκράτες, από πάνω και από κάτω...».

Στο πλαίσιο της ανάπτυξης της «οικοδόμησης του σοσιαλισμού», προοδευτικά θα αντιμετωπιζόταν η γραφειοκρατία. Η εξάλειψη θα συμβεί στον ανεπτυγμένο κομμουνισμό, όταν θα ισχυροποιηθεί το σύστημα έναντι της εξωτερικής και εσωτερικής αντίδρασης και αναπτυχθούν παράλληλα όλοι οι τομείς κοινωνικά της οργανωμένης ζωής.

O Μαρξ αναφέρει για αυτά τα ελαττώματα: «Δεν μπορούν να αποφευχθούν στην πρώτη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, που μόλις έχει προβάλει από την κεφαλαιοκρατική κοινωνία, ύστερα από μακρόχρονα κοιλοπονέματα. Το δίκαιο δεν μπορεί ποτέ να είναι ανώτερο από την οικονομική διαμόρφωση και την καθοριζόμενη από αυτήν εκπολιτιστική ανάπτυξη της κοινωνίας».

Ωστόσο αυτή η παράμετρος της ανισότητας βοηθούσε στην ανάπτυξη της γραφειοκρατίας και ενισχυόταν όταν υπήρχε στασιμότητα, πισωγύρισμα και το μπάσιμο της καπιταλιστικής οικονομίας στην «οικοδόμηση του σοσιαλισμού».

Η εφαρμογή της ΝΕΠ (Νέα Οικονομική Πολιτική) σήμαινε ορισμένη ελευθερία του ιδιωτικού αγροτικού εμπορίου, σε πλαίσιο όπου ήταν εξασφαλισμένος ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους στην αγορά. Από την άλλη, οι κουλάκοι αξιοποίησαν τη ΝΕΠ και σε συνεργασία με την εσωτερική και εξωτερική αντίδραση την έστρεψαν ενάντια στο καθεστώς της «δικτατορίας του προλεταριάτου», γιατί δεν ήθελαν τον μεσολαβητικό ρυθμιστικό ρόλο του κράτους στις τιμές των παραγόμενων γεωργικών προϊόντων τους.

Ο αγώνας για την εξασφάλιση και εδραίωση της πολιτικής εξουσίας από το Κόμμα, αντί από την εργατική τάξη, επιδρούσε αρνητικά στη νομιμότητα «οικοδόμησης του σοσιαλισμού» και στη μελλοντική πορεία του. Η μη αποκατάστασή του κατά την άποψή μου είχε να κάνει με την αντιμετώπιση της υπονόμευσης του σοσιαλιστικού καθεστώτος ακόμα από την επικράτησή του, του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, της ανοικοδόμησης των κατεστραμμένων υποδομών από τον πόλεμο, της απώλειας μεγάλου αριθμού κομματικών μελών και στελεχικού δυναμικού, της σφοδρής και με όλα τα μέσα ταξικής αντιπαράθεσης με την εσωτερική και εξωτερική αντίδραση κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου. Απόδειξη αποτελούν τα 13 χρόνια και 7 μήνες περίπου που μεσολάβησαν μεταξύ του 18ου και του 19ου Συνεδρίου του ΚΚ, ενώ σε ομαλές συνθήκες μπορούσαν να γίνουν άλλα 4 δημοκρατικά Συνέδρια.

Ο Λένιν αναγνωρίζει και διατυπώνει στο βιβλίο του «Ο Αριστερισμός» τον «διοικητικό τρόπο» διακυβέρνησης της «οικοδόμησης του σοσιαλισμού» σε περιόδους έκτακτης ανάγκης, που συνεχίζονταν λόγω αντιπαράθεσης με τον καπιταλισμό.

Η δημιουργία μετά το 1931 των δημοκρατικών μετώπων, που πήρε μόνιμο χαρακτήρα σε όλα τα κομμουνιστικά κινήματα, δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στην περαιτέρω ανάπτυξη και συνοχή του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Το σοβιετικό Σύνταγμα του 1936 γενίκευσε το εκλογικό δικαίωμα στην ανάδειξη βουλευτών από διευρυμένο εκλογικό σώμα με βάση την κατοικία και όχι με βάση τους εργασιακούς χώρους. Επιπλέον, δεν υπήρχε επαρκής έλεγχός τους από τους εργαζόμενους.

