Οι νεοσυντηρητικές πολιτικές που εκπορεύονται από την ΕΕ, τον ΟΟΣΑ, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, προωθούν νέα αντιασφαλιστικά μέτρα.

Στη χώρα μας οι πιέσεις έχουν εκβιαστικό χαρακτήρα, αφού η «αναμόρφωση» του συστήματος ΚΑ έχει τεθεί ως μια από τις προϋποθέσεις για την ένταξη στην ΟΝΕ. Η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί πλήρως τις νεοσυντηρητικές κατευθύνσεις για την ΚΑ και έχει δεσμευτεί με την ένταξη της δραχμής στο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών, το Μάρτη 1998 και, επίσης, με την υποβολή του αναθεωρημένου προγράμματος «σύγκλισης», πρόσφατα, για την «αναμόρφωση» της ΚΑ μέσα στο 2000. Τα σχέδια της κυβέρνησης για την ΚΑ είναι ήδη έτοιμα και απόλυτα ευθυγραμμισμένα προς τις νεοσυντηρητικές προδιαγραφές.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ, που δημοσίευσε η ΗΜΕΡΗΣΙΑ (3.2.2000) απηχεί τα σχέδια της κυβέρνησης. Είναι γνωστό, ότι τα όργανα της ΕΕ και οι εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ και του ΔΝΤ πρώτα εγκρίνουν τα σχέδια και ακολούθως παρέχουν και τεχνική υποστήριξη με εκθέσεις, στις οποίες περιλαμβάνουν και δημογραφικά στοιχεία, προβολές οικονομικών μεγεθών, σενάρια για εξελίξεις στις δαπάνες κ.ά. Η έκθεση επιχειρεί να πείσει, μέσα από πλαστά στοιχεία, ότι επιβάλλεται η «αναμόρφωση» του συστήματος ΚΑ, για να διασφαλιστεί η «βιωσιμότητά» του και, μάλιστα, ότι πρέπει να προχωρήσει άμεσα, γιατί, αν καθυστερήσει, οι περικοπές στις συντάξεις θα είναι μεγαλύτερες. Πίσω από το κάλπικο επιχείρημα της «βιωσιμότητας» κρύβεται μια σειρά νέα αντιασφαλιστικά μέτρα που ετοιμάζονται να εφαρμόσουν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι για τη «βιωσιμότητα» του συστήματος συνιστά μόνο περικοπές. Ετσι όμως δεν επιτυγχάνεται η βιωσιμότητα του συστήματος αλλά, σταδιακά, η αποδυνάμωση και κατάργησή του.

Η έκθεση βεβαιώνει ότι οι συνταξιοδοτικές δαπάνες είναι υψηλές και τονίζει κατά κόρον ότι είναι γενναιόδωρες οι συντάξεις του ΙΚΑ, ιδιαίτερα των εργαζομένων στα «βαρέα και ανθυγιεινά» επαγγέλματα, των αυτοαπασχολούμενων, των υπαλλήλων του Δημοσίου, των δημοσίων επιχειρήσεων και των τραπεζών και ότι είναι πιο γενναιόδωρες οι επικουρικές συντάξεις. Ακόμη βεβαιώνει ότι είναι υψηλή η κατώτατη σύνταξη ΙΚΑ, ότι είναι υψηλά τα ποσοστά αναπλήρωσης εισοδήματος, γύρω στο 100% του μισθού, ότι η βάση υπολογισμού της σύνταξης είναι μικρή και ότι το μη μισθολογικό εργατικό κόστος στη χώρα μας είναι από τα μεγαλύτερα του ΟΟΣΑ. Αυτές οι εκτιμήσεις είναι πρόκληση για τους 500.000 συνταξιούχους που παίρνουν σύνταξη κάτω από 120.000 το μήνα.

1. Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65, για άνδρες και γυναίκες, με κατάργηση της 35ετίας και περιορισμούς στην πρόωρη συνταξιοδότηση των γυναικών με ανήλικα παιδιά και των εργαζομένων στα «βαρέα και ανθυγιεινά» επαγγέλματα. Οπως βεβαιώνει, με αύξηση των ορίων ηλικίας στα 65, οι συντάξεις θα μειωθούν κατά 30% και με αύξηση στα 70 θα μειωθούν κατά 60%.

