Η πρόταση που υπογράφουν οι βουλευτές του ΚΚΕ και του ΣΥΝ, -κατατέθηκε το Φλεβάρη του 2001 και συζητήθηκε χτες στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή - προβλέπει την αντιστοιχία ψήφων του εκλογικού σώματος και βουλευτικών εδρών των κομμάτων και δίνει τη δυνατότητα εκπροσώπησης στη Βουλή όλων των υπαρκτών πολιτικών τάσεων και δυνάμεων που παίρνουν μέρος στης εκλογές.

Παρουσιάζοντας την πρόταση ο βουλευτής του ΚΚΕ Αντ. Σκυλλάκος, υπενθύμισε ότι είχε κατατεθεί και παλιότερα με τη συμμετοχή και του ΔΗΚΚΙ που μετείχε τότε στη Βουλή και τόνισε ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής είναι σύμφωνη με τις επιταγές του Συντάγματος, αφού: Η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας επιβάλλει την αντιστοιχία ψήφων και εδρών, ενώ η αρχή της ισότητας απαιτεί η ψήφος όλων των πολιτών να είναι ίση είτε ψηφίζουν μεγάλα είτε μικρότερα κόμματα.

Η συζήτηση της πρότασης, είπε, συμπίπτει με τη συζήτηση για την κρίση του πολιτικού συστήματος όπου διαπιστώνεται η περαιτέρω συντηρητικοποίησή του και η αντιδραστικοποίησή του. Είτε, συνέχισε, αυτό αφορά τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με συνθήκες τύπου Σένγκεν και την ίδρυση στρατοδικείων στις ΗΠΑ, είτε αφορά το ίδιο το αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Στην κατεύθυνση αυτή δεν είναι τυχαίο ότι απορρίφθηκαν στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος οι προτάσεις όπως η καθιέρωση δημοψηφισμάτων, η σύσταση εκλεγμένου τρίτου βαθμού Αυτοδιοίκησης ή η αναβάθμιση της Βουλής.

Ο Αντ. Σκυλλάκος υπενθύμισε ότι μεταπολεμικά τα εκλογικά συστήματα ήταν κομμένα και ραμμένα στην κατεύθυνση της εναλλαγής δύο μεγάλων κομμάτων στην κυβέρνηση γι' αυτό και ψηφίζονταν με αγαστή συνεργασία. Οσο δε, για το συζητούμενο «γερμανικό σύστημα» (200 έδρες με πλειοψηφικό και 100 με απλή αναλογική), είπε, ότι η καθιέρωσή του μεταξύ άλλων θα μειώσει τη σημερινή δύναμη των μικρότερων κομμάτων στο μισό.

Ολα τα μέχρι σήμερα καλπονοθευτικά συστήματα, συνέχισε, κλέβουν ψήφους από τα μικρότερα κόμματα για να πριμοδοτήσουν κυρίως το πρώτο κόμμα, αποκλείουν την εκπροσώπηση όλων των υπαρκτών πολιτικών δυνάμεων και οδηγούν σε πλαστές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Αποτέλεσμα η εκάστοτε κυβέρνηση να είναι σε διάσταση από την πραγματική θέληση των πολιτών, αφού φθάνουμε στο σημείο μία κυβέρνηση να εκπροσωπεί στην πραγματικότητα μόνο το 30% του λαού.

Απαντώντας δε, στα επιχειρήματα των υπερασπιστών των καλπονοθευτικών συστημάτων για την αναγκαιότητα «ισχυρών και σταθερών κυβερνήσεων», τόνισε ότι σταθερή και ισχυρή είναι μόνο η κυβέρνηση που στηρίζεται στην πραγματική θέληση του λαού.

Παρουσιάζοντας τις επιμέρους διατάξεις της πρότασης νόμου, είπε ότι αυτή αναφέρεται στις υπάρχουσες εκλογικές περιφέρειες και διατηρεί τους 12 βουλευτές επικρατείας.

Στη δεύτερη και την τρίτη κατανομή χρησιμοποιούνται μόνο τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα και όχι το σύνολο των ψήφων όπως γίνεται σήμερα, ενώ καταργείται και το όριο του 3% προκειμένου να μπει ένα κόμμα στη Βουλή.

Ο βουλευτής του ΣΥΝ Φ. Κουβέλης, που εισηγήθηκε επίσης την πρόταση, είπε ότι η απλή αναλογική είναι αίτημα και διεκδίκηση «για την εξυγίανση της πολιτικής ζωής, την άρση των αδιεξόδων του πολιτικού συστήματος και τη διαμόρφωση συνθηκών πολιτικών συνθέσεων». Τόνισε ότι ο υπάρχων εκλογικός νόμος προσβάλλει βάναυσα τη λαϊκή κυριαρχία και την προβλεπόμενη από το Σύνταγμα ισότητα της ψήφου και των πολιτικών δυνάμενων και είπε ότι με τα σημερινά δεδομένα και τις ανάγκες της πολιτικής ζωής, που έχει έντονα στοιχεία κρίσης και αν δεν υπήρχε η απλή αναλογική «θα έπρεπε να την εφεύρουμε».

Με πανομοιότυπα επιχειρήματα για την ανάγκη ύπαρξης ισχυρών κυβερνήσεων που δεν εξασφαλίζονται με την απλή αναλογική, οι εκπρόσωποι του δικομματισμού και ο υφυπουργός Εσωτερικών Λ. Παπαδήμας απέρριψαν την πρόταση νόμου.

Ο υφυπουργός επανέλαβε ότι ο διάλογος για το θέμα του εκλογικού νόμου θα αρχίσει μετά τις δημοτικές εκλογές του Οκτώβρη και ισχυρίστηκε ότι η εμπειρία του 1989-'90 είναι τραυματική αφού οδήγησε «σε πρωτοφανή ακυβερνησία». Η λαϊκή κυριαρχία, ισχυρίστηκε, κατοχυρώνεται όχι μόνο με τον αριθμό των βουλευτών αλλά από την ανάγκη διακυβέρνησης της χώρας.

«Ενδιαφέρουσα και καλοδουλεμένη» χαρακτήρισε την πρόταση νόμου ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ Λ. Τζαννής, αλλά την απέρριψε λέγοντας ότι δεν πρέπει να αγνοείται και η ανάγκη διακυβέρνησης.

Από την πλευρά του, ο εισηγητής της ΝΔ Κ. Τασούλας επανέλαβε την πάγια θέση του κόμματός του υπέρ της ενισχυμένης αναλογικής, ισχυριζόμενος ότι μόνο δυνατές κυβερνήσεις μπορούν να αντισταθούν στις πιέσεις των διάφορων διαπλεκόμενων συμφερόντων.

Την εμμονή στα καλπονοθευτικά συστήματα υποστήριξαν στις ομιλίες τους και οι Π. Παυλόπουλος, Α. Σπηλιωτόπουλος και Γ. Κεφαλογιάννης από τη ΝΔ και οι Ε. Γιαννόπουλος και Φ. Ιωαννίδης από το ΠΑΣΟΚ.

Η πρόταση θα συζητηθεί το επόμενο διάστημα και στην Ολομέλεια της Βουλής.