Κυριακή 17 Νοέμβρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 8
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
ΚΥΠΡΟΣ
Από τη βρετανική κυριαρχία έως το «σχέδιο Ανάν»

H Κύπρος είναι το τέταρτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου. Εχει πληθυσμό 703.000 κατοίκους, από τους οποίους τα τέσσερα πέμπτα είναι Ελληνοκύπριοι και περίπου 87.000 Τουρκοκύπριοι, που ζουν στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα της. Εκεί έχει υπολογιστεί ότι ζουν και 115.000 έποικοι από την Τουρκία. Επίσης, στην Κύπρο υπάρχουν Αρμένιοι, Μαρωνίτες και μέλη του προσωπικού των βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το νησί έχει έκταση 9.251 τ.χλμ., από τα οποία περίπου το ένα τρίτο βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. Περίπου το 3% του εδάφους του νησιού χρησιμοποιείται ως βάση για τις βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Η ιστορία της Κύπρου χάνεται στο βάθος του χρόνου. Το νησί, σταυροδρόμι πολιτισμών αλλά και εμπορικών δρόμων μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αποτέλεσε έπαθλο πολλών πολέμων, με τελευταίο αυτόν του 1974, τις συνέπειες του οποίου καλείται να καταβάλει μέχρι και σήμερα με το «σχέδιο επίλυσης» του Ανάν.

Παρακάτω, ακολουθούν μερικές από τις σημαντικότερες ημερομηνίες που σηματοδοτούν την πορεία της Κύπρου στα νεότερα χρόνια.

1878: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραδίδει την Κύπρο σε βρετανική διοίκηση, ενώ διατηρεί τυπικά την πολιτική εξουσία.

1914: Η Βρετανία προσαρτά την Κύπρο και αργότερα την αφομοιώνει επίσημα ως αποικία της.

1955: Η ελληνοκυπριακή οργάνωση ΕΟΚΑ ξεκινά ένοπλη αντίσταση κατά της βρετανικής Αρχής.

1960: Η Βρετανία χορηγεί ανεξαρτησία στην Κύπρο, με Σύνταγμα που κατοχυρώνει το μοίρασμα της εξουσίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η Βρετανία, η Ελλάδα και η Τουρκία αναλαμβάνουν το ρόλο των εγγυητριών χωρών.

1963: Ο Πρόεδρος Μακάριος προτείνει αλλαγές στο Σύνταγμα (13 σημεία), που τροποποιούν τις συμφωνίες και την ισορροπία στην κατανομή της εξουσίας με τους Τούρκους. Οι Ελληνοκύπριοι λένε ότι είναι μια κίνηση για να γίνει πιο αποτελεσματικό το Σύνταγμα. Πολλοί Τουρκοκύπριοι φοβούνται ότι ανοίγει ο δρόμος για την ένωση με την Ελλάδα. Ξεσπούν βίαια ενδο-κοινοτικά επεισόδια.

1964: Το Σύνταγμα καταρρέει εν μέσω συγκρούσεων. Σχηματίζεται κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων. Πολλοί Τούρκοι αποσύρονται σε θύλακες, που πυρπολούνται από τουρκοκυπριακές παραστρατιωτικές ομάδες. Οι συγκρούσεις αναπτύσσονται και η τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει περιοχές της Κύπρου. Εγκαθίστανται ειρηνευτικά στρατεύματα του ΟΗΕ (UNFICYP).

1974: Η στρατιωτική χούντα στην Ελλάδα στηρίζει το πραξικόπημα του Ιουλίου κατά του Μακάριου. Οι στρατιωτικοί, που υποστηρίζουν, όπως λένε, την ένωση με την Ελλάδα, τον ανατρέπουν και προσπαθούν να τον σκοτώσουν, αλλά εκείνος διαφεύγει. Πέντε μέρες μετά το πραξικόπημα, τουρκικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη Βόρεια Κύπρο. Ακολουθούν συγκρούσεις μεταξύ των Τούρκων εισβολέων και Ελληνοκυπρίων. Ελληνοκύπριοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Ελλάδα και Τουρκία παραλίγο να εμπλακούν σε πόλεμο. Το πραξικόπημα και η χούντα της Αθήνας γρήγορα καταρρέουν. Τα τουρκικά στρατεύματα καταλαμβάνουν το ένα τρίτο του νησιού.

1983: Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς κηρύσσει την ανεξαρτησία του ψευδοκράτος στη βόρεια κατεχόμενη Κύπρο, το οποίο αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία.

1990: Η Κύπρος υποβάλλει αίτηση προσχώρησης στην ΕΟΚ.

1993: Ο βετεράνος συντηρητικός ηγέτης Γλαύκος Κληρίδης κερδίζει τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο, με μικρή διαφορά από τον κεντρο-αριστερό Γεώργιο Βασιλείου.

1998: Επανεκλέγεται ο Κληρίδης. Η ΕΕ αξιολογεί τα κράτη που ζήτησαν να ενταχθούν σ' αυτήν. Εντεκα κράτη πληρούν τις προϋποθέσεις μεταξύ τους και η Κύπρος.

1999: Η ΕΕ δέχεται την υποψηφιότητα της Τουρκίας.

1999-2000: Οι συνομιλίες, που πραγματοποιούνται υπό τον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και στη Γενεύη, ολοκληρώνονται άκαρπες. Ο Ντενκτάς δηλώνει ότι οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Κύπρου είναι «χάσιμο χρόνου», αν δεν αναγνωριστεί η ύπαρξη του ψευδοκράτους (ΤΔΒΚ).

2001: Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ δηλώνει ότι η Αγκυρα θα μπορούσε να «προσαρτήσει» τη Βόρεια Κύπρο αν η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του νησιού ενταχθεί στην ΕΕ. Ο Κληρίδης και ο Ντενκτάς συναντιούνται στη Λευκωσία το Δεκέμβρη και ανακοινώνουν την επανάληψη των απευθείας συνομιλιών στα μέσα Ιανουαρίου 2002.

2002: 16 Ιανουαρίου: Αρχίζουν οι συνομιλίες για την επανένωση. Ως προθεσμία για τη σημείωση προόδου ορίζεται ο Ιούνιος.

2002 14 Μαΐου: Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, επισκέπτεται το νησί σε μια προσπάθεια να προωθήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Η προθεσμία που είχε τεθεί (ο Ιούνιος) περνά χωρίς αποτελέσματα.

2002 7 Οκτωβρίου: Ο Ντενκτάς υποβάλλεται σε εγχείρηση καρδιάς στη Νέα Υόρκη, αναβάλλοντας τη διαδικασία των συνομιλιών για το Κυπριακό μερικές βδομάδες.

2002 9 Οκτωβρίου: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει έκθεση σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με 13 χώρες, λέγοντας ότι 10 από αυτές, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, θα είναι έτοιμες για ένταξη το 2004.

2002 3 Νοεμβρίου: Οι Τούρκοι φιλοευρωπαίοι ισλαμιστές σημειώνουν σαρωτική νίκη στις γενικές εκλογές.

2002 11 Νοεμβρίου Ο ΓΓ του ΟΗΕ παρουσιάζει το σχέδιο για «μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος».

Σημείωση: Τα αρχεία της κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος» και του ΑΠΕ, βοήθησαν στην υπενθύμιση των παραπάνω ημερομηνιών


Δημήτρης ΜΗΛΑΚΑΣ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