Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται ενδοαστικές διεργασίες στο Καζακστάν - μια χώρα με ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον για πολλά ιμπεριαλιστικά κέντρα - μετά τη βίαιη και αιματηρή καταστολή των λαϊκών διαδηλώσεων των προηγούμενων ημερών.

Οι δυνάμεις καταστολής έχουν συλλάβει περίπου 9.900 ανθρώπους, στο πλαίσιο «ερευνών» για τις «ταραχές» της περασμένης βδομάδας, τις οποίες η ηγεσία της χώρας χαρακτηρίζει «απόπειρα πραξικοπήματος».

Αγνωστος παραμένει ο ακριβής αριθμός των θυμάτων, ενώ αναφορές σε ΜΜΕ αναφέρουν πάνω από 160 νεκρούς.

Την ίδια ώρα, καθώς στο επίκεντρο των εργατικών - λαϊκών κινητοποιήσεων βρέθηκε η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια για τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα, τη μεγάλη αύξηση του κόστους ζωής τα τελευταία χρόνια, την ανεργία κ.ά., ο Πρόεδρος του Καζακστάν, Κ. Ζ. Τοκάεφ, φαίνεται να επιχειρεί να πετύχει με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, επιταχύνοντας ενδοαστικές ανακατατάξεις και ντύνοντας αυτές τις διεργασίες με «φιλολαϊκή» φρασεολογία.

Ετσι, ο Πρόεδρος του Καζακστάν κατηγόρησε χτες τον επί χρόνια προκάτοχό του και μέχρι πρότινος επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας, Ν. Ναζαρμπάεφ, ότι ευνόησε μια «κάστα πλουσίων» η οποία κυριαρχεί στην πλούσια σε υδρογονάνθρακες χώρα.

«Εξαιτίας του πρώτου Προέδρου, μια κάστα πολύ επικερδών εταιρειών, πολύ πλούσιων ανθρώπων, ακόμη και με διεθνή κριτήρια, εμφανίστηκε στη χώρα. Πιστεύω πως ήρθε ο καιρός να πληρώσουν αυτά που οφείλουν στον λαό του Καζακστάν», δήλωσε ο Κ. Ζ. Τοκάεφ.

Υπενθυμίζεται ότι όλες τις προηγούμενες μέρες, κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων αλλά και μετά την άγρια καταστολή τους, εκτός από την απομάκρυνση του Ναζαρμπάεφ από τη διά βίου προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας, πραγματοποιήθηκαν αποπομπές και συλλήψεις διαφόρων κρατικών και κυβερνητικών αξιωματούχων που συνδέονταν με τον πρώην Πρόεδρο.

Ο Τοκάεφ, επίσης, μιλώντας χτες μέσω βιντεοδιάσκεψης στο κοινοβούλιο, ισχυρίστηκε πως τα ρωσικά και άλλα «συμμαχικά» στρατεύματα του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO - «αμυντικό» σύμφωνο υπό την ηγεσία της Ρωσίας) που αναπτύχθηκαν στο Καζακστάν κατά τη διάρκεια των αιματηρών διαδηλώσεων, θα αρχίσουν να αποσύρονται από τη χώρα μέσα σε δύο μέρες και η αποχώρηση δεν θα διαρκέσει πάνω από 10 μέρες, καθώς «η κύρια αποστολή τους ολοκληρώθηκε με επιτυχία».

Ο δε Ρώσος υπουργός Αμυνας, Σ. Σόιγκου, επανέλαβε πως οι «ειρηνευτικές δυνάμεις του CSTO θα συνεχίσουν την αποστολή τους μέχρι η κατάσταση στο Καζακστάν να σταθεροποιηθεί πλήρως, ανάλογα και με την απόφαση της ηγεσίας της χώρας».

