Βαθιά το χέρι στην τσέπη είναι αναγκασμένα να βάλουν τα λαϊκά νοικοκυριά της χώρας προκειμένου να εξασφαλίσουν τη ...δημόσια και ...δωρεάν εκπαίδευση. Στην πράξη, η υπόθεση της «δωρεάν Παιδείας» αποδεικνύεται πολύ ...ακριβή. Το γεγονός αυτό καταγράφεται και στα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ) που προέρχονται από την έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών (Φλεβάρης 2004-Γενάρης 2005), σύμφωνα με τα οποία η δαπάνη (για το σύνολο των νοικοκυριών που δηλώνουν δαπάνες σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης) διαμορφώνεται, κατά μέσο όρο, στα 192,35 ευρώ το μήνα ανά νοικοκυριό. Και βέβαια οι μέσοι στατιστικοί όροι που εμφανίζει η ΕΣΥΕ είναι και ξεκομμένοι και πολύ μακριά από την πραγματικότητα που ζουν μεγάλες μερίδες των λαϊκών στρωμάτων. Είναι απόλυτα φανερό το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες είναι τα νοικοκυριά εκείνα που ξοδεύουν πολλά περισσότερα στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν τη μόρφωση των παιδιών τους. Αλλωστε, ακόμη και με τη λογική των μέσων όρων η δαπάνη που καταβάλλουν τα νοικοκυριά αυξάνεται σημαντικά ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης. Για παράδειγμα, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση η μέση δαπάνη ανά νοικοκυριό φτάνει σε 211,79 ευρώ το μήνα, χωρίς στο ποσό αυτό να περιλαμβάνονται οι δαπάνες για εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία, χαρτικά, κ.ά.), υπηρεσίες Υγείας σπουδαστών και μεταφοράς με δημόσια μέσα συγκοινωνίας. Με απλά λόγια, τα στοιχεία της ΕΣΥΕ μάς πληροφορούν πως κάθε νοικοκυριό - με παιδιά που σπουδάζουν - ξοδεύει κατά μέσο όρο πάνω από 2.500 ευρώ το χρόνο.

Για το σύνολο των βαθμίδων εκπαίδευσης προκύπτει ότι το 92,4% των μαθητών -σπουδαστών σπουδάζει στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα και το 7,6% καταφεύγει στην ιδιωτική εκπαίδευση. Η κατάσταση μεταβάλλεται άρδην στα ΙΕΚ και τις Ανώτερες Σχολές, όπου η ιδιωτική Παιδεία έχει αποσπάσει - μέχρι στιγμής - το 42,9% των σπουδαστών. Αν συνυπολογίσουμε ότι φέτος ένας ακόμα μεγαλύτερος αριθμός αποφοίτων του Λυκείου μένει εκτός ανώτατης εκπαίδευσης λόγω της «βάσης του 10», μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το ποσοστό στα ιδιωτικά ΙΕΚ και άλλα κέντρα κατάρτισης θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο, αφού δεν υπάρχει ένα σύστημα δημόσιων επαγγελματικών σχολών υψηλού επιπέδου μετά το Λύκειο. Είναι, δηλαδή, απόλυτα φανερό το γεγονός ότι η δημόσια εκπαίδευση είναι λειψή και κουτσουρεμένη κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εκχωρεί ζωτικό χώρο στους καραδοκούντες ιδιώτες.

Αναλυτικά τα στοιχεία της ΕΣΥΕ εμφανίζουν τα παρακάτω:

• Στο σύνολο των μαθητών και σπουδαστών το 92,4% φοιτά στη δημόσια εκπαίδευση και το 7,6% στην ιδιωτική
• Στην προσχολική εκπαίδευση τα δημόσια σχολεία κατέχουν μερίδιο 84,8% και τα ιδιωτικά 15,2%
• Στο Δημοτικό διαμορφώνονται σε 84,8% (δημόσια) και 15,2% (ιδιωτικά)
• Στα Γυμνάσια η δημόσια εκπαίδευση κατέχει το 95,5% και η ιδιωτική το 4,5%, στα Ενιαία Λύκεια σε 91,2% και 8,8% και στα ΤΕΕ σε 97,1% και 2,9% αντίστοιχα
• Στα ΙΕΚ και τις Ανώτερες Σχολές η ιδιωτική Παιδεία απογειώνεται, με τους ιδιώτες σχολάρχες να έχουν αποσπάσει το 42,9% των σπουδαστών έναντι 57,1% των δημόσιων σχολών.

Τα φτωχά λαϊκά στρώματα της χώρας, όπως αυτά ταξινομούνται από την ΕΣΥΕ - βρίσκονται δηλαδή κάτω και από τα επίσημα όρια της φτώχειας - ξοδεύουν μόλις το 38,8% της σχετικής δαπάνης των λοιπών νοικοκυριών. Ετσι τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα αναγκάζονται να εξαντλήσουν τα κονδύλια εκπαίδευσης των παιδιών τους σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Και σε αυτό το επίπεδο κάνουν την εμφάνισή τους οι ταξικοί φραγμοί στη μόρφωση.