Επί 7 μήνες, κάθε μέρα, 24 ώρες την ημέρα, διήρκεσε η τρίτη φάση («Φέιμ Στόρι 3») της πλύσης εγκεφάλου του τηλεθεατή. Δίπλα στο κανάλι που έχει την αποκλειστικότητα του εν λόγω θεάματος, προστέθηκαν και οι χιλιάδες τηλεώρες των άλλων ιδιωτικών καναλιών, που με τις αντίστοιχες εκπομπές τους (πρωινο-μεσημεριάτικα κλπ) φρόντισαν να κρατούν ενήμερους και τους δικούς τους τηλεθεατές για την εξέλιξη του «παιχνιδιού», που διεξάγεται υπό το καθεστώς της διαρκούς παρακολούθησης των συμμετεχόντων, της κρυφής κάμερας και του δημόσιου «ξεκατινιάσματος» των συντελεστών του.

*

Τελικώς το εν λόγω υποπροϊόν ολοκληρώθηκε και όπως ανακοίνωσαν τα μηχανάκια της AGB, περί τα 2 με 3 εκατομμύρια Ελλήνων κάθισαν στον καναπέ τους για να παρακολουθήσουν το φινάλε του. Οι διοργανωτές του τηλεσκουπιδαριού έσπευσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, να πανηγυρίσουν: Τι άλλη απόδειξη χρειάζεται για να αποδειχτεί η «αξία» του προϊόντος τους; Ο κόσμος «ψήφισε»! (κατ' αντίστοιχο τρόπο «ο κόσμος ψήφισε» υπέρ των «βραβείων Αρίων» ή υπέρ της «Γιουροβίζιον» ή υπέρ της μιας ή της άλλης εκπομπής όπου συνεντευξιάζονται οι πρωταγωνιστές των ριάλιτι κ.ο.κ).

*

«Ο,τι πουλάει, είναι καλό!», λοιπόν. Αλλά και η πρέζα πουλάει. Είναι «καλή»;..

***

Η αγοραία λογική κρίνει τα πράγματα κατ' εικόνα της. Το «μέτρο» της αξιολόγησης των προσώπων και των θεαμάτων της τηλεοπτικής «πιάτσας» είναι τα «νούμερα» της τηλεθέασης. Αλλά ουδέποτε αμφισβητήθηκε ότι τα «νούμερα» φέρνουν «νούμερα». Οπως και τα λεφτά. «Τα λεφτά πάνε στα λεφτά», που λένε. Το ιδιάζων στην περίπτωση της τηλεόρασης είναι ότι τα «νούμερα» πανηγυρίζουν επειδή ακριβώς είναι «νούμερα»... Αυτή είναι η πολύ βολική μεζούρα, που βουτηγμένη μέσα στο απροκάλυπτο της χυδαιότητάς της, χρησιμοποιείται από την ίδια την τηλεοπτική αγορά για να κρίνει και να δοξάζει τον εαυτό της.

*

Εκτός όμως από τα μέτρα και τα σταθμά των τηλεκρετίνων, που ανακυκλώνουν «πρότυπα» τύπου Μπεζεντάκου και καταβαραθρώνουν στην ανυπαρξία μεγέθη όπως ο Κουγιουμτζής, υπάρχει εκείνο το «μέτρο» που βλέπει και αντιμετωπίζει τα τσιγκέλια της τηλεοπτικής κρεατομηχανής με κοινωνικά κριτήρια. Επομένως τα αντιμετωπίζει ως αυτό που είναι, δηλαδή ως... τσιγκέλια.

***

Τα σκουπίδια πουλάνε, επιμένουν οι «θεωρητικοί» της τηλεοπτικής «πρέζας». Και λοιπόν; Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι σκουπίδια; «Μέσα σε μια κοινωνία θεμελιωμένη στην αθλιότητα, τα πιο άθλια προϊόντα έχουν μοιραία το προνόμιο να εξυπηρετούν τους περισσότερους», προειδοποιούσε ο Μαρξ.

*

Οτι οι Αννιτοτατιάνες και οι παπαροκαδομικρούτσικοι αποτελούν αναγνωρίσιμα «μεγέθη» της νεοελληνικής πραγματικότητας δε συνιστά δικαίωση ούτε του ρηχού, είτε του γελοίου, ούτε του γλοιώδους. Συνιστά επιβεβαίωση ότι αφενός «η ανοησία πάντα (θα) επιμένει» (Καμί) και αφετέρου ότι «με κατάλληλα μέσα - όπως συμπλήρωνε ο Μπρεχτ - μπορεί να οργανωθεί η βραδύνοια σε μεγάλη έκταση, κάτω από ορισμένες συνθήκες ο άνθρωπος είναι σε θέση να μάθει το ίδιο καλά ότι 2 επί 2 κάνει 5 και όχι 4 (...)».