2. Αύξηση του ελάχιστου χρόνου για συνταξιοδότηση. Είναι γνωστό, ότι από συμβούλους της κυβέρνησης προτείνεται αύξηση από τα 15 χρόνια στα 20.

3. Υπολογισμός της σύνταξης με βάση όχι το μισθό τελευταίας πενταετίας, όπως ισχύει, αλλά όλου του εργάσιμου βίου.

4. Δραστική μείωση των συντάξεων μέσα από την αλλαγή του υπολογισμού τους, με αφαίρεση επιδομάτων κλπ. Για παράδειγμα, από συμβούλους της κυβέρνησης προτείνονται το 60% του μισθού για κύρια σύνταξη και το 20% για επικουρική, αλλά και μικρότερα ποσοστά, αν δεν επαρκούν τα οικονομικά των ταμείων.

5. Κατάργηση του θεσμού της κατώτερης σύνταξης και συνέχιση της μη σύνδεσης των συντάξεων με τους μισθούς και τις αυξήσεις του πληθωρισμού. Η έκθεση επικροτεί τη μέχρι τώρα μεγάλη απώλεια της αγοραστικής δύναμης των συντάξεων.

6. Ελεγχος ιδίων πόρων, πέραν των βοηθηματούχων ΕΚΑΣ και των συνταξιούχων μητέρων με ανήλικα παιδιά και των συνταξιούχων λόγω θανάτου.

7. Ενοποίηση κύριων και επικουρικών ταμείων, εντός επιμέρους τομέων.

Αυτά τα μέτρα θα εξορθολογίσουν, υποτίθεται, το σύστημα συνταξιοδότησης. Για τη γενικότερη «μεταρρύθμισή» του ο ΟΟΣΑ βλέπει ένα πολυεπίπεδο σύστημα συντάξεων και προτείνει τη μετάβαση σ' ένα σύστημα βασιζόμενο στη συγκέντρωση κεφαλαίου. Είναι γνωστές κι εδώ οι προτάσεις συμβούλων της κυβέρνησης για ένα σύστημα «τριών πυλώνων» τύπου Χιλής, που προβλέπει μια ελάχιστη παροχή (ΕΚΑΣ), μια σύνταξη με διανεμητικό σύστημα από ταμεία κύριας ασφάλισης, και μια με κεφαλαιοποιητικό, από επικουρικά ταμεία ή ασφαλιστικές εταιρίες. Με τη δημιουργία κεφαλαιοποιητικού συστήματος αποβλέπουν στην παράδοση στο χρηματιστήριο όχι μόνο των πλεονασμάτων, που υπάρχουν σήμερα στα ταμεία, αλλά και άλλων πόρων, που θα συγκεντρωθούν, ιδιαίτερα πόρων της επικουρικής ασφάλισης.

Βέβαια ο πρωθυπουργός, για προεκλογικούς λόγους, αναφέρεται συχνά στο «κοινωνικό πρόσωπο» του ΠΑΣΟΚ. Παρ' όλο που το ΠΑΣΟΚ, από το 1986, έχει εφαρμόσει μια πολιτική δραματικής συρρίκνωσης των κοινωνικών παροχών, εφαρμόζει με ζήλο τους αντιασφαλιστικούς νόμους, πετσόκοψε τις συντάξεις χηρείας και ανέτρεψε τις εργασιακές σχέσεις, με αποτέλεσμα και τη συνεχή εκτόπιση εκτός ΚΑ μεγάλων τμημάτων εργαζομένων. Η επιχορήγηση προς το ΙΚΑ, ενώ το 1990 αντιστοιχούσε στο 41,75% των εσόδων του, το 2000 αντιστοιχεί στο 11% περίπου. Οι συντάξεις των αναπήρων μειώθηκαν σε σχέση με το 1990, κατά 50% και γενικότερα, οι κατώτερες συντάξεις ΙΚΑ έπεσαν στα επίπεδα του 1978. Η απώλεια εισοδήματος κάθε συνταξιούχου ΙΚΑ, που παίρνει την κατώτατη σύνταξη, λόγω της αποσύνδεσής της από τα 20 και τα 18 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, ανήλθε, την περίοδο 1994-1999, σε 1.420.940 δρχ. Οι απώλειες όλων των συνταξιούχων ΙΚΑ με κατώτερες συντάξεις έφτασαν, την ίδια περίοδο, τα 687 δισ. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός επικαλείται τα φιλοδωρήματα προς τους πολύ χαμηλοσυνταξιούχους (ΕΚΑΣ), χαμηλού κόστους και τη λεγόμενη «βοήθεια στο σπίτι» με ισχνότατη δαπάνη, για να αποδείξει τη «στοργή» του ΠΑΣΟΚ προς την τρίτη ηλικία.

