Κορυφώνονται τα παζάρια μεταξύ των «μεγάλων» της ΕΕ για το Ευρωσύνταγμα και τον αντικαταστάτη του Ρ. Πρόντι στην προεδρία της Κομισιόν, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που ξεκινά αύριο στις Βρυξέλλες. Ολα, πάντως, τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά, καθώς δεν έχουν ξεπεραστεί οι λόγοι που οδήγησαν στο «ναυάγιο» του περασμένου Δεκέμβρη για το Ευρωσύνταγμα και αφορούν κυρίως στο μοίρασμα των ψήφων και των εξουσιών. Συμφωνία δε φαίνεται να έχει επιτευχθεί ούτε για πρόεδρο της Κομισιόν.

Η κατανομή των εξουσιών, που είναι και το πιο πολύπλοκο κεφάλαιο, θα συζητηθεί την Παρασκευή από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ρ. Πρόντι, ερωτηθείς χτες για την έγκριση του μελλοντικού Ευρωσυντάγματος, απένειμε τα εύσημα στην «κρυφή, αλλά πολύ αποτελεσματική, δουλιά» της ιρλανδικής προεδρίας, δίνοντας «πιθανότητα 90%» ότι το Σύνταγμα θα εγκριθεί.

Οι προτάσεις της ιρλανδικής προεδρίας επιχειρούν, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπάρξει ένας συμβιβασμός μεταξύ του αρχικού κειμένου του Ευρωσυντάγματος με τις «ενστάσεις» κυρίως της Βρετανίας, που αφορούν στη διατήρηση του δικαιώματος του «βέτο» σε σημαντικούς τομείς, όπως η εξωτερική πολιτική και η άμυνα, η φορολογία, η Κοινωνική Ασφάλιση, και η δικαστική συνεργασία.

Συγκεκριμένα, για τη θέματα εξωτερικής πολιτικής, η Ιρλανδία προτείνει τώρα να αναβάλλεται και πάλι η ψηφοφορία όταν μια χώρα επικαλείται «ζωτικά συμφέροντα». Για την άμυνα, κάθε απόφαση υπόκειται στο δικαίωμα του «βέτο». Το σχέδιο προβλέπει όμως μια πολύπλοκη εξαίρεση: Οι χώρες που συγκροτούν μια διαρθρωτική συνεργασία θα μπορούν να αποφασίζουν ομόφωνα ότι ένα συγκεκριμένο πρόβλημα επιλύεται με ειδική πλειοψηφία. Για να ικανοποιηθεί το Λονδίνο, η Ιρλανδία λέει τώρα ότι η εξαίρεση αυτή δεν αφορά αποφάσεις με επιπτώσεις στο στρατιωτικό τομέα ή στην άμυνα.

Αναφορικά με τη δικαστική συνεργασία, το σχέδιο Ευρωσυντάγματος αναφέρει ότι θα υπάρχουν ευρωπαϊκοί νόμοι που θα εγκρίνονται από ειδική πλειοψηφία και θα καθορίζουν τα σοβαρά παραπτώματα και τις ποινές τους. Για να γίνουν σεβαστές, όμως, οι αντιρρήσεις της Βρετανίας, προστέθηκε η εξής φράση: «Αν, κατά την ώρα της ψηφοφορίας, ένα κράτος θεωρήσει ότι ένας από τους νόμους αυτούς αντιτίθεται στις θεμελιώδεις αρχές του δικαστικού της συστήματος, αναβάλλεται η ψηφοφορία και το θέμα παραπέμπεται εντός τεσσάρων μηνών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία σε διάστημα ενός έτους, τότε το ένα τρίτο των χωρών μπορεί να εφαρμόσει το νόμο».

Οσον αφορά στη φορολογία, το σχέδιο προβλέπει ότι θα ψηφίζονται ομόφωνα οι νόμοι που προβλέπουν εναρμόνιση των έμμεσων φόρων, αλλά το δικαίωμα του «βέτο» θα εξαφανίζεται όταν πρόκειται για φοροδιαφυγή και άλλες φορολογικές απάτες. Προκειμένου να ικανοποιηθεί το Λονδίνο, προστίθεται τώρα ότι η τελευταία διάταξη θα ισχύει, όταν δε θα θίγεται το φορολογικό καθεστώς μιας χώρας - μέλους.

Ο χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων θα παραμείνει μέρος του Συντάγματος, αλλά το Λονδίνο απαιτεί να προστεθεί ότι το περιεχόμενό του δε θα αντιτίθεται στην εθνική νομοθεσία. Η Ιρλανδία έχει προτείνει τρεις εναλλακτικές λύσεις, για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα.

Τέλος, για τα Περιφερειακά Ταμεία, το σχέδιο Συντάγματος προβλέπει ότι μόνο τα προγράμματα για την περίοδο 2007-2013 θα εγκριθούν με ομοφωνία, ενώ τα υπόλοιπα θα εγκρίνονται στο εξής με ειδική πλειοψηφία. Η Ιρλανδία προτείνει τώρα να διατηρηθεί το δικαίωμα του «βέτο», εκτός αν αποφασίσει για το αντίθετο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Παράλληλα, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μεταξύ ευρω-σοσιαλιστών και συντηρητικών για το ενδεχόμενο να υπάρξει «πακέτο συμφωνίας», που θα αφορά στα πρόσωπα που θα καταλάβουν τις τρεις κορυφαίες ευρωπαϊκές θέσεις (πρόεδρος Συμβουλίου, πρόεδρος Επιτροπής, υπουργός Εξωτερικών).

Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί και στις συνόδους των δύο μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κομμάτων (Λαϊκού και Σοσιαλιστικού) σήμερα και αύριο. Στις ίδιες συνόδους θα αποφασιστεί και ποιο θα είναι το πρόσωπο που θα υποστηριχτεί από τα δύο κόμματα, για να διαδεχτεί τον Ρ. Πρόντι.

Στις συζητήσεις που θα γίνουν στα κόμματα θα φανεί αν είναι δυνατό να συμφωνηθεί το πακέτο των τριών ή όχι. Σαφή ένδειξη θα αποτελέσει η επιλογή του διαδόχου του Ρ. Πρόντι, ο οποίος θα προέρχεται πιθανότατα από το Λαϊκό Κόμμα. Στο προσκήνιο έρχεται και πάλι το όνομα του Βέλγου πρωθυπουργού Γκι Φέρχοφστατ καθώς ορισμένες πληροφορίες θέλουν τους Ζ. Σιράκ και Γκ. Σρέντερ να στηρίζουν την υποψηφιότητά του. Ωστόσο, τόσο ο Γάλλος Πρόεδρος Ζ. Σιράκ, όσο και ο Γερμανός καγκελάριος Γκ. Σρέντερ, οι οποίοι συναντήθηκαν προχτές στο Ααχεν, απέφυγαν να κάνουν οποιαδήποτε αναφορά για το πρόσωπο που θα προτιμούσαν στην προεδρία της Κομισιόν.

Ο Γκ. Σρέντερ αρκέστηκε να εκφράσει την πεποίθησή του ότι η ιρλανδική προεδρία θα διατυπώσει μια «καλή πρόταση», την οποία ο γαλλογερμανικός άξονας θα υποστηρίξει. Στο πλαίσιο αυτό «παίζει» και το όνομα του Κ. Σημίτη, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε χτες ότι η κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει ποιον θα υποστηρίξει.