*

Εδώ και χρόνια στην τηλεοπτική Ελλάδα (και όχι μόνο) έχει οργανωθεί ένα πολυπλόκαμο «εργαστήριο» φτήνιας. Ενα ολόκληρο δίκτυο υπαγωγής των αισθητικών και πολιτιστικών προτύπων στα καταγώγια του «κατιναριού», του κουτσομπολιού, των Α(γ)ρίων μουσικών και λοιπών «πολιτιστικών» παρασκευασμάτων.

Εχει οικοδομηθεί ένα σύστημα περικύκλωσης του απλού, καθημερινού, μέσου ανθρώπου, που υφίσταται μια διαρκή λοβοτομή σε κάθε πλευρά της δραστηριότητάς του: Τον μαθαίνουν να σιγοτραγουδά τα «μακαρόνια με κιμά» του Ρουβά, να αγοράζει εφημερίδες για τα κουπόνια και τα «πονηρά» DVD, να «άγχεται» με το δράμα του Γιάγκου Δράκου, να «ενημερώνεται» από τον Μάκη και τον Κακαουνάκη, να πολιτικοποιείται διά των λογυδρίων του Κουλούρη και να πέφτει να κοιμηθεί με τα «ούφο» του Χαρδαβέλα.

***

Αυτό είναι πάνω - κάτω το πλαίσιο. Και εδώ η τηλεόραση παίζει, πλέον, πρωταγωνιστικό ρόλο. Οχι ότι δεν υπάρχουν σημαντικά και αξιόλογα πράγματα, που σπάνε τις χαραμάδες της αποσιώπησης και έρχονται ενίοτε στο προσκήνιο. Αλλά αυτά είναι η εξαίρεση.

Ο κανόνας είναι το γαργάλημα των ενστίκτων, η κλειδαρότρυπα, η εντυπωσιοθηρία, η αποβλάκωση, η σύγχυση, η ανακύκλωση «σταρ» τύπου Καλομοίρας και Φρατζέσκας. Αυτά είναι τα συστατικά με τα οποία κατασκευάζουν τα «καταναλωτικά πρότυπα» του πολίτη - τηλεθεατή - πελάτη. Αφού, δε, «φτιάξουν» τον πελάτη σαν τα μούτρα τους, κατόπιν ρίχνουν στον ίδιο (!) το φταίξιμο για το ξεφτιλίκι που τον μπουκώνουν, υποστηρίζοντας, αυτά τα θεάματα του δίνουν αφού «αυτά ζητάει ο πελάτης». Μόνο που ο «πελάτης», που «αγοράζει» την μπουρούχα τους, είναι εκείνος που οι ίδιοι τον κατασκεύασαν έτσι, και τον κατάντησαν άβουλο άθυρμα και καταναλωτή της σαπίλας τους.

«Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», αντιλέγουν οι «αγοραίοι». Οχι! Ο πολίτης που τον έκαναν ενεργούμενο - πελάτη (είτε όταν ψωνίζει είτε όταν ψηφίζει) δεν «έχει πάντα δίκιο»...

*

Επομένως, αν κάτι δείχνει η πορεία της Ελλάδας, από τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή στον... Περικλή του «Φέιμ Στόρι», δεν είναι η «δικαίωση» της «δικτατορίας» του λίγου, του φτηνού, του χυδαίου. Αποδεικνύεται (πέρα από το θεάρεστο του «έργου» των εκάστοτε υπουργών Πολιτισμού, Παιδείας, ΜΜΕ κλπ, αλλά και τις ευθύνες που έχουν τα λαϊκά στρώματα μη αντιδρώντας στη μετατροπή τους σε «πελάτες») αυτό που ο εθιμογράφος Μικές, με αρκετή ίσως δόση υπερβολής, περιέγραφε κάπως έτσι: «Δώστε μου τους ραδιοφωνικούς σταθμούς του κόσμου και εκατό ανθρώπους ικανούς στην προπαγάνδα και σε δυο μήνες θα μπορούσα να κάνω την Ελβετία κομμουνιστική και τους κατοίκους της Ονδούρας να βάφουν τα μαλλιά τους κόκκινα»...

*

Προς το παρόν τα ΜΜΕ τα κατέχουν οι «ελβετόψυχοι», γεγονός που αποκλείει να δούμε την Ελβετία σύντομα κομμουνιστική. Οσο για τα μαλλιά μας, θα είναι επιτυχία να τα σώσουμε - έστω και κόκκινα - αφού με τις αηδίες που μας ταΐζουν καθημερινά, το πιθανότερο είναι να μας «καραφλιάσουν».