Η ΝΔ, για προεκλογικούς λόγους επίσης, υπόσχεται αυξήσεις στις χαμηλές συντάξεις, παρ' όλο που στο παρελθόν αναδείχτηκε πρωταθλήτρια στις μειώσεις των συντάξεων και που οι ασφαλιστικοί νόμοι, που ψήφισε την περίοδο 1990-92, έχουν χαρακτηριστεί από όλους τους εργαζόμενους ως αντιασφαλιστικοί. Ο ΣΥΝ και το ΔΗΚΚΙ μιλούν αόριστα για «κοινωνική πολιτική», αλλά αποδέχονται ταυτόχρονα το «μονόδρομο» της ΕΕ, που αποκλείει οποιαδήποτε ουσιαστική κοινωνική πολιτική. Ο ΣΥΝ, μάλιστα, στήριξε το Μάαστριχτ και τη «Λευκή Βίβλο», που επιβάλλουν την ανατροπή των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Οι υποταγμένες στην πλουτοκρατία πλειοψηφίες των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, με τον προσανατολισμό τους προς την ΕΕ, συμμετέχουν στο στημένο «κοινωνικό διάλογο» και βάζουν πλάτη για την εφαρμογή των αντιασφαλιστικών μέτρων.

Αποσιωπούν την ασυδοσία της εργοδοσίας με την εισφοροδιαφυγή δισεκατομμυρίων, δε διεκδικούν την απόδοση των κεφαλαίων της ΚΑ, που καταληστεύτηκαν, αφού χρησιμοποιήθηκαν ως δάνεια για επιχειρηματικές δραστηριότητες. Οπως και το γεγονός ότι οι ανασφάλιστοι, οι άνεργοι, σημαίνουν χαμένους πόρους για τα ταμεία. Οι κυβερνήσεις υποχρέωναν επίσης τα ταμεία να καταθέτουν τα αποθεματικά τους με χαμηλά επιτόκια, και να δανείζονται για τις ανάγκες τους με επιτόκιο έως και 30%. Φόρτωσαν το κόστος της «κοινωνικής» τους πολιτικής στα ταμεία, ενώ δεν έλειψαν και χαριστικές ρυθμίσεις σε εργοδότες.

Οι εργαζόμενοι γνωρίζουν πια καλά τα σχέδια διάλυσης της ΚΑ. Γνωρίζουν ότι στη μετά ΟΝΕ εποχή δε θα απομείνουν παρά κάποια ισχνόταρα υπολοίματα από το λεγόμενο «Κοινωνικό Κράτος», κάποια βοηθήματα για τους «νεόφτωχους» και τους εξαθλιωμένους. Τι θα κάνουν, λοιπόν; Θα αφήσουν να εξαπατηθούν από τις θριαμβολογίες για «καλύτερες μέρες» με την ΟΝΕ, όπως έγινε με τις «καλύτερες μέρες» του ΠΑΣΟΚ το 1985, που τις ακολούθησαν μαύρες μέρες λιτότητας; `Η θα εμποδίσουν και με την ψήφο τους στις εκλογές και με αγώνες, τα κόμματα, που απεργάζονται, άμεσα ή έμμεσα, τη διάλυση της ΚΑ; Η υπεράσπιση της ΚΑ, μόνη απαντοχή των απομάχων της εργασίας, περνά μέσα από τα εμπόδια που πρέπει να ορθώσει ο λαός στην αντιασφαλιστική πολιτική, αντιστεκόμενος και με την ψήφο του στο ΚΚΕ στη γενικότερη αντιλαϊκή πολιτική τους.