Στο μεταξύ, σύμφωνα με αναλυτή του Κρατικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας, η στρατιωτική βοήθεια του CSTO προς το Καζακστάν θα μειώσει το αντιρωσικό αίσθημα σε ορισμένες χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία. «Υπήρχαν πραγματικά σημάδια αντιρωσικών πολιτικών από ορισμένους εκπροσώπους των ελίτ (...) Η νέα κατάσταση αλλάζει την εικόνα» και «καθιστά σαφές ποιος θα βοηθήσει σε μια κρίσιμη στιγμή», είπε, ενισχύοντας αναλύσεις που θέλουν τη Ρωσία να βγαίνει να ενισχύει τη θέση της στην ευρύτερη περιοχή εκμεταλλευόμενη τα τελευταία γεγονότα.

Ο Πρόεδρος του Καζακστάν διόρισε τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Αλιχάν Σμαΐλοφ, στη θέση του πρωθυπουργού και έκανε λόγο για πρωτοβουλίες για «μείωση του χάσματος» πλούσιων και φτωχών, αύξηση φόρων στον μεταλλευτικό τομέα και εξάλειψη των «παρατυπιών» στις κρατικές προμήθειες.

Είχαν προηγηθεί η παύση - «παραίτηση» της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, καθώς και εκκαθαρίσεις σε κρίσιμους κρατικούς τομείς, όπως η σύλληψη του επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Ασφαλείας (ΚΝΒ) με την κατηγορία της προδοσίας.

Εξάλλου, η ηγεσία του Καζακστάν, όπως και η Ρωσία, η Κίνα κ.ά., απέδωσαν τις διαδηλώσεις και τα επεισόδια σε «μια απόπειρα πραξικοπήματος» στην οποία ηγήθηκαν «ένοπλοι μαχητές», «ισλαμιστές» και «εγκληματίες» της «διεθνούς τρομοκρατίας».

Μιλώντας στο κοινοβούλιο, ο Τοκάεφ δήλωσε πως η ΚΝΒ όχι μόνο δεν αντελήφθη την υποβόσκουσα απειλή, αλλά και δεν έδρασε όπως θα έπρεπε στη διάρκεια των ταραχών.

«Σε μερικές πόλεις, επικεφαλής τμημάτων της Επιτροπής Εθνικής Ασφαλείας, παρά το γεγονός ότι είχαν επαρκή οπλοστάσια μάχης, εγκατέλειψαν (τα κτίρια) και άφησαν πίσω πυροβόλα όπλα και απόρρητα έγγραφα», δήλωσε.

Πάντως, σε μια προσπάθεια να εκτονώσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια, παραδέχτηκε πως το υπόβαθρο των διαμαρτυριών δημιουργήθηκε από την «αποτυχία του κράτους» να καταπολεμήσει τη φτώχεια και να εξασφαλίσει «δίκαιη κατανομή του εισοδήματος».

Οπως είπε, υπάρχουν δυνατότητες «αύξησης των εσόδων στον προϋπολογισμό με επιβολή τελωνειακών δασμών, ειδικά στα σύνορα με την Κίνα», όπου «επικρατεί χάος».

Επίσης ο Τοκάεφ ανακοίνωσε πως θα καταθέσει πακέτο «πολιτικών μεταρρυθμίσεων» τον Σεπτέμβρη.

Χτες είχαν έκτακτη τηλεδιάσκεψη οι ΥΠΕΞ του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών (Τουρκία, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιστάν και το Τουρκμενιστάν και η Ουγγαρία ως εταίροι), καταδικάζοντας τις πράξεις βίας που «υπονομεύουν τη δημόσια τάξη» στο Καζακστάν και υποστηρίζοντας τις «αντιτρομοκρατικές ενέργειες» της κυβέρνησης.

Η Τουρκία, που επιδιώκει μέσω του Οργανισμού να αυξήσει τη γεωπολιτική της επιρροή, θα παρέχει κάθε είδους υποστήριξη στο Καζακστάν, δήλωσε ο ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, ο οποίος καλωσόρισε επίσης τον διορισμό του νέου πρωθυπουργού.