Μερικά χρόνια νωρίτερα, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έβαζε τα δυνατά της για να συρρικνώσει την αγροτική συνεταιριστική βάση και σήμερα με την ίδια σπουδή εργάζεται για τη συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού. Αυτό δεν εμπόδισε χτες, τον υπουργό Γεωργίας Γ. Δρυ και άλλους υπουργούς της κυβέρνησης, να «ανακαλύψουν» την «κοινωνική οικονομία» και να αναφερθούν με εξαιρετική ευφράδεια και μεγάλα λόγια στην ανάγκη ανάπτυξής της. Αφορμή στάθηκε η διημερίδα του υπουργείου Εργασίας «Κοινωνική οικονομία και απασχόληση», η οποία ανέδειξε τον τομέα αυτό ως ένα νέο πεδίο άσκησης της αντιλαϊκής κυβερνητικής πολιτικής.

Εξαρχής, ξεκαθαρίστηκε ένα ζήτημα, τόσο από τους Ελληνες όσο και από τους ξένους ομιλητές: Η κοινωνική οικονομία συνδέεται άμεσα με τις ευέλικτες μορφές εργασίας, ανεξάρτητα από τις ταυτόχρονες χρησιμότητές της στον οικονομικό τομέα προς όφελος του κεφαλαίου. Επιπρόσθετα, η κοινωνική οικονομία, η οποία έχει αναπτυχθεί περισσότερο στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (900 χιλιάδες επιχειρήσεις, 10% της απασχόλησης, σε αντίθεση με το 2% της απασχόλησης στην Ελλάδα), εμφανίζει τάσεις αύξησης της απασχόλησης, πάντα με αυτούς τους όρους. Με λίγα λόγια, η Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει τα εκατομμύρια των ανέργων και των εργαζομένων ως υποψήφιους «αυτοργανωμένους» συν-εργάτες που θα μοιράζονται την ανέχεια, τη φτώχεια και την εξαθλίωσή τους.

Σχετικά με τους φορείς που εντάσσονται στην «κοινωνική οικονομία», ο υπουργός Εργασίας Δ. Ρέππας ανέφερε τις επιχειρήσεις συνεταιριστικού τύπου, αγροτικές - αστικές, τα ταμεία αλληλοβοήθειας, υγείας και άλλους συνταξιοδοτικούς οργανισμούς, ενώσεις, σωματεία, ιδρύματα, μη κυβερνητικές και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις.

Κατά τον υπουργό Εργασίας, οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας μπορούν να δραστηριοποιηθούν σε τομείς παραγωγής που η εμπλοκή του κράτους κρίνεται ανέφικτη, ενώ οι ιδιώτες κρίνουν ασύμφορη τη συμμετοχή τους. Βασικό στοιχείο της λειτουργίας κάθε σχετικού φορέα είναι η «αλληλεγγύη» των μελών του και ο εθελοντισμός!

Η κυβέρνηση, που έχει ήδη συστήσει διυπουργική ομάδα για την εξέταση του ζητήματος, θεωρεί ότι η κοινωνική οικονομία αφορά ολόκληρη την οικονομική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τον Γ. Δρυ, η κοινωνική οικονομία μπορεί να οδηγήσει στην ικανοποίηση του αιτήματος για έναν παραγωγό «ευέλικτο και ανταγωνιστικό» με δυνατότητες παράλληλων δραστηριοτήτων.

«Ο άνθρωπος προηγείται των κερδών». Αυτό είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό των φορέων της κοινωνικής οικονομίας κατά τον υφυπουργό Εργασίας Λ. Τζιόλα, ο οποίος ήταν αποκαλυπτικός. Η ανάπτυξη ευέλικτης απασχόλησης με τη... «θετική έννοια», η μερική απασχόληση και η εθελοντική εργασία είναι στοιχεία αυτής της επιχειρηματικής, «κοινωνικής», δράσης, η οποία παράλληλα μπορεί να οδηγήσει σε νέες σχέσεις στην αγορά (με την ανάθεση δραστηριοτήτων από το δημόσιο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ή στους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς) και σε νέους τρόπους οργάνωσης των επιχειρήσεων. Η κοινωνική οικονομία δραστηριοποιείται, ανέφερε ο Λ. Τζιόλας: «Στην παραγωγή νέων προϊόντων ή νέας ποιότητας προϊόντων που ανταποκρίνονται στη σύγχρονη ζήτηση, καθώς και στην παραγωγή υπηρεσιών προς τα μέλη των κοινωνικών επιχειρήσεων ή προς τρίτους για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών».

Ο υπουργός Ανάπτυξης Α. Τσοχατζόπουλος, έδωσε μια ακόμη διάσταση του θέματος. Αρχικά αναρωτήθηκε εάν υπάρχει χώρος για την ανάπτυξη αυτών των φορέων στην Υγεία ή την Ασφάλιση, για να απαντήσει στη συνέχεια καταφατικά. Υπάρχει - είπε - χώρος μεταξύ του κράτους και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης τέτοιων επιχειρήσεων σε περιοχές άγονες που δεν πάνε οι φορείς κρατικού ενδιαφέροντος!!!

Στις εργασίες της διημερίδας συμμετέχουν και αρκετοί Ευρωπαίοι, οι οποίοι ανέπτυξαν την εμπειρία τους. Ιδιαίτερη είναι η διάδοση της κοινωνικής οικονομίας στην Ισπανία και τη Γαλλία. Εντύπωση προκάλεσε ωστόσο ο εκπρόσωπος του ΟΟΣΑ, Σέρτζιο Αρτσέτι, με τις αναφορές του τύπου «η οικονομική ανάπτυξη με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος δεν μπορεί να εξασφαλίσει κοινωνική ευημερία», που «μεταφράζεται» κάπως έτσι: αφήστε τα κέρδη στο μεγάλο κεφάλαιο και μοιραστείτε τα ψίχουλα αναλαμβάνοντας και ευθύνες που αναλογούν στο κράτος στο τομέα της κοινωνικής πολιτικής!!!