Σε μια κίνηση που, αφ' ενός μεν προετοιμάζει το έδαφος για την ένωση με το τουρκικό κράτος των κατεχομένων εδαφών της Βόρειας Κύπρου και αφ' ετέρου δημιουργεί νέα τετελεσμένα ενόψει των υπό την αιγίδα του ΟΗΕ απευθείας συνομιλιών Κληρίδη - Ντενκτάς, που θα αρχίσουν στις 11 Αυγούστου στο Μοντρέ της Ελβετίας, προχώρησαν χτες η Τουρκία και το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου με την υπογραφή στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας "συμφωνίας σύνδεσης", με την οποία αρχίζει η διαδικασία "μερικής ένταξης" του ψευδοκράτους στην Τουρκία.

Η συμφωνία αυτή εμφανίζεται από την τουρκική πλευρά ως αντιστάθμισμα στις διαδικασίες ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση και για το λόγο αυτό, όπως επισημαίνουν αναλυτές στην Αγκυρα, η εφαρμογή της θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου. Σε διπλωματικό επίπεδο αποτελεί εκβιαστική κίνηση της τουρκικής πλευράς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων που θα αρχίσουν. Εξάλλου, σε κοινή τους δήλωση πριν την υπογραφή της συμφωνίας, η Τουρκία και το ψευδοκράτος υπογράμμισαν την αρνητική επίδραση που θα έχει στις διακοινοτικές συνομιλίες η έκθεση που υιοθετήθηκε στις 15 Ιουλίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και περιλάμβανε την Κύπρο στις έξι χώρες, με τις οποίες η ΕΕ θα αρχίσει το 1998 διαπραγματεύσεις.

Η συμφωνία, όπως μετέδωσαν τουρκικά ειδησεογραφικά πρακτορεία, υπεγράφη από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ και τον "υπουργό Εξωτερικών" του ψευδοκράτους Τανέρ Ετκίν. Ο Ραούφ Ντενκτάς τη χαρακτήρισε "ιστορική απόφαση" και ο Τζεμ δήλωσε ότι "η Τουρκία αποδίδει θεμελιώδη σημασία στη σύσταση ενός συμβουλίου σύνδεσης".

Συγκεκριμένα η συμφωνία που υπεγράφη προβλέπει τη σύσταση συμβουλίου που θα περιλαμβάνει 20 άτομα: πέντε μέλη του τουρκικού κοινοβουλίου, πέντε από το "κοινοβούλιο" του ψευδοκράτους και άλλα δέκα που θα διορίζονται από τις δύο κυβερνήσεις. Το συμβούλιο θα συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε έξι μήνες για την αξιολόγηση της κατάστασης, εναλλάξ στην Αγκυρα και στη Λευκωσία.

Η σύσταση του συμβουλίου αυτού αναφέρεται σε ένα από τα άρθρα της κοινής διακήρυξης, που είχαν υπογράψει στα τέλη Ιουλίου στη Λευκωσία ο Μπουλέντ Ετσεβίτ και ο Ραούφ Ντενκτάς και προέβλεπε τη μερική ενοποίηση της Τουρκίας και του ψευδοκράτους στον οικονομικό, στρατιωτικό και διπλωματικό τομέα.

Η συμφωνία για το συμβούλιο σύνδεσης θα τεθεί σε εφαρμογή μετά την επικύρωσή της από τις τουρκικές και τουρκοκυπριακές αρχές και την ανταλλαγή των σχετικών πρωτοκόλλων.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωση που εξέδωσε χτες βράδυ επισημαίνει ότι με τη συμφωνία σύνδεσης "η Τουρκία θεσμοθετεί απλώς τον πλήρη πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο που ασκεί στην κατεχόμενη Κύπρο εδώ και πολλά χρόνια ούτως ή άλλως και του δίνει απροκάλυπτη μορφή".

Επισημαίνει ακόμα τη στιγμή που επέλεξε για να κάνει αυτή την κίνηση η Τουρκία "όταν από τη διεθνή κοινότητα καταβάλλονται προσπάθειες για εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τα κρατούντα μεταξύ πολιτισμένων χωρών καθώς και ενώ έχουν ξεκινήσει συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού".

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει ακόμα ότι η συμπεριφορά αυτή της Τουρκίας δείχνει ότι παρά την αλλαγή κυβέρνησης "επιμένει να διατηρεί ένα μοναδικό παγκοσμίως ύφος συμπεριφοράς, περιφρονώντας νόμους και κανόνες τους οποίους υπογράφει για να τους ποδοπατά ανάλογα με το συμφέρον της". Επισημαίνει ακόμα ότι αυτή η συμπεριφορά και το γεγονός ότι η Τουρκία απέχει από το να είναι κράτος δικαίου δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στην ευρωπαϊκή προοπτική της.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών καταλήγει: "Η Ελλάδα θα υπερασπιστεί την ελευθερία της Κύπρου σε συνεργασία με την κυπριακή κυβέρνηση, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και το Διεθνές Δίκαιο".