Η κατάργηση της Τρίτης / Κομμουνιστικής Διεθνούς δημιούργησε στην πορεία φυγόκεντρες αποσχιστικές τάσεις και διασπάσεις.

Οι παραπάνω τρεις παράγραφοι εφαρμόστηκαν με στόχο τη διευκόλυνση της ανάπτυξης του μεγάλου δημοκρατικού μετώπου για την αντιμετώπιση του ανερχόμενου χιτλερικού φασισμού στην Ευρώπη.

Η απώλεια μεγάλου αριθμού κομματικών μελών και στελεχών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο άλλαξε την κοινωνικοταξική σύνθεση του ΠΓ και της ΚΕ του ΚΚΣΕ σε βάρος της εργατικής τάξης και εμπόδιζε τη λύση των αρνητικών φαινομένων στην «οικοδόμηση του σοσιαλισμού» στη μορφή που τα επεδίωκε ο Λένιν.

Αναφέρεται ότι στο 20ό Συνέδριο σχεδίαζαν να αλλάξουν την κοινωνικοταξική σύνθεση του ΠΓ και της ΚΕ του ΚΚΣΕ, αλλά δεν πρόλαβαν, λόγω του θανάτου του Στάλιν και της ανάληψης της διακυβέρνησης του ΚΚΣΕ και της ΕΣΣΔ με ανορθόδοξο τρόπο από τον οπορτουνιστή Χρουστσόφ. Φαίνεται ότι έλειπε η συνεχής επιστημονική επιτήρηση, έρευνα, ανάλυση, πρόληψη για την αντιμετώπιση των αρνητικών φαινομένων στην «οικοδόμηση του σοσιαλισμού».

Είναι φανερό πως όλη αυτή η στροφή ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί μόνο με δημοκρατικά μέτρα. Διαφορετικά η ανατροπή και η διάλυση της ΕΣΣΔ θα πραγματοποιείτο νωρίτερα, πριν το 1953, ή θα είχε την κατάληξη της ηγεσίας της Κίνας και του Βιετνάμ, που μετέτρεψαν τις χώρες τους σε καπιταλιστικές και αμφισβήτησαν τους αγώνες των λαών τους, που έχυσαν ποτάμια αίματος για τον σοσιαλισμό. Ενώ στην προκειμένη περίπτωση ο Στάλιν είχε αναφέρει: «'Η θα δημιουργήσουμε βαριά βιομηχανία για να τους αντιμετωπίσουμε ή θα μας διαλύσουν».

Η γενική ανάπτυξη της Σοβιετικής Ενωσης ξεπέρασε κατά πολύ το προπολεμικό επίπεδο του 1929 και το επίπεδο των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών. Ο καθένας μπορεί από μόνος του να βγάλει αδέκαστα τα συμπεράσματά του.

{ΠΙΝΑΚΑΣ}

Τα στοιχεία είναι παρμένα από την εισήγηση του Γ. Μ. Μαλένκοφ στο 19ο Συνέδριο του ΚΚ της Σοβιετικής Ενωσης. Η σοβιετική διοίκηση με την εκβιομηχάνιση δημιούργησε την οικονομική βάση του σοσιαλιστικού κράτους για περαιτέρω ανάπτυξη, που αποδείχθηκε ασύγκριτα πιο ζωτική από την οικονομία των καπιταλιστικών κρατών και όχι μόνο σε ειρηνική περίοδο, μα και στα χρόνια του πολέμου. Τα μεγάλα επιτεύγματα, λαμβάνοντας υπόψη και τις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούσαν από κάθε άποψη, η Σοβιετική Ενωση τα πραγματοποίησε στην περίοδο 1922 - 1953, σε έντονη αντιπαράθεση με τον καπιταλισμό, του σφικτού συγκεντρωτισμού, της πειθαρχίας, της επαγρύπνησης και της περιφρούρησης. Μόνο έτσι μπορούσε να σωθεί η επανάσταση και «οικοδόμηση του σοσιαλισμού». Ο άθλος αυτός πραγματοποιήθηκε με απίστευτες προσπάθειες και στερήσεις, χωρίς ληστρικούς πολέμους, παρά μόνο με τη γεμάτη αυτοπεποίθηση δουλειά των λαών της ΕΣΣΔ, ενώ οι καπιταλιστές δολοφονούσαν και εκμεταλλεύτηκαν άγρια τους λαούς.


Κώστας Χάρης
ΚΟΒ Βότση Καλαμαριάς του ΚΚΕ, Θεσσαλονίκη